Soạn văn Chiếu cầu hiền chương trình Ngữ văn 11

Người hiền tài là những người có thể cống hiến tài năng và sức lực, góp phần gây dựng đất nước vững mạnh, do đó ở bất cứ thời đại nào, muốn đất nước phát triển thì cần trọng dụng người hiền tài. Soạn văn Chiếu cầu hiền sẽ góp phần làm sáng tỏ nội dung này.

Câu 1. Anh (chị) hãy cho biết bài chiếu gồm có mấy phần và nội dung của mỗi phần. Từ đó, hãy khái quát nội dung chính của một văn bản “cầu hiền”.

Bố cục bài chiếu có thể chia làm 3 đoạn:

• Đoạn 1: từ đầu cho đến “ý trời sinh ra người hiền vây”: đề cập tới trách nhiệm cao cả, sứ mệnh của người hiền tài.
• Đoạn 2: tiếp theo cho đến “vì mưu lời mà phải bán rao”: nêu lên lời mời, kêu gọi, chiêu mộ người hiền tài và các nhu cầu của đất nước trong việc trọng dụng người hiền tài.
• Đoạn 3: còn lại: lời bố cáo, kết lại

Nội dung chính của một văn bản “cầu hiền”:

• Sự cần thiết và quan trọng của người hiền đối với đất nước
• Nhu cầu tiến cử và cho phép tiến cử người hiền
• Mong muốn được ứng cử và tự ứng cử người hiền.

Câu 2. Hãy cho biết: bài chiếu được viết nhằm đối tượng nào? Các luận điểm đưa ra để thuyết phục là gì? Có phù hợp với đối tượng không? Nhận xét về nghệ thuật lập luận của bài chiếu.

Bài chiếu được viết nhằm vào đối tượng là các sĩ phu Bắc Hà, các nhân tài, người hiền đang sống trong số đó.

Các luận điểm đưa ra để thuyết phục họ:

• Vai trò và sứ mệnh cao cả của một người hiền đối với vận mệnh đất nước, dân tộc.
• Nhu cầu và sự cầu thị được chiêu mộ người tài, sự trọng dụng người tài của vua Quang Trung
• Những lợi ích hay nói cách khác là các chính sách ưu tiên đối với người hiền.
• Tất cả những luận điểm trên đều phù hợp và thiết thực đối với các sĩ phu Bắc Hà, đặc biệt có sức truyền cảm hứng đối với những người hiền.

Nghệ thuật lập luận của bài chiếu rất chặt chẽ, rõ ràng

Câu 3. Qua bài chiếu, anh (chị) hãy nhận xét về tư tưởng và tình cảm của vua Quang Trung.

Tư tưởng và tình cảm của vua Quan Trung được biểu hiện qua bài chiếu một cách rõ ràng. Đó là tư tưởng tọng dùng người hiền, ý thức được vai trò của người hiền đối với các bước đi, vận mệnh của dân tộc. Vua Quang Trung mang trong mình lòng yêu nước, thương dân, mong mỏi tìm kiếm được người hiền cùng chung tay bảo vệ và củng cố đất nước. Đó là tư tưởng và tình cảm của một vị vua anh minh, nhân đức.