Pháp màu trong tác phẩm “Dế Mèn phiêu lưu ký”

Có lẽ những bạn trẻ khi đọc cuốn truyện Dế Mèn phiêu lưu ký sẽ thấy mình trong đó, trong một thế giới sinh động và chân thực mà tác giả Tô Hoài mô tả. Bạn có đồng ý với tôi rằng cuốn truyện ấy là cả một phép màu diệu kì không? Chẳng phải nói đâu xa xôi, ngay từ việc cầm cuốn sách lên, đọc để hiểu được suy nghĩ, tính nết và cách sống của những loại vật, côn trùng bé nhỏ cũng đã là điều khoái chí rồi! Đọc xong rồi và bắt đầu ngẫm ngợi…

Truyện có đủ các con vật thân thuộc mà tôi nghĩ bây giờ chỉ có nhiều ở quê hương yên bình và thơ mộng, nhưng đôi khi bất chợt ta lại thấy chúng ẩn nấp trong bụi cây bụi cỏ, trong thành phố hiện đại mà ta ở. Tôi thấy tôi cũng giống con vật đó, thích ở quê, nơi mà tôi có thể vui chơi và nghịch ngợm thỏa thích trong ngày hè, nơi tôi có thể học hỏi những thứ mà ở thành phố tôi chưa từng biết đến, nơi có những bài đồng dao “Cào cào giã gạo cho nhanh, mẹ may áo đỏ, áo xanh cho cào!”. Ở thành phố Hà Nội đáng yêu này, được đọc một cuốn truyện nói về những thứ mộc mạc thanh bình như thế, chắc chắn chúng ta sẽ thấy thoải mái hơn, sẽ cảm thấy không vướng bận bởi những rắc rối nho nhỏ. Ví dụ học sinh như tôi, trong những kì thi luôn luôn cố gắng học tốt, nhưng đôi lúc đầu óc muốn nổ tung, cầm cuốn truyện viết về Dế Mèn, tôi cảm thấy thật nhẹ nhàng. Và tôi sẽ nhớ về quê hương ngọt ngào, nơi có sự yêu mến của ông bà hiền từ, có sự tinh khiết của đất trời đem tặng, có sự đùm bọc, quần cư trong xóm làng bé nhỏ. Để rồi, tôi sẽ nở một nụ cười và thầm nghĩ: “mọi thứ luôn luôn tươi đẹp, mọi rắc rối đều sẽ được giải quyết”; thế là tôi lại bắt tay tìm phương hướng, quyết tâm. Lần nào đọc “Dế mèn phiêu lưu kí” tôi cũng đều như thế cả!

Tôi được gặp gỡ Dế Mèn cường tráng, Dế Choắt ốm yếu, chị Cốc to béo; cả gia đình của Mèn, nào là Gọng Vó, các chị Cào Cào, Nhà Trò, Nhện,… Nhưng mọi thứ đều xoay quanh nhân vật chính, đó là Dế Mèn – anh chàng khỏe mạnh, cường tráng, ban đầu thì kiêu căng, xốc nổi, xấu tính nhưng dần dần đã biết thay đổi: “… Trũi cứ khẩn khoản rồi chìa càng lên mời tôi ăn, Trũi gượng cười bảo là Trũi cụt hai càng cũng không sao, không thể chết, vẫn khỏe như thường…” Hay gần hơn, đó là về sự hối hận và bài học đường đời đầu tiên của Mèn: “… Giá như tôi không trêu chị Cốc thì đâu đến nỗi Choắt việc gì. Cả tôi, nếu tôi không nhanh chân vào hang thì tôi cũng đã chết toi rồi. Tôi đem xác Dế Choắt đến chôn ở một vùng cỏ um tùm. Tôi đắp thành nấm mộ to. Tôi đứng yên lặng giờ lâu mà nghĩ về bài học đầu tiên dành cho mình”. Và Dế Mèn có một ưu điểm là biết mở mang trí óc, thích đi du lịch để tìm hiểu: “…Thưa anh, em biết rằng trên đời này muốn mở mang trí óc thì phải bước chân đi bốn phương “đi một ngày đàng, học một sàng khôn”, tổ tiên ta dạy thế chứ các cụ không khuyên ta ngồi một xó đâu…” Ngày hôm nay, tôi thấy giới trẻ nghĩ ra nhiều loại hình như du lịch phượt, cái thú của kiểu du lịch ấy, tôi không rõ có phải bắt đầu từ anh Dế Mèn nhà ta không nữa?!

“Dế Mèn phiêu lưu kí” là một tác phẩm đã mô tả lại tuổi thơ của Tô Hoài, về cái sự tinh nghịch của những con dế mà hồi nhỏ Tô Hoài hay chơi với chúng bạn. Đó còn là một câu chuyện nói về chuyến “du lịch” đầy ý nghĩa của Mèn, được gắn kết cùng những bài học sâu sắc về giao tiếp xã hội, gia đình, bạn bè. Dế Mèn trong chuyến “du lịch” đó gặp bao nhiêu là tình huống: chị Nhà Trò tội nghiệp, anh bạn “chí tử” Trũi, bác Xén Tóc nhân hậu…

Cuối cùng Dế Mèn sẽ ra sao, như thế nào, những người mà Mèn gặp sẽ có cuộc sống vui vẻ chứ? Thật là hồi hộp, và liệu các bạn có gặp mình ở trong đó không? Tôi thích những bài học của Tô Hoài qua cuốn truyện này, nó phù hợp với mọi lứa tuổi: thiếu nhi, thiếu niên hay chính những người đã từng trải qua một tuổi trẻ đầy hoài bão. Cuốn truyện chính là người bạn thân thiết đáng tin cậy, là một người bạn và là một món quà tuyệt vời đối với tôi! Còn bạn, bạn nghĩ sao?