Soạn bài ôn tập về truyện lớp 9
SOẠN BÀI ÔN TẬP VỀ TRUYỆN A. YÊU CẦU - Củng cố lại kiến thức về các tác phẩm truyện đã học trong chương trình lớp 9: về cách xây dựng nhân vật, cốt truyện, tình huống truyện. - Rèn kĩ năng tổng hợp, hệ thống hoá kicn thức. B. GỢl Ý TRẢ LỜI CÂU HỎI, BÀI TẬP Bài tập 1. (SGK tập 2, trang 144) TT Tên ...
SOẠN BÀI ÔN TẬP VỀ TRUYỆN A. YÊU CẦU - Củng cố lại kiến thức về các tác phẩm truyện đã học trong chương trình lớp 9: về cách xây dựng nhân vật, cốt truyện, tình huống truyện. - Rèn kĩ năng tổng hợp, hệ thống hoá kicn thức. B. GỢl Ý TRẢ LỜI CÂU HỎI, BÀI TẬP Bài tập 1. (SGK tập 2, trang 144) TT Tên tác phẩm Tác giả Năm sáng tác Tóm tắt nội dung ...
SOẠN BÀI ÔN TẬP VỀ TRUYỆN
A. YÊU CẦU
- Củng cố lại kiến thức về các tác phẩm truyện đã học trong chương trình lớp 9: về cách xây dựng nhân vật, cốt truyện, tình huống truyện.
- Rèn kĩ năng tổng hợp, hệ thống hoá kicn thức.
B. GỢl Ý TRẢ LỜI CÂU HỎI, BÀI TẬP
Bài tập 1. (SGK tập 2, trang 144)
|
TT |
Tên tác phẩm |
Tác giả |
Năm sáng tác |
Tóm tắt nội dung |
|
1 |
Làng |
Kim Lân |
1948 |
Qua tâm trạng đau xót, tủi hổ của ông Hai ở nơi tán cư khi nghe tin đồn làng mình theo giặc, truyện thể hiện tinh yêu làng quê sâu sắc thông nhât với lòng yêu nước và tinh thần kháng chiến của người nông dân. |
|
2 |
Lặng lẽ Sa pa |
Nguyễn Thành Long |
1970 |
Truyện kể về cuộc gặp gỡ tinh cờ của ông hoạ sĩ và cô kĩ sư mới ra trường với người thanh niên làm việc một mình tại ưạm khí tượng trên núi cao Sa Pa. Qua đó ca ngợi những ngươi lao động thầm lặng, có cách sống đẹp, cống hiến sức mình cho đất nước. |
|
3 |
Chiếc lược ngà |
Nguyễn Quang Sáng |
1966 |
Câu chuyện éo le và cảm động về hai cha con: ông Sáu và bé Thu trong lần ông về thăm nhà và ở khu căn cứ. Truyện ca ngợi tình cha con thắm thiết trong hoàn cảnh chiến tranh. |
|
4 |
Cố hương |
Lỗ Tấn |
Trong tập Gào thét 1923 |
Trong chuyến về thăm que, nhân vật "tôi" đã chứng kiến những đổi thay theo hướng suy tàn của làng quê và cuộc sống người nông dân. Qua đó, truyện miêu lả thực trạng của xã hội nông thôn Trung Hoa đương thơi dang đi vào tiêu điều và suy ngầm về con dường đi của ngươi nông dân và cả xã hội. |
|
5 |
Những đứa trẻ |
Mác- xim Go- rơ- ki |
Trích tiểu thuyết Thời thơ ấu (1913 - 1914) |
Câu chuyện vồ tình bạn nảy nở giữa chú bé nhà nghèo A-li-ô-sa với những đứa trẻ con viên sĩ quan, sông thiếu tình thương ởbên hàng xóm. Qua đó khẳng định tình cảm hồn nhiên, trong sáng của trẻ em, bất chấp những cản trở của quan hệ xã hội. |
|
6 |
Bến quê |
Nguyền Minh Châu |
Trong tập Bến quê (1985) |
Qua những cảm xúc và suy ngẫm của nhân vật Nhĩ vào lúc cuối đời trên giường bệnh, truyện thức tỉnh ở mọi người sự trân trọng những giá trị và vẻ đẹp bình dị, gần gũi của cuộc sống, quê hương. |
|
7 |
Những ngôi sao xa xôi |
Lê Minh Khuê |
1971 |
Truyện kể về cuộc sống, cuộc chiến đấu của ba cô gái thanh niên xung phong trên một cao điểm ở tuyến đường Trường Sơn trong những năm chiến tranh chống Mĩ cứu nước. Truyện đã làm nổi bật tâm hồn trong sáng, giàu mơ mộng, tinh thần dũng cảm và cuộc sống chiến dâu đầy gian khổ, hi sinh nhưng rất hồn nhiên, lạc quan của họ. |
|
8 |
Rô- bin- Xơn ngoài đao hoang |
Đi- phô |
Trích tiểu thuyết Rô-bin- xơn Cru- xô(1971) |
Qua bức chân dung tự hoạ và lời kể của Rô-bin-xơn, đoạn truyện đã miêu tả cuộc sống vô cùng khó khăn và thể hiện tinh thần lạc quan của nhân vật khi sống một mình nơi đảo hoang trong hơn mười năm ròng rã. |
|
9 |
Bố của Xi mông |
Mô- pa -xăng |
Trong Tuyển tập truyện ngắn Pháp thế kí XIX |
Tâm trạng đau khổ của bé Xi-mông vì không có bố và sự gặp gỡ của em với bác công nhân Phi-líp dẫn đến việc em có dược người bố. Truyện đề cao lòng nhân ái; nhắn nhủ chúng ta cần có sự quan tâm và tinh yêu thương đối với những con người chịu thiệt thòi, bất hạnh. |
|
10 |
Con chó Bấc |
Gi. Lân- đơn |
Trích tiêu thuyết Tiếng gọi nơi hoang dã(1903) |
Đoạn văn miêu tả tinh cảm đặc biệt của con chó Bấc với người chủ Giôn Thoóc-tơn; thể hiện những nhận xét tinh tế, trí tưởng tượng phong phú và tinh yêu loài vật của lác giả. |
Bài tập 2. Các tác phẩm ưuyện sau Cách mạng tháng Tám 1945 trong bảng thống kê trên đã phản ánh được những nét gì về đất nước và con người Việt Nam ở giai đoạn đó.
Gợi ý
Có 5 truyện ngắn Việt Nam từ sau năm 1945 trong chương trình Ngữ vãn 9 được sắp xếp theo các thời kì lịch sử như sau:
+ Thời kì kháng chiến chống thực dân Pháp: Làng (Kim Lân).
+ Thơi kì kháng chiến chống đế quốc Mĩ: Chiếc lược ngà (Nguyền Quang Sáng), Lặng lẽ Sa Pa (Nguyễn Thành Long), Những ngôi sao xa xôi (Lê Minh Khuê).
+ Từ sau năm 1975: Bến quê (Nguyễn Minh Châu).
Các tác phẩm trên đã phản ánh được một phần những nét tiêu biểu của đời sống xã hội và con người Việt Nam với tư tưởng và tình cảm của họ trong nhừng thời kì lịch sử có nhiều biến cố lớn lao, từ sau Cách mạng tháng Tám 1945, chủ yếu là trong hai cuộc kháng chiến chống Pháp và chống Mĩ.
Bài tập 3. Hình ảnh các thế hệ con người Việt Nam yêu nước ưong hai cuộc kháng chiến chống Pháp và chống Mĩ đà đưực miêu tả qua những nhân vật nào?
Hãy nêu những nét phẩm chất chung của các nhân vật ấy và nét tính cách nổi bật ở mồi nhân vật.
Gợi ý
- Hình ảnh các thế hộ con người Việt Nam yêu nước trong hai cuộc kháng chiến chông Pháp và chống Mĩ đă được miêu tả qua những nhân vật như: Ông Hai (Làng), người thanh niên (Lặng lẽ Sa Pa), ông Sáu và bé Thu (Chiếc lược ngà), ba cô gái thanh niên xung phong (Những ngôi sao xa xôi).
- Mỗi người có những tính cách riêng:
+ Ông Hai: tinh yêu làng thật đặc biệt, nhưng phải đặt trong tình cám yêu nước và tinh thần kháng chiến.
+ Người thanh niên: yêu thích và tìm hiểu ý nghĩa công việc thầm lặng một minh ưên núi cao, có những suy nghĩ và tình cảm tốt đẹp, trong sáng về công việc và đối với mọi người.
+ Bé Thu: tính cách cứng cỏi, tình cảm nồng nàn, thắm thiết với người cha.
+ Ông Sáu: tình cha con sâu nặng, tha thiết trong hoàn cảnh éo le và xa cách của chiến tranh.
+ Ba cô gái thanh niên xung phong: tinh thần dũng cảm không sợ hi sinh khi làm nhiệm vụ hết sức nguy hiểm, tình cảm trong sáng, hồn nhiên, lạc quan trong hoàn cảnh chiến đấu ác liệt.
Phẩm chất chung của họ: đều có tình yêu đất nước, quê hương, yêu những người thân trong gia đình, tình đồng đội, tinh người cao quý; tinh thần vượt qua khó khăn, thử thách, không sợ vâ't vả, hi sinh; lạc quan yêu đời; yêu công việc mình làm và làm việc với tinh thần ưách nhiệm cao.
Bài tập 4. Trong số các nhân vật của những tác phẩm truyện được học ở lớp 9, em có ấn tượng sâu sắc với những nhân vật nào? Nêu cảm nghĩ của em về một nhân vật.
Gợi ý
Trong các truyện đã học, em thấy nhàn vật nào (thuộc truyện nào) để lại ấn tượng sâu sắc nhất, em viết cảm nghĩ vẻ nhân vật ấy.
Hãy phân tích nhân vật bằng nhận thức và tình cảm của mình.
Bài tập 5. Các tác phẩm truyện ở lớp 9 đã đưực trần thuật theo các ngôi kể nào? Những truyện nào có nhân vật kể chuyện trực tiếp xuất hiện (nhân vật xưng "tôi")? Cách trần thuật này có ưu thế như thế nào?
Gợi ý
- Những truyện sử dụng cách trần thuật ở ngôi thứ nhất (nhân vật xưng "tôi"): Chiếc lược ngà, cố hương, Rô-bin-xơn ngoài đảo hoang, Những ngôi sao xa xôi, Những đứa trẻ.
- Những truyện tuy không xuất hiện trực tiếp nhân vật kể chuyện xưng "tôi" nhưng truyện vẫn được trần thuật chủ yêu theo cái nhìn và giọng điệu của một nhân vật, thường là nhân vật chính: Làng, Lặng lẽ Sa Pa, Bển quê.
Cách trần thuật như trên tạo thuận lợi cho việc miêu tả tâm lí, tính cách nhân vật một cách sâu sắc và chân thật.
Bài tập 6. Ở những truyện nào tác giả sáng tạo được tình huống truyện đặc sắc?
Gợi ý
Trong các truyện Làng, Chiếc lược ngà, Bến quê, Bố của Xi- mông, tác giả đã tạo ra được nhừng tình huống truyện rất đặc sắc.
