Soạn bài Thực hành chữa lỗi lập luận trong văn nghị luận trang 211 SGK Ngữ Văn 12

Phát hiện và phân tích các lỗi lập luận trong những đoạn văn (SGK)

1. Đọc doạn văn a, tìm chỗ sai và sửa chữa thành đoạn văn hoàn chỉnh.

-  Nguyên nhân dẫn đến lập luận sai. Ví dụ đưa ra không phù hợp với nội dung của câu trước đó, không toát lên được ý “tác động mạnh mẽ đến tâm hồn con người".

-  Sửa lại là: Giá trị quan trọng nhất của văn học dân gian là giá trị nhân thức. Văn học dân gian chứa đựng một kiến thức khổng lồ, phong phú về tự nhiên và đời sống xã hội: những câu tục ngữ, ca dao vừa cung cấp cho chúng ta những hiểu biết, những kinh nghiệm sống, vừa tác động mạnh mẽ đến tâm hồn con người. Ví dụ như câu ca sau:

Thân em như tấm lụa đào

Phất phơ giữa chợ biết vào tay ai

2. Đọc đoạn văn b, tìm chỗ sai và chỉ ra nguyên nhân rồi sửa chữa

-  Nguyên nhân: nội dung câu kết không phù hợp với các câu trước đó

-    Sửa lại là: Người thanh niên trong truyện ngắn Lặng lẽ Sa Pa của Nguyễn Thành Long không chỉ say mê công vịêc, lạc quan, yêu đời. Anh còn rất thèm người. Anh thèm người tới mức tự tay lăn một cây to chặn ngang giữa đường để được gặp mặt và trò chuyện với đoàn khách lên Sa Pa dù chỉ là một vài phút. Chính vì sự thèm người ấy đã làm cho ta hiểu thêm phần về tính cách, tâm hồn anh. Anh vẫn yêu đời, yêu người.

3. Đọc đoạn văn c, tìm chỗ sai và chỉ ra nguyên nhân rồi sửa chữa.

-  Nguyên nhân: Các câu vãn diễn ý rất rời rạc, không phù hợp với nhau.

-   Sửa lại là: Truyện ngắn Vợ nhặt của Kim Lân cho ta thấy sức mạnh của tình người trong hoàn cảnh khó khăn của cuộc sống. Trong cái đói quay quắt, họ đã biết nương tựa vào nhau, chia sẻ cho nhau. Đó chính là biểu hiện của giá trị nhân đạo trong tác phẩm.

4. Đọc đoạn văn d, tìm nguyên nhân viết sai và đề xuất cách sửa chữa.

-  Nguyên nhân: Câu 3 và 4 có nội dung không phù hợp với nhau

-  Sửa lại là: Nếu ai đã từng ra biển thì hẳn phải cảm nhận được vẻ đẹp kì diệu và sức mạnh của những con sông miên man vỗ bờ. Những con sóng luôn biến đổi khôn lường, lúc thì êm ả, dịu dàng, lúc lại sôi sục, dữ dội. Chính vì thế Xuân Quỳnh đã ví tình yêu của mình như những con sóng “Dữ dội và dịu êm - Ồn ào và lặng lẽ". Xuân Quỳnh đã hoá thân vào những con sóng để nói lên tình yêu của mình.

5. Đọc đoạn văn e, tìm nguyên nhân viết sai và đề xuất cách sửa chữa.

-   Nguyên nhân: Câu chốt, đứng đầu đoạn văn thì đúng nhưng các câu sau đó không tập trung làm sáng tỏ được, hơn nữa còn mắc một số lỗi khác ngoài lỗi lập luận.

-   Sửa lại là: Lòng thương người của Nguyễn Du bao trùm lên toàn bộ tác phẩm Truyện Kiều, Nguyễn Du viết truyện thơ này như có “máu chảy trên đầu ngọn bút" (Mộng Liên Đường chủ nhân). Đó chính là nỗi xót xa vô hạn trước kiếp hồng nhan bạc mệnh mà tiêu biểu là Thuý Kiều. Chính vì thế mà nhà thơ Tố Hữu đã khái quát rất đúng khi ông viết: “Tố Như ơi, lệ chảy quanh thân Kiều".

6. Đọc đoạn văn g, tìm nguyên nhân viết sai và đề xuất cách sửa chữa.

-  Nguyên nhân: Câu trích dẫn không phù hợp với ý kiến đưa ra.

Ý kiến đưa ra: “Hình ảnh những thế hệ cây xà nu cũng gợi lên sự tiếp nối của thế hệ những người dân Xô-man" không phù hợp với trích dẫn: “Có những cây non vừa lớn ngang tầm ngực đã bị đại bác chặt đứt làm đôi... nhưng cũng có nhưng cây vượt lên-đầu người, cành lá sum suê như con chim đã đủ lông mao, lông vũ". Có những câu còn tối nghĩa, phải sửa lại.

-    Sửa lại là: “Cây xà nu là một loại cây họ thông mọc rất nhiều trong những khu rừng ở Tây Nguyên. Xà nu là loại cây gỗ quý và đặc biệt có sức sống rất mãnh liệt. Rừng xà nu là biểu tượng của người dân Xô - man. Hình ảnh những thế hệ cây xà nu gợi lên sự nối tiếp của thế hệ người dân nơi đây trong cuộc kháng chiến không cân sức với kẻ thù hung bạo là đế quốc Mĩ".

7. Đọc đoạn văn h, tìm nguyên nhân viết sai và đề xuất cách sửa chữa.

-   Nguyên nhân: Đưa ra những câu mà ý nghĩa không ăn nhập với nhau: “Các tác phẩm văn học dân gian đều hướng con người tới “chân - thiện - mỹ" không một ai là không biết đến truyện cổ tích Tấm Cám". Một số câu khác cũng có hiện tượng sai lầm như vậy