Phát biểu cảm nghĩ về bài ca dao Anh đi anh nhớ quê nhà

– Bài làm 1

Ca dao tục ngữ nằm trong kho tàng dân gian nước ta. Nó phản ánh ước mơ, tâm tư tình cảm của những người nông dân thời xưa. Nó thường được viết theo thể thơ lục bát vô cùng dễ đọc, dễ thuộc, dễ nhớ.

Bài ca dao “Anh đi anh nhớ quê nhà” là một bài ca dao ít ỏi mà có tên tác giả sáng tác đó chính là Á Nam Trần Tuấn Khải. Bài thơ này được ông sáng tác đầu thế kỷ XX.

Cả bài thơ chỉ có bốn câu thể hiện sự tương tư nhớ thương của người con trai khi phải xa quê hương thân yêu của mình, họ nhớ tới món ăn truyền thống, nghèo nàn nhưng chứa chan tình cảm của những người thân thương nơi quê nhà. Nhớ người phụ nữ của đời mình, với hình ảnh quen thuộc, giản đi nhưng vô cùng đẹp. Hình ảnh người phụ nữ dãi nắng dầm sương.

Anh đi anh nhà quê nhà,
Nhớ canh rau muống nhớ cà dầm tương.

Trong hai câu đầu tiên này, tác giả thể hiện sự nhớ nhung, yêu thương của mình, với những món ăn dân quê, giản dị, mộc mạc nhưng chứa chan tình cảm.

Hình ảnh món canh rau muống, cà pháo chấm với tương bần, chính là những món ăn cổ truyền chỉ có ở Việt Nam không thể tìm thấy bất kỳ nước nào trên thế giới. Nó chính là một phần hồn cốt của dân tộc ta. Những món ăn truyền thống đặc trưng.

Người con trai khi đi xa nhà, mỗi buổi chiều về nhìn thấy những ánh đèn sáng lên bên những gia đình vợ chồng con cái quây quần bên nhau. Người con trai đó lại nhớ tới gia đình của mình, với những bữa cơm đạm bạc nhưng chứa nhiều tình cảm yêu thương. Nó thể hiện cho không khí gia đình, ấm cúng, dù nghèo nhưng luôn hạnh phúc đủ đầy về mặt tinh thần.

Nó thể hiện cho tấm lòng người đi xa dù có ở đâu thì tâm hồn họ vẫn hướng về quê nhà về những thứ bình dị, ấm áp tình nghĩa vợ chồng.

Nhớ ai dãi nắng dầm sương,
Nhớ ai tát nước bên đường hôm nao

Trong hai câu thơ sau, người con trai đã chuyển hướng nỗi nhớ của mình sang người phụ nữ của đời mình. Anh nhớ hình dáng của người vợ tần tảo, sớm khuya trong chiếc áo nâu đã bạc màu vì thời gian, vì những công việc nặng nhọc mà người phụ nữ thường làm “dãi nắng dầm sương”.

Dù hình ảnh người vợ, hiện lên không phải là một cô thiếu nữ tuổi vừa đôi tám, trắng trong thuần khiết trong chiếc áo dài trắng đẹp tựa trăng rằm, mà chỉ là người phụ nữ nghèo khổ, sương nắng, dãi dầu, quần áo cũ kỹ. Nhưng lại vô cùng đẹp, cái đẹp được thoát lên từ trong tâm hồn người phụ nữ.

Cái đẹp của một người vợ lam lũ, chịu khó thương chồng thương con, mà không quản ngại nắng mưa chăm chỉ làm việc, tạo ra của cải vật chất để chồng yên tâm lên đường đi xa.

Hình ảnh người phụ nữ trở nên đẹp hơn, bởi trong tim người đàn ông, người con trai đi xa kia luôn có hình bóng họ. Luôn cảm thấy biết ơn sự hy sinh thầm lặng của người phụ nữ của mình.

Hình ảnh người con gái tát nước bên đường khi mùa vụ tới là một hình ảnh quen thuộc đối với người con gái nông thôn vùng Bắc Bộ gợi lên trong lòng người đọc nhiều cảm xúc thân thương, yêu mến về những vất vả mà người mẹ, người chị, người yêu của mình đã phải trải qua.

Bài ca dao chỉ có bốn câu thơ nhưng lại vô cùng đặc sắc khiến người đọc có thể ghi nhớ, thấm thía những tình cảm chứa chan kỷ niệm, gắn bó, với gia đình và người con gái của mình.

– Bài làm 2

Bài Anh đi anh nhớ quê nhà vốn là sáng tác của Á Nam Trần Tuấn Khải, một nhà nho, một nhà thơ đầu thế kỉ XX, sau này được nhân dân hóa thành ca dao. Cả bài chỉ vẻn vẹn bốn câu, lời lẽ giản dị tưởng chừng dễ hiểu. Thế nhưng trong thực tế, đã có hai cách hiểu khác nhau rõ rệt và cả hai cách hiểu đó đều có cơ sở và lí do tồn tại. Cách hiểu thứ nhất nhấn mạnh vào nỗi nhớ quê nhà của người xa quê và coi chủ đè chính của bài ca dao là tình cản gắn bó sâu nặng với quê hương. Cách hiểu thứ hai nhấn mạnh vào nỗi nhớ ai của người sắp ra đi và chủ đề chính của bài ca dao là lời bày tỏ tình yêu đôi lứa.

 Về cách hiểu thứ nhấy người đi xa bộc lộ tình cảm của mình là dẫu sống nơi đất khách quê người nhưng lòng luôn hướng về quê nhà. Nhớ quê nhà là nhớ những gì quen thuộc trong cuộc sống nghèo khó nhưng đầy ắp tình nghĩa. Theo quy luật tâm lí thì quê hương càng trở nên đáng yêu đáng nhớ hơn khi người ta sống xa quê.

 Ta có cảm tưởng như bài ca dao là lời tâm tình tha thiết đối với quê hương của người lao động.

  Anh đi anh nhớ quê nhà,
Nhớ canh rau muống, nhớ cà dầm tương.
  Nhớ ai dãi nắng dầm sương,
Nhớ ai tát nước bên đường hôm nao.

 Bài ca dao mở đầu bằng đại từ Anh, lấy anh làm chủ thể với mục đích tập trung tất cả ý tình vào đó: Anh đang sống xa nhà và anh nhớ quê nhà. Cụm từ anh đi anh nhớ thể hiện tình cảm da diết, khôn nguôi.

 Quê nhà không đơn giản chỉ là quê và nhà mà nó còn mang ý nghĩa rộng hơn. Trong trái tim của mỗi chúng ta đều mang nặng tình quê. Bởi vậy khi đi xa nỗi nhớ càng thiết tha sâu nặng:

Nhớ canh rau muống nhớ cà dầm tương.

 Đây là biểu hiện cụ thể của nỗi nhớ quê nhà. Cà dầm tương ăn với canh rau muống nấu cua đồng là món ăn quen thuộc của người nông dân đồng bằng Bắc Bộ, xa quê, nhớ tới mùi vị của những món ăn dân dã ấy, lòng người xao xuyến biết bao và mong muốn được trở về sum họp với gia đình lại càng thêm da diết. Quê nhà với muôn ngàn cái tưởng như tầm thường: cây đa, bến nước, con đò, giậu mùng tơi xanh, luống cải vàng rung rinh trong gió xuân dìu dịu; tiếng sáo diều vi vu ngân nga lúc chiều về, hương lúa chín nồng nàn khi mùa tới… nhưng vẫn khiến người ta thương nhớ đến quặn lòng.

 Hai câu thơ trên gợi ra mội nỗi nhớ quê nhà thật mộc mạc và đằm thắm khó phai. Hai câu thơ tiếp theo là nỗi nhớ con người gắn bó với khung cảnh quê hương:

  Nhớ ai dãi nắng dầm sương,
Nhớ ai tát nước bên đường hôm nao

 Người nông dân ngàn đời nay vẫn gắn liền với cuộc sống dãi nắng dầm sương, vất vả cực nhọc trăm bề. Nắng, sương thật sự thấm đượm cuộc sống nghèo khó. Ông bà, cha mẹ ta tắm sương gội nắng để kiếm cho ta miếng cơm manh áo, để tạo cho ta thể xác, tâm hồn. Quê hương ấy con người ấy hỏi làm sao khi xa cách, ta không thương, không nhớ?!

 Đại từ phiếm chỉ ai trong câu thơ thứ ba có thể là kẻ này người nọ nhưng tất nhiên phải có quan hệ thân thiết với người đi xa. Còn ai trong câu thơ thứ tư thì chỉ có thể là người yêu. Chàng trai xa quê nhớ người yêu trong khung cảnh lao động quen thuộc: tát nước bên đường vào một sớm, một chiều hay một đêm trăng thanh nào đó… Tất cả các kỉ niệm về quê nhà sống dậy, kết thành một nỗi nhớ mênh mông.

 Bài Anh đi anh nhớ quê nhà là bài ca về tình quê hương, xứ sở. Yêu quê hương là tình cảm thiêng liêng của mỗi con người: Quê hương nếu ai không nhớ, Sẽ không lớn nổi thành người( Đỗ Trung Quân). Mỗi người chúng ta đều có một quê hương, nhưng trong thời đại mới ý nghĩa của hai tiếng quê hương được mở rộng hơn nhiều: trên khắp mọi miền đất nước, ở đâu cũng có cuộc sống tình nghĩa, ở đó là quê hương. Dù vậy, bài ca dao trên muôn đời vẫn là cung đàn dịu ngọt cho mọi tấm lòng thiết tha gắn bó với quê hương, xứ sở.

 Về cách hiểu thứ hai, nếu ta coi đại từ phiếm chỉ ai trong hai câu cuối của bài ca dao là người bạn tình của chàng trai thì nỗi nhớ quê nhà gắn liền với nỗi nhớ người yêu. Cả hai nỗi nhớ đều chân thực, thiết tha. Đó là nội dung mà bài ca dao muốn bày tỏ và nếu coi bài thơ là lời tâm sự trước lúc đi xa của chàng trai với cô gái thì có một điểm đặc biệt đáng chú ý là chàng trai chưa xa mà đã nhớ. Dường như cô gái cũng thiết tha muốn biết khi xa quê chàng trai sẽ nhớ những gì và nhớ những ai. Bốn câu ca dao với năm từ nhớ liên tiếp cho thấy chàng trai vừa giãi bày được lòng mình vừa đáp ứng được nhu cầu của lòng bạn: Anh đi anh nhớ quê nhà.

 Ở câu thứ nhất, tuy nỗi nhớ còn chung chung, chưa cụ thể, nhưng cô gái cũng đã yên tâm và chứa chan hi vọng vì chàng trai xưng anh với cô rất ngọt ngào, thân thiết. Vả lại, khi đi xa, chắc chắn chàng trai sẽ rất nhớ quê nhà, vì ở đó có cô gái mà mình thầm yêu mến.

 Đến câu thứ hai: Nhớ canh rau muống, nhớ cà dầm tương thì chàng trai đã cụ thể hóa nỗi nhớ quê nhà ở câu thứ nhất một cách rất tự nhiên. Canh rau muống, cà dầm tương là những món ăn quen thuộc của người nghèo, mấy ai xã quê mà không thèm, không nhớ? Nhưng nhớ quê nhà không lẽ chỉ nhớ thế thôi ư? Cô gái dõi theo lời chàng trai rồi hồi hộp lắng nghe và chờ đợi.

 Sang câu thứ ba: Nhớ ai dãi nắng dầm sương, cô gái không thể không liên tưởng đến mình, nhưng chưa thể khẳng định chắc chắn, vì ở quê nhà có bao người dãi nắng dầm sương, chứ đâu phải riêng cô?

 Cách nói của chàng trai như vậy là cách nói lấp lửng, vừa nói vừa thăm dò phản ứng của đối tượng, vừa kìm nén cảm xúc chất chứa trong lòng mình. Chỉ đến khi cảm thấy cô gái đã thuận tình, thuận ý, chàng trai mới dám thổ lộ một cách ý nhị và tình tứ: Nhớ ai tát nước bên đường hôm nao.

 Qua đó, chàng trai bày tỏ tình yêu với người bạn gái. Đôi trai gái đã để ý đến nhau từ lâu nhưng chưa một lần thổ lộ. Tình yêu của họ mới ở giai đoạn đầu ngượng ngùng khó nói. Giờ đây, khi sắp xa quê, chàng trai mới mạnh dạn gặp cô gái để giãi bày tâm sự. Cách diễn đạt nỗi nhớ từ xa tới gần: Anh đi anh nhớ quê nhà; từ chung đến riêng: Nhớ canh rau muống, nhớ cà dầm tương; từ phiếm chỉ đến xác định: Nhớ ai dãi nắng dầm sương, Nhớ ai tát nước bên đường hôm nao. Đến đây thì cả ý lẫn tình đều rõ. Ai kia chính là cô gái siêng năng, thuần hậu, dãi nằng dầm sương, góp phần cùng bao người làm nên ý nghĩa cuộc sống của chốn quê nhà. Nếu anh xa quê, thì người mà anh nhớ nhất sẽ là em – bởi em đã hóa thân thành quê hương yêu dấu.

 Tuy cuộc trò chuyện nhằm bày tỏ tình yêu nhưng chàng trai đã tránh không đụng chạm đến một từ yêu, thương nào mà tất cả những cảm xúc yêu thường đều dồn nén vào một từ nhớ. Từ nhớ được nhắc đi nhắc lại đến năm lần, mỗi lần một cung bậc, một nội dung khác nhau và càng về sau càng cụ thể hơn, da diết hơn.

 Trong ca dao, nhất là ca dao tỏ tình, việc mượn cái này để nói cái kia, mượn nhớ nói yêu, mượn giận nói thương đã trở thành thông lệ quen thuộc. Dù hiểu cách nào thì ở bài ca dao trên, tình yêu quê hương, tình yêu trai gái cũng hòa quyện một cách với nhau một cách sâu nặng.

 Bài ca dao chỉ có 4 câu với những hình ảnh tưởng chừng bình thường nhưng tieu biểu, chọn lọc đã nói lên được tình cảm thắm thiết tác động sâu xa đến tâm hồn người nghe. Phải thực sự yêu quê, phải là người lao động gắn bó sâu sắc với cuộc sống ở làng quê mới sáng tạo ra được một bài ca dao bình dị mà tuyệt vời đến thế!

– Bài làm 3

Bài ca dao anh đi anh nhớ quê nhà vốn là của á nam trần tuấn khải, một nhà thơ đầu thế kĩ xx, sau này, nó đã được dân gian hóa. Đọc bài ca dao, em có cảm tưởng như đó là tiếng hát tâm tình tha thiết đối với quê hương của người lao động:

“Anh đi anh nhớ quê nhà

Nhớ canh rau muống nhớ cà dầm tương

Nhớ ai dãi nắng dầm sương

Nhớ ai tát nước bên đường hôm nao”.

Bài ca dao mở đầu bằng anh, lấy anh làm chủ thể. Nhự vậy là có chủ định tập trũng tất cả ý tình vào đó: anh xa nhà và anh nhớ quê nhà.

Quê nhà không chĩ đơn giản là quê và nhà mà nó còn mang ý nghĩa rộng hơn. Trong mỗi chúng ta đều mang nặng tình quê ấy. Bởi vậy khi đi xa, nỗi nhớ ấy thiết tha, sâu nặng:

Nhớ canh rau muống nhớ cà dầm tương.

Đây là nét cụ thể đầu tiên của nỗi nhớ quê nhà. Cà dầm tương ăn cùng canh rau muống nấu với ít tôm hay với cua đồng là món ăn nghèo, thanh đạm nhưng mặn mà, rất quen thuộc với người nông dân

Đồng bằng bắc bộ. Xa quê, nhớ mùi vị món ăn quê hương làm cho lòng người xao xuyến biết bao! Quê hương với muôn ngàn cái tưởng như tầm thường như vậy nhưng vẫn khiến người ta thương nhớ khôn nguôi.

Hai câu thơ trên gợi ra một nỗi nhớ quê nhà với hương vị mộc mạc, dân dã mà đằm thắm, khó phai. Hai câu thơ tiếp theo là nỗi nhớ con người gắn bó với quê hương ấy:

Nhớ ai dãi nắng dầm sương

Nhớ ai tát nước hèn đường hôm nao.

Cuộc sống của người nông dân hàng ngàn đời nay vẫn gắn liền với công việc dãi nắng dầm sương, vất vả cực nhọc trăm bề. Nắng sương thật thấm đượm những cuộc đời nghèo khổ của người thôn dã. Ông bà, cha mẹ ta tắm sương gội nắng để kiếm cho ta miếng cơm manh áo, để tạo cho ta thể xác tâm hồn. Quê hương ấy, con người ấy hỏi.Làm sao khi xa cách, ta không thương, không nhớ?!

“ai” trong câu ca dao thứ ba là đại từ phiếm chỉ. Có thể là kẻ này người nọ nhưng tất nhiên phải có quan hệ thân thiết với người đi xa. Còn “ai” trong câu thứ tư thì chỉ có một người: người yêu hoặc người thân yêu. Nhớ người yêu trong hoàn cảnh lao động quen thuộc: “tát nước bên đường” vào một buổi sớm, một buổi chiều nào đó. Tất cả kết thành nỗi nhớ mênh mông, sâu nặng nghĩa tình.

Bài ca dao này là bài ca về tình yêu quê hương, xứ sở. Yêu quê hương là tình cảm thiêng liêng của mỗi con người. “quê hương nếu ai không nhớ, sẽ không lớn nổi thành người” (đỗ trung quân). Theo em, mỗi người đều có một quê hương, nhưng trong thời đại mới, ý nghĩa của hai tiếng quê hương đã dược mở rộng hơn nhiều: trên khắp mọi miền đất nước. Dù sao, bài ca dao trên muôn đời vẫn là cung đàn dịu ngọt cho mọi tấm lòng thiết tha gắn bó với quê hương xứ sở.

Từ khóa tìm kiếm nhiều:

• phat bieu cam nghi ve bai anh di anh nho que
• cam nghĩ vebaì thơ anh đi
• nêu những ý chính về vẻ đẹp của bài ca dao anh đi anh nhớ quê nhà nhớ canh rau muống nhớ cà dầm tương nhớ ai dãi nắng dầm sương nhớ ai tát nước bên đường hôm nao
• phát biểu cảm nghĩ Anh đi anh nhớ quê nhà