Soạn bài Chó sói và cừu trong thơ ngụ ngôn của La Phông-ten (Trích) - Hi-po-lit Ten

Câu 1:

- Bố cục bài nghị luận: gồm 2 phần

+ Phần một (từ đầu đến “tốt bụng như thế”): hình tượng con cừu trong thơ của La Phông-ten.

+ Phần hai (còn lại): hình tượng con chó sói trong thơ La Phông-ten.

- Sự giống nhau trong biện pháp lập luận giữa hai phần: Để làm nổi bật hình tượng hai con vật (cừu và chó sói) trong thơ ngụ ngôn của La Phông-ten, tác giả đều lập luận bằng cách dẫn ra những lời viết về hai con vật ấy của Buy –phông để so sánh. Cả hai đoạn mạch nghị luận đều theo trật tự đi từ ngòi bút của La Phông-ten rồi đến ngòi bút của Buy-phông, sau đó trở lại với ngòi bút của La Phông-ten.

- Cách triển khai khác nhau trong lập luận: “Bài nghị luận Chó sói và cừu trong thơ ngụ ngôn của La Phông-ten vận dụng thành công thủ pháp nghệ thuật so sánh. Hai phần của bài viết như hai vế của một thế đối sánh tương phản: cừu – sói. Và nếu như nhìn tổng thể là sự đối sánh giữa hai đối tượng được phản ánh thì trong cấu trúc của từng phần, H. Ten lại tạo mạch tương phản giữa cái nhìn của một nhà vạn vật học và cái nhìn một nhà thơ” (Nguyễn Trọng Hoàn).

Câu 2:                                                               

- Nhận xét của nhà khoa học Buy-phông về loài cừu và chó sói: bằng con mắt của nhà khoa học, một cách khách quan, theo đúng bản chất của sự vật hiện tượng, cừu thì ngu ngốc, sợ sệt, thậm chí đần độn và không biết trốn tránh sự nguy hiểm, còn chó sói thù ghét mọi sự kết bạn, ngay với cả đồng loại, “tiếng hú rung rợn, mùi hôi gớm ghiếc,… nó thật đáng ghét, lúc sống thì có hại, chết rồi thì vô dụng”.

- Lí do Buy-phông không muốn nói đến “sự thương thân” của loài cừu và “nỗi bất hạnh” của loài chó sói:

+ Tình mẫu tử là tình cảm chung của các loài.

+ Sự bất hạnh của chó sói không phải là đặc tính chung của chúng.

+ Buy-phông là một nhà khoa học, ông nhìn nhận sự vật thiên về tư duy khoa học, dựa trên tập tính của từng loài vật, trong đời sống thực tế.

Câu 3:

- Cách xây dụng hình tượng: Con cừu trong thơ La Phông-ten khác với con cừu dưới cách nhìn của nhà khoa học Buy-phông. La Phông-ten nhìn theo cách nhìn của một người nghệ sĩ, theo quan điểm thẩm mĩ nhân văn của nghệ thuật.

- Khía cạnh chân thực của loài vật: Để xây dựng hình tượng con cừu, nhà thơ La Phông-ten đã dựa trên đặc điểm vốn có của loài vật này là sự hiền lành, nhút nhát, vẻ nhẫn nhục và sự đáng thương.

- Khía cạnh sáng tạo của nhà thơ: Bằng trí tưởng tượng và trái tim đầy tình thương yêu của người nghệ sĩ, nhà thơ đã nhân cách hóa con cừu làm cho nó cũng biết nói năng và suy nghĩ như con người và đặc biệt rất nhanh nhạy trong đối đáp.

Câu 4:

- Chó sói – bi kịch của sự độc ác: Xây dựng hình tượng nhân vật chó sói, La Phông-ten dựa trên những đặc tính vốn có của loài chó sói: thường ăn tươi nuốt sống những con vật yếu đuối hơn nó, dữ tợn và hung bạo. Bởi vậy, con chó sói trong thơ ngụ ngôn của ông xuất hiện như một “tên bạo chúa” của con cừu non nhỏ bé tội nghiệp. Nó tìm mọi cách để ăn thịt con cừu đáng thương. Qua những lí lẽ mà nó đưa ra để bắt nạt con cừu như: từ việc “làm đục nước” cho đến việc “nói xấu ta năm ngoái”, ta thấy được sự hống hách, xảo quyệt của nó.

- Chó sói – hài kịch của sự ngu ngốc: Chó sói muốn ăn thịt cừu non, hắn tìm mọi cách kiếm cớ, nhưng trớ trêu thay những cớ mà hắn nghĩ ra không hợp lí, đều ngu ngốc và bị cừu non “lật tẩy” làm cho bẽ mặt (“đứng ở dưới nguồn không thể làm đục nước trên nguồn, không thể biết nói xấu khi người ta chưa ra đời”).

Zaidap.com