Soạn bài bức tranh của thủ lĩnh da đỏ

SOẠN BÀI BỨC THƯ CỦA THỦ LĨNH DA ĐỎ CỦA XI-ÁT-TƠN I. MỘT SỐ NỘI DUNG MỚI VÀ KHÓ - Bài văn trên thuộc văn bản nhật dụng. Đây là một văn bán có nội dung hết sức phong phú, có thế khai thác, phân tích đề làm rõ ý nghĩa nhiều mặt: chính trị, xã hội, dân tộc học, triết học,... Tuy nhiên, vấn đề đặt ra một cách nổi bật nhất, có ý nghĩa nhất, mang tính thời sự đối với cuộc sống cùa con người hôm nay nhất là vấn đề quan hệ giữa con người với tự nhiên xét từ góc độ môi trường và sinh ...

SOẠN BÀI BỨC THƯ CỦA THỦ LĨNH DA ĐỎ CỦA XI-ÁT-TƠN

I. MỘT SỐ NỘI DUNG MỚI VÀ KHÓ

- Bài văn trên thuộc văn bản nhật dụng. Đây là một văn bán có nội dung hết sức phong phú, có thế khai thác, phân tích đề làm rõ ý nghĩa nhiều mặt: chính trị, xã hội, dân tộc học, triết học,... Tuy nhiên, vấn đề đặt ra một cách nổi bật nhất, có ý nghĩa nhất, mang tính thời sự đối với cuộc sống cùa con người hôm nay nhất là vấn đề quan hệ giữa con người với tự nhiên xét từ góc độ môi trường và sinh thái.

- Năm 1954, Tống thống thứ 14 của nước Mĩ là Phreng-klin Pi-ơ-xơ tỏ ý muốn mua đất cua người da đỏ. Thủ lĩnh Xi-át-tơn đã gửi thư này trả lời. Đây là một bức thư nổi tiếng nói về chuyện mua bán đất đai cách đây hơn 150 năm, được nhiều người coi là một trong những văn bản hay nhất về thiên nhiên và môi trường.

- Bức thư của thủ lĩnh da đỏ là một bức thư được viết ra bằng lời văn đẹp, trữ tình, cảm động, hàm chứa ý nghĩa sâu sắc.

Người da đỏ đã yêu thiên nhiên, đất đai quê hương họ băng một tình yêu kì lạ. Từ tấc đất, bờ cát, lá thông óng ánh, hạt sương long lanh cho đến bãi đất hoang, tiếng thì thầm của côn trùng đều thiêng liêng trong kí ức họ. Một sự giao hòa tuyệt đẹp giửa con người và thiên nhiên. Thiên nhiên và con người gắn bó, hòa đồng với nhau như một đại gia đình (qua các từ ngữ thân thuộc: bà mẹ, người chị, người cha, tô' tiên, cha ông, anh em, mẹ đất, anh em bầu trời, đứa con của đất,...). Đối với người da đỏ, thiên nhiên là bà mẹ lớn nuôi dường họ, họ đồng thời là một phần cua thiên nhiên.

Ngược lại, người da trắng, đối với đất, là một kẻ xa lạ, mảnh đất là kẻ thù của họ. Lòng thèm khát của họ sẽ ngấu nghiên đất dai, rồi để lại đăng sau những bãi hoang mạc.

- Nếu biện pháp đối lập làm cho ý nghía bức thư sâu sắc hơn, đặt ra vấn đề báo vệ môi trường cáp thiết hơn thì việc dùng điệp ngữ lại làm cho câu văn thêm nhịp nhàng, giọng điệu bức thư thêm sôi nổi, thiết tha, bộc lộ tình yêu đất đai và thiên nhiên của người viết.

II. CÂU HỎI VÀ BÀI TẬP

1. Đọc đoạn đầu bức thư: từ Đối với dồng bào tôi đến tiếng nói của cha ông chúng tôi.

a) Hãy chỉ ra những phép so sánh và nhân hóa được dùng.

b) Hãy nêu lên tác dụng của phép so sánh và nhân hóa đó, đặc biệt là trong việc làm nổi bật quan hệ giữa người da đỏ với “Đất”, với thiên nhiên.

Gợi ý:

a) Hình ảnh nhân hóa:

- Mảnh đất nàv là bà mẹ cua người da đỏ; những bông hoa ngát hương là người chị, người em; người da đỏ, mỏm đá, vũng nước, chú ngựa đều chung một gia đình.

Hình ảnh so sánh:

- Nước óng ánh, êm ả trôi dưới những dòng sồng, con suối là máu của tố tiên; tiếng thì thầm cua dòng nước chính là tiếng nói của cha ông.

b) Việc sử dụng các biện pháp nêu trên thể hiện tình yêu quê hương, đất nước. Cách thể hiện tình yêu quê hương đất nước ở đây khá đặc biệt. Bức thư không đặt ra vấn đề nếu mất nước thì sẽ dẫn đến cảnh dân chúng bị tàn sát, nền văn hóa của dân tộc sẽ bị hủy hoại... Bức thư chỉ đạt ra vấn đề đất đai, thiên nhiên và môi trường ngầm phản ứng việc xâm lược của kẻ thù, cúa nền cơ khí công nghiệp tàn phá hủy hoại môi trường, của lòng tham con người v.v...

2. Có hai thái độ, hai cách ứng xử với thiên nhiên» đất dai» môi trường đối ỉập nhau. Hai thái độ, hai cách ứng xử đó là gì?

Gợi ý:

- Chủ nghĩa tư bản đã khai thác cùng kiệt đất đai, hủy hoại môi trường; lỏì sống thực dụng vì lợi nhuận, quyền lợi trước mắt.

- Những người yêu nước, những người da đỏ quý trọng và bảo vệ đất đai, môi trường đế có một xả hội phát triền bền vững.

3. Bức thư đã đã sử dụng rất nhiều yếu tố của phép lặp. Hãy thống kê và chỉ ra tác dụng biểu hiện tư tưởng, tình cảm của chúng?

Gợi ý:

Lặp từ ngữ: mảnh đất, tôi biết, dòng nước, người da đỏ, người da trắng...

Lặp kiếu câu:

- Nếu chúng tôi bán ... Ngài phải...

- Ngài phải dạy...

- Ngài phải bào...

- Ngài phủi biết...

Tác dụng: Chi ra được sự đối lập giữa người da trắng và người da đỏ. Qua đó, thế hiện cách sống và thái độ khác nhau giữa người da đỏ và người da trắng.

4. Hãy giải thích vì sao một bức thư nói về chuyện mua bán đất đai cách đây một thế kỉ rưỡi nay vẫn được nhiều người xem là một trong những văn bản hay nhất nói về thiên nhiên và môi trường?

Gơi ý:

- Người da đỏ, dù là thủ lĩnh Xi-át-tơn, cũng không thế có được ý thức đầy đủ, xét từ góc độ khoa học, về vân đề bảo vệ thiên nhiên, môi trường như nhận thức của chúng ta hiện nay. Nhưng tinh thần của bức thư, nội dung chính của bức thư lại nói về vấn đề bảo vệ môi trường, thiên nhiên một cách đầy đủ và thuyết phục.

- Xuất phát điểm của bức thư trước hết vẫn là tình yêu quê hương, đất nước. Cách thể hiện tình yêu quê hương đất nước ở đây khá đặc biệt. Bức thư không đặt ra vấn đề nếu mất nước thì sẽ dần đến cảnh dân chúng bị tàn sát, nền vãn hóa của dân tộc sẽ bị hủy hoại... Bức thư chỉ đặt ra vấn đề đất đai, thiên nhiên và môi trường ngầm phản ứng việc xâm lược của ké thù, cùa nền cơ khí công nghiệp tàn phá hủy hoại môi trường, của lòng tham con người v.v...

Bức thư nói về mua bán nhưng không thấy nói đến việc có đồng ý bán hay không, không thấy nói về giá cả. Bức thư chỉ đề cập đến việc bán mua chỉ theo kiểu giả thiết, nhưng cũng chỉ lấy cớ, tạo đà, tạo thế đế thủ lĩnh da đỏ trình bày quan điểm của mình.

- Thủ lĩnh da đỏ không chỉ đề cập đến đất mà đề cập đến những gì liên quan tới đất như môi trường sinh thái, điều kiện tự nhiên. Những hiện tượng này làm cho đất có ý nghĩa, có giá trị hơn.

Thế kỉ XXI đang đặt ra một cách cấp bách vấn đề môi trường trên phạm vi toàn cầu. Hiện nay, tài nguyên đang bị khai thác cạn kiệt, môi trường thiên nhiên đang bị ô nhiễm, rừng bị tàn phá nghiêm trọng. Đó là bối cảnh khiến cho bức thư của Xi-át-tơn trở thành một văn bản có giá trị về thiên nhiên, môi trường.