Sáng kiến kinh nghiệm - Xây dựng trò chơi Học vần cho học sinh lớp 1

Sáng kiến kinh nghiệm - Xây dựng trò chơi Học vần cho học sinh lớp 1

Xây dựng trò chơi Học vần cho học sinh lớp 1

Bước vào lớp 1, trẻ phải làm quen với nhiều điều mới: thầy cô, bạn bè, kiến thức... Trong đó, việc dạy trẻ nhận biết chữ viết là hoạt động vô cùng quan trọng, đặt nền tảng cho các lớp học phía sau. Với đặc điểm sinh lí tuổi của các em, việc dạy học không được khô khan, cứng nhắc mà phải làm sao giúp các em được học mà chơi, chơi mà học. giúp thầy cô có thêm phương pháp hiệu quả nhằm tạo cho các em những tiết học vần bổ ích và sáng tạo.

Sáng kiến kinh nghiệm - Một số biện pháp nâng cao chất lượng dạy - học môn Toán ở lớp 1

Sáng kiến kinh nghiệm - Một số biện pháp luyện đọc đúng cho học sinh lớp 1 trong các tiết tập đọc

PHẦN MỞ ĐẦU

I. LÍ DO CHỌN ĐỀ TÀI

Trong hệ thống giáo dục quốc dân, giáo dục tiểu học (GDTH) có vai trò hết sức quan trọng. Điều này đã được ghi rõ trong "Luật Phổ cập giáo dục tiểu học": "GDTH là bậc học nền tảng của hệ thống giáo dục quốc dân, có nhiệm vụ xây dựng và phát triển tình cảm đạo đức, trí tuệ, thẩm mỹ và thể chất của trẻ em nhằm hình thành cơ sở ban đầu cho sự phát triển toàn diện nhân cách con người Việt Nam xã hội chủ nghĩa". Có thể nói, GDTH chính là những viên gạch đầu tiên xây dựng một nền móng vững chắc cho toàn bộ hệ thống giáo dục quốc dân.

Bước vào học lớp 1, cuộc sống của trẻ có nhiều biến đổi to lớn. Thứ nhất, từ đây, trẻ phải làm quen với một môi trường mới, bạn bè mới, thầy cô mới và đặc biệt là những môn học mới đem lại cho các em những hiểu biết về tự nhiên, xã hội. Trong đó, có môn Tiếng Việt với rất nhiều phân môn như Học vần, Tập viết, Chính tả, Tập đọc, .... Với nhiệm vụ chiếm lĩnh và làm chủ một công cụ mới sử dụng trong học tập và giao tiếp, phân môn Học vần có vị trí đặc biệt quan trọng.

Nếu như ở mẫu giáo, chơi là hoạt động chủ đạo thì ở tiểu học, hoạt động học lại là hoạt động chủ đạo. Đây chính là biến đổi thứ hai trong đời sống của trẻ. Việc chuyển từ hoạt động chơi sang hoạt động học là một rào cản rất lớn đối với học sinh (HS) lớp 1. Các em thường khó tập trung trong một thời gian dài, học theo cảm hứng. Vì vậy, kết quả học tập của các em chưa cao. Với phân môn Học vần, trẻ có thể nhanh chóng nhớ được mặt chữ nhưng cũng rất nhanh quên. Người giáo viên (GV) phải có biện pháp giúp trẻ có hứng thú học tập, học với niềm thích thú, say mê với tất cả các môn học nói chung và phân môn Học vần nói riêng. Để làm được điều đó, người GV phải kết hợp sử dụng nhiều phương pháp dạy học (PPDH) với nhiều hình thức khác nhau để lôi cuốn, hấp dẫn trẻ vào bài học. Trò chơi là một giải pháp có tính hiệu quả cao.

Trên thực tế, hiện nay, GV thường chú trọng tới việc dạy kiến thức, kĩ năng cho HS chứ ít quan tâm đến việc HS có thích học hay không. Đó là một trong những nguyên nhân dẫn đến các tiết học Học vần rất nhàm chán, đơn điệu, hiệu quả không cao. Ở một vài trường tiểu học, khối lớp 1 được trang bị bảng thông minh sử dụng trong dạy học phân môn Học vần và Toán. Với những tính năng vượt trội, bảng thông minh đã cho phép HS được trực tiếp thao tác trên bảng, tạo sự thích thú cho HS. Tuy nhiên, số lượng trường, số lượng bảng được trang bị không phải nhiều. Vì vậy, nhiều GV đã nghĩ tới việc xây dựng hệ thống trò chơi và đưa vào các tiết Học vần để gây hứng thú cho HS. Tuy nhiên, các trò chơi này vẫn còn thiếu tính hấp dẫn, hiệu quả mang lại chưa cao.

Từ những lí do trên, chúng tôi quyết định chọn nghiên cứu đề tài "Xây dựng trò chơi Học vần cho học sinh lớp 1".

II. MỤC ĐÍCH VÀ NHIỆM VỤ NGHIÊN CỨU

1. Mục đích nghiên cứu

Đề tài nghiên cứu này nhằm giúp HS nhanh chóng nhận biết mặt chữ, qua đó nâng cao hiệu quả dạy và học phân môn Học vần.

2. Nhiệm vụ nghiên cứu

• Hệ thống hoá những vấn đề có liên quan đến nội dung nghiên cứu: mục tiêu, nội dung của phân môn Học vần; đặc điểm tâm sinh lí của HS lớp 1; trò chơi và trò chơi học tập.
• Thiết kế các trò chơi dạy học Học vần.
• Đề xuất biện pháp và quy trình tổ chức trò chơi dạy học Học vần.

III. GIẢ THUYẾT KHOA HỌC

Nếu thiết kế được hệ thống trò chơi hấp dẫn và tổ chức một cách hợp lí thì HS sẽ nhanh chóng nhận biết được mặt chữ, hiệu quả dạy học Học vần sẽ được nâng cao.

IV. ĐỐI TƯỢNG VÀ KHÁCH THỂ NGHIÊN CỨU

1. Đối tượng nghiên cứu

• Hệ thống trò chơi, biện pháp và quy trình tổ chức trò chơi dạy học Học vần lớp 1.

2. Khách thể nghiên cứu

• Phương pháp dạy học Học vần.

V. PHẠM VI NGHIÊN CỨU

• Lĩnh vực khoa học: Phương pháp dạy học Tiếng Việt ở tiểu học.
• Đối tượng nghiên cứu: Quá trình đọc của HS lớp 1.

VI. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU

• Phương pháp nghiên cứu văn bản, tài liệu
• Phương pháp tổng hợp – phân tích dữ liệu