Phân tích khổ thơ thứ 6 trong bài thơ Việt Bắc

(Kenhvanmau.com) – Anh (Chị) hãy  của nhà thơ Tố Hữu (Sách Ngữ văn 12)

Đề bài: Anh (Chị) hãy phân tích khổ 6 bài thơ Việt Bắc của nhà thơ Tố Hữu (Bài làm của học sinh lớp 12A3 – Trường THPT Vĩnh Chân – Phú Thọ)

Bài làm:

Khổ 6 bài thơ Việt Bắc là bức tranh thiên nhiên đẹp trong nỗi nhớ nhà thơ, đoạn thơ cũng là sự hòa quyện thắm thiết giữa cảnh và người, là ấn tượng khó phai mờ về con người Việt Bắc cần cù lao động, thủy chung:

“Ta về, mình có nhớ ta

Ta về, ta nhớ những hoa cùng người.

Rừng xanh hoa chuối đỏ tươi

Đèo cao nắng ánh dao gài thắt lưng

Ngày xuân mơ nở trắng rừng

Nhớ người đan nón chuốt từng sợi giang

Ve kêu rừng phách đổ vàng

Nhớ cô em gái hái măng một mình

Rừng thu trăng rọi hòa bình

Nhớ ai tiếng hát ân tình thủy chung”

Nhà thơ Tố Hữu nhớ về Việt Bắc đã cưu mang, nuôi dưỡng chiến sĩ cách mạng, che chở cho các cán bộ, chiến sĩ cách mạng. Việt Bắc cũng là mảnh đất mộng mơ với những gam màu tươi sáng về cảnh và người hòa quyện thắm thiết.

Kết cấu của đoạn thơ vẫn theo hình thức đối đáp của hai nhân vật trữ tình ta – mình tưởng như riêng tư nhưng lại là vấn đề lớn trong đạo lý dân tộc. Mình – ta là thủ pháp độc đáo, tài hoa của nhà thơ, và cũng là sự phân đôi thống nhất của nhân vật trữ tình.

Mở đầu khổ thơ là câu hỏi của người ra đi với người ở lại, không đợi trả lời mà nói luôn nhớ hoa, nhớ cảnh, nhớ người Việt Bắc. Cảnh và người hòa quyện trong mỗi cặp câu. Câu sáu nhớ cảnh, câu tám nhớ người, cảnh và người đan xen với những đặc điểm sắc thái riêng trong từng cặp câu.

Thiên nhiên Việt Bắc trong khổ 6 như một bức tranh thơ mộng với đầy đủ bốn mùa và mỗi mùa có vẻ đẹp riêng. Mùa đông với hoa chuối đỏ tươi nổi bật trên nền xanh bát ngát của núi rừng. Hoa mơ trắng nở đầy trong mùa xuân. Tiếng ve như bản nhạc hực lên sáng vàng rừng phách mùa hạ. Mù thu với ánh trăng sáng êm dịu trong hòa bình… Cách nhà thơ diễn tả độc đáo, nửa hư nửa thực gợi vẻ đẹp rất riêng của thiên nhiên Việt Bắc.

Bức tranh thiên nhiên được miêu tả đặc biệt trải rộng bốn mùa, cả ngày và đêm, cả màu sắc và âm thanh sống động của cuộc sống. Thiên nhiên Việt Bắc trong khổ thơ này hiện ra như bức tranh tứ bình của hội họa phương Đông mà mùa nào cũng đẹp, vừa cổ điển vừa hiện đại.

Con người Việt Bắc trong thơ Tố Hữu là những con người cần cù, chất phác, thủy chung với cách mạng, với khác chiến thật đáng trân trọng và khắc ghi. Cảnh và người rất thực, rất đặc trưng hòa quyện, tô điểm cho nhau làm bức tranh thiên nhiên trở nên gần gũi và ấm áp. Trong nỗi nhớ của người ra đi, sâu sắc và đậm đà nhất là kỷ niệm về con người Việt Bắc cần cù, nghĩa tình thủy chung; là nỗi nhớ tri ân mang tính nhân văn cao cả.

Khổ 6 bài thơ cũng thể hiện rõ phong cách thơ Tố Hữu: trữ tình, sâu lắng, tha thiết, ân tình và đậm đà tính dân tộc. Với thể thơ lục bát quen thuộc, dân dã được vận dụng vừa cổ điển vừa hiện đại. Nhịp thơ cân đối, lúc ngân nga dìu dặt, vừa thắt buộc lại mới mẻ đến lạ lùng.  Đặc biệt là điệp từ nhớ, mỗi lần nhớ là một sắc thái khác nhau tăng dần cấp độ, thể hiện những rung động chân thật, thắm thiết của nhà thơ với thiên nhiên, con người nơi đây.

Khổ 6 bài thơ nằm trong tổng thể chung của bài thơ Việt Bắc, mang âm hưởng trữ tình vang vọng khúc ca ngọt ngào của tình đồng bào, của tình yêu quê hương, đất nước và con người Việt Nam nằm trong cảm xúc chung của bao người được nhà thơ nói lên cảm xúc. Đó chính là đạo lý uống nước nhớ nguồn cao đẹp của dân tộc ta bao đời nay.

Tác giả: ANH ĐÀO

>>>Xem thêm: