Phản ứng trao đổi

là một loại phản ứng hoá học, trong đó, các chất trao đổi cho nhau thành phần cấu tạo của nó. Từ sự trao đổi này, chúng hình thành nên những chất mới.

Có thể phân loại phản ứng trao đổi theo thành phần các chất tham gia phản ứng:

Là phản ứng giữa một axít và một bazơ để tạo ra muối và nước.

* Phản ứng tổng quát:

Axit + Bazơ --> Muối + Nước

* Ví dụ:

HCl + NaOH = NaCl + H₂0

H₂SO₄ + 2 KOH = K₂SO₄ + 2 H₂0

* Phản ứng tổng quát:

Axít + Muối --> Axit (mới) + Muối (mới)

* Điều kiện phản ứng:

Axít phải tan.

Các chất tạo thành phải có ít nhất một chất kết tủa hoặc dễ bay hơi hay dễ phân huỷ, hoặc yếu hơn so với chất tham gia (đối với axít).

* Ví dụ:

2 HCl + Na₂CO₃ = 2 NaCl + H₂O + CO₂ (bay lên)

H₂SO₄ + BaCl₂ = BaSO₄ (kết tủa) + 2 HCl

2 HNO₃ + K2S = KNO₃ + 2 H₂S(bay hơi)

6 HCl + Cu3(PO4)2 = 3 CuCl₂ + 2 H₃PO₄ (yếu hơn HCl)

* Phản ứng tổng quát:

Bazơ + Muối --> Bazơ (mới) + Muối(mới)

* Điều kiện phản ứng:

Các chất tham gia phản ứng phải tan (trong dung môi là nước).

Các chất tạo thành phải có ít nhất một chất kết tủa.

* Ví dụ:

2 NaOH + CuSO4 = Na₂SO4 + Cu(OH)₂ (kết tủa)

Ba(OH)₂ + Na₂SO4 = BaSO₄ (kết tủa) + 2 NaOH

* Phản ứng tổng quát:

Muối + Muối --> Muối (mới) + Muối (mới)

* Điều kiện phản ứng:

Các chất tham gia phản ứng phải tan (trong dung môi là nước).

Các chất tạo thành phải có ít nhất một chất kết tủa.

* Ví dụ:

BaCl₂ + CuSO4 = BaSO₄ (kết tủa) + CuCl₂

2 AgNO₃ + CuCl₂ = 2 AgCl(kết tủa) + Cu(NO3)₂