Phân tích đoạn trích Lục Vân Tiên cứu Kiều Nguyệt Nga – Văn hay lớp 9

Phân tích đoạn trích Lục Vân Tiên cứu Kiều Nguyệt Nga – Văn hay lớp 9

Phân tích đoạn trích Lục Vân Tiên cứu Kiều Nguyệt Nga – Bài làm số 1 của một bạn học sinh giỏi thành phố Cần Thơ

Trước khi lên kinh ứng thí, Lục Vân Tiên định ghé thăm nhà để từ biệt cha mẹ. Trên đường di, chàng đã bẻ cây làm gậy xông vào đánh tan bọn cướp hung hãn, cứu hai người còn gái là tiểu thư Kiều Nguyệt Nga và nàng hầu Kim Liên. Nguyệt Nga cảm kích muốn mời chàng về nhà để tạ ơn, nhưng Vân Tiên khảng khái chối từ.

Ở đoạn trích này, tác giả tập trung thể hiện phẩm chất tốt đẹp của hai nhân vật chính: Lục Vân Tiên tài ba, dũng cảm, trọng nghĩa, khinh tài và Kiều Nguyệt Nga hiền hậu, đoan trang, ân tình. Thông qua đó, tác giá thể hiện khát vọng hành đạo giúp đời của mình.
Bố cục đoạn trích có thể chia làm hai đoạn:

Đoạn một: Từ đầu… đến thác rày thân vong: Lục Vân Tiên đánh tan bọn cướp, cứu Kiều Nguyệt Nga.

Đoạn hai: Phần còn lại: Thái độ cư xử đúng mực của Lục Vân Tiên, Nguyệt Nga cảm ơn ân nghĩa cứu mạng.

Trước đoạn trích này là cảnh dân chúng hốt hoảng chạy vào rừng lên non, để trốn khỏi sự tàn bạo của bọn cướp Phong Lai. Thấy vậy, Lục Vân Tiên không thể làm ngơ nên đã dừng lại hỏi han. Mọi người khuyên chàng không nên tự chuốc lấy nguy hiểm vào thân:

Dân ràng: lũ nó còn đây,
Qua xem tướng bậu thơ ngây đã đành.
E khi họa hổ bất thành,
Khi không mình lại xô mình xuống hang.

Nhân vật Lục Vân Tiên được tác giả khắc hoạ theo kiểu mẫu quen thuộc trong truyện thơ Nôm truyền –thống: Một chàng trai tài giỏi cứu một cô gái đẹp thoát khỏi tình huống hiểm nghèo; rồi từ ân nghĩa đến tình yêu, giống như Thạch Sanh đánh đại bàng, cứu công chúa Quỳnh Nga. Trong thời buổi nhiễu nhương, hỗn loạn, người ta trông mong sự xuất hiện của những trang anh hùng hảo hán, dám ra tay nghĩa hiệp giúp đời. Kết cấu có hậu đó thường phản ánh niềm mong ước tha thiết của nhân dân.

Lục Vân Tiên là một nhân vật tượng trưng cho lí tưởng thẩm mĩ của Nguyễn Đình Chiểu. Chàng trai tuổi vừa hai tám (tức là mười sáu tuổi), đầy nhiệt huyết, mong có dịp thi thố tài năng, hăm hở muốn lập công danh. Trận đụng độ với bọn cướp Phong Lai hung dữ là thử thách đầu tiên trong đời chàng:

Vân Tiên ghé lại bên đàng,
Bẻ cây làm gậy nhằm làng xông vô.
Kêu rằng: "Bớ đảng hung đồ,
Chớ quen làm thói hồ đồ hại dân”.
Phong Lai mặt đỏ phừng phừng:
Thằng nào mà dám lẫy lừng vào đây.
Trước gây việc dữ tại mầy,
Truyền quân bốn phía phủ vây bịt bùng.”

Dám xông vào chỗ hiểm nguy để đánh cướp, cứu người mắc nạn, hành động ấy bộc lộ tính cách anh hùng và tấm lòng vì nghĩa của Vân Tiên. Vân Tiên đanh thép cảnh cáo bọn cướp, nhanh chóng dẹp tan lũ hung đồ:

Vân Tiên tả đột hữu xông,
Khác nào Triệu Tử phá vòng Đương Dang.
Lâu la bốn phía vỡ tan,
Đều quăng gươm giáo tìm đàng chạy ngay.
Phong Lai trở chẳng kịp tay,
Bị Tiên một gậy thác rày thân vong.

Vân Tiên chỉ có một mình với hai tay không, trong khi bọn cướp rất đông, gươm giáo đủ đầy, thanh thế lẫy lừng: Người đều sợ nó có tài khôn đương. Vậy mà chàng không hề run sợ, vẫn bẻ cây làm gậy xông vào đánh cướp. Hình ảnh Vân Tiên được miêu tả thật đẹp, thật oai hùng theo cách tả của văn chương thời xưa, nghĩa là chàng được so sánh với những nhân vật lí tưởng như dũng tướng Triệu Tử Long mà người Việt Nam, đặc biệt là người dân Nam Bộ vốn mê Tam Quốc và giàu tinh thần thượng võ, không ai không thán phục!

Hành động của Vân Tiên chứng tỏ đức tính cao quý của con người vị nghĩa vong thân (vì việc nghĩa quên thân mình) và tài năng của bậc anh hùng có đủ sức mạnh đế bênh vực kẻ yếu, trừng trị nhừng kẻ bạo tàn. Theo quan điểm dân gian, bậc trượng phu thấy việc nghĩa thì phải ra tay. Loại người thấy việc nghĩa mà dửng dưng ngoảnh mặt làm ngơ sẽ bị người đời chê bai, khinh ghét: Kiến ngãi bất vi vô dõng dã (thấy điều nghĩa mà không làm thì không dũng cảm).

Thái độ và hành động vì nghĩa của Lục Vân Tiên thề hiện chàng thấm nhuần quan điểm đúng đắn đó. Chàng sẵn sàng xả thân cứu người, bất chấp nguy hiểm đến tính mạng của mình. Tính cách ấy đáng ca ngợi vô cùng!

Sau khi phá tan bọn cướp, Lục Vân Tiên lựa lời an ủi người bị nạn:

Dẹp rồi lũ kiến chòm ong,
Hỏi: “Ai than khóc ở trong xe nầy?”
Thưa ràng: “Tôi thiệt người ngay,
Sa cơ nên mới lầm tay hung đồ.
Trong xe chật hẹp khôn phô,
Cúi đầu trăm lạy cứu cô tôi cùng”.
Vân Tiên nghe nói động lòng;
Dấp rằng: “Ta đă trừ dòng lâu la.
Khoan khoan ngồi đó chớ ra,
Nàng là phận gái, ta là phận trai.
Tiểu thơ con cái nhà ai,
Đi đâu nên nỗi mang tai bất kì?
Chẳng hay tên họ là chi?
Khuê môn phận gái việc gì đến đây?
Trước sau chưa hãn dạ nầy,
Hai nàng ai tớ ai thầy nói ra?"

Thái độ cư xử của Vân Tiên đối với Kiều Nguyệt Nga thể hiện tính chính trực, hào hiệp và nhân hậu. Thấy hai cô gái còn chưa hết sợ hãi, Vân Tiên ân cần hỏi han, an ủi họ. Khi nghe trong kiệu vọng ra tiếng nói muôn được tạ ơn, Vân Tiên vội gạt đi: Khoan khoan ngồi đó chớ ra, Nàng là phận gái, ta là phận trai.

Câu nói này vừa chứa đựng sự câu nệ của lễ giáo phong kiến nam nữ thụ thụ bất thân, vừa thể hiện suy nghĩ trong sáng của Vân Tiên: Làm ơn há dễ trông người trả ơn. Chàng không muôn nhận những cái lạy tạ của hai cô gái và từ chối lời mời về thăm nhà của Nguyệt Nga. Sau đó, chàng không nhận chiếc trâm vàng nàng tặng mà chỉ cùng nàng xướng họa một bài thơ rồi thanh thản ra đi, không hề vấn vương. Dường như đối với Vân Tiên, làm việc nghĩa là bổn phận, là lẽ tự nhiên về chàng không coi đó là công trạng. Đó là thái độ nghĩa hiệp rât đáng khâm phục của các trang anh hùng hảo hán:

Vân tiên nghe nói liền cười
Làm ơn há dễ trông người trả ơn.
Nay dà rõ đặng nguồn cơn,
Nào ai tính thiệt so hơn làm gì.
Nhớ câu kiến nghĩa bất vi,
Làm người thế ấy cũng phi anh hùng”.

Với phẩm chất cao đẹp, Lục Vân Tiên đã trở thành một hình tượng lí tưởng để Nguyền Đình Chiểu gửi gắm vào đó niềm tin và ước vọng của mình.
Phẩm chất tốt đọp của nhân vật Kiều Nguyệt Nga được tác giả thế hiện qua lời lẽ chân thành mà nàng giãi bày với Lục Vân Tiên. Đó là lời lẽ của một tiểu thư khuê các, đoan trang và có học thức:

Thưa rằng: “Tôi  Kiều Nguyệt Nga,
Con nầy tì tất tên là Kim Liên.
Quê nhà ở quận Tây Xuyên,
Cha làm tri phủ ở miền Hà Khê.
Sai quân đem bức thơ về,
Rước tôi qua đó định bề nghi gia.
Làm con dâu dám cãi cha,.
Ví dầu ngàn dặm đàng xa cũng đành.
Chẳng qua là sự bất bình,
Hay vầy cũng chẳng đăng trình làm chi.
Lâm nguy chẳng gặp giải nguy,
Tiết trăm năm củng bỏ đi một hồi

Trước xe quân tử tạm ngồi,
Xin cho tiện thiếp lạy rồi sẽ thưa.
Chút tôi liễu yếu đào thơ
Giữa đường lâm phải bụi dơ đã phần.
Hà Khê qua đó cũng gần,
Xin theo củng thiếp đền ân cho chàng.
Gặp đây đương lúc giữa đàng,
Của tiền chẳng có, bạc vàng cũng không.
Gẫm câu báo đức thù công,
Lấy chi cho phỉ tấm lòng cùng ngươi";

Cách xưng hô của nàng vừa trân trọng, vừa khiêm nhường; nói năng dịu dàng, mực thước; trình bày rõ ràng, khúc chiết, vừa đáp ứng đầy đủ những điều thăm hỏi ân cần của Lục Vân Tiên, vừa thể hiện niềm cảm kích chân thành đối với ân nhân cứu mạng.

Nguyệt Nga là người chịu ơn. Lục Vân Tiên không chỉ cứu mạng, mà còn cứu cả cuộc đời trong trắng của nàng. Mà đối với người con gái, điều đó còn quý hơn tính mạng:

Lâm nguy chẳng gặp giải nguy,
Tiết trăm năm cũng bỏ đi một hồi.

Nàng băn khoăn tìm cách trả ơn chàng, dù hiểu rằng đền đáp bao nhiêu cũng là không đủ:

Gẫm câu báo đức thù công,
Lấy chi cho phỉ tấm lòng cùng ngươi

Bởi thế, nàng đã tự nguyện gắn bó cuộc đời với chàng trai khảng khái, hào hiệp và sau này dám liều mình quyên sinh để giữ trọn ân nghĩa thuỷ chung.
Nhân vật Kiều Nguyệt Nga đã chinh phục được tình cảm yêu mến của nhân dân, những con người luôn đặt ân nghĩa len hàng đầu, coi ân nghĩa là gốc rễ của đạo đức.

Nguyễn Đình Chiểu sáng tác truyện Lục Vân Tiên ban đầu là đế truyền miệng cho các môn đệ. Sau đó, mọi người ghi chép lại và lưu truyền trong dân gian chủ yếu là bằng các hình thức kể thơ, nói thơ. Khi miêu tả nhân vật, tác giả không miêu tả cụ thẻ ngoại hình và diễn biến nội tâm nhân vật mà chủ yếu miêu tả tính cách qua hành động và lời nói. Thêm vào đó, nhiệt tình ca ngợi hay thái độ phê phán của tác giả cũng làm cho nhân vật trở nên sống động, để lại những ấn tượng khó quên trong lòng người đọc.

Ngôn ngữ truyện thơ Lục Vân Tiên mộc mạc, bình dị, gần với lời ăn tiếng nói hằng ngày của quần chúng và mang đậm sắc thái địa phương Nam Bộ. Chính vì thế mà phạm vi lưu truyền của tác phẩm trong dân gian rất rộng.

Qua đoạn trích, chúng ta hiểu được khát vọng cứu người, giúp đời của tác giả và phẩm chất cao quý của hai nhân vật chính Lục Vân Tiên, Kiều Nguyệt Nga. Lục Vân Tiên tiêu biểu cho vẻ đẹp lí tưởng của người anh hùng trọng nghĩa. Nguyệt Nga tiêu biểu cho vẻ đẹp trong sáng, chung thuỷ sắt son của người phụ nữ. Họ đã trở thành gương sáng để các bậc cha mẹ giáo dục con cái: Trai thời trung hiếu làm đầu, Gái thời tiết hạnh làm câu trau mình. Hình tượng tuyệt vời của Lục Vân Tiên, Nguyệt Nga mãi mãi in sâu trong tâm thức của dân tộc Việt Nam yêu chính nghía, ghét gian tà.

Phân tích đoạn trích Lục Vân Tiên cứu Kiều Nguyệt Nga – Bài làm số 2

Nguyễn Đình Chiểu là một nhà văn, nhà thơ tiêu biểu của nền văn học Việt Nam, thơ văn của ông không có sự chau chuốt, cầu kì về câu từ mà lại rất mộc mạc, dân dã gắn liền với đời sống của con người Nam Bộ. Vì vậy trong nền văn học của Việt Nam, đại thi hào Nguyễn Du nổi tiếng với kiệt tác truyện Kiều, đây là tác phẩm được đông đảo độc giả trong nước, cũng như độc giả nước ngoài đón nhận bởi câu từ mượt mà, văn phong khoa học, giàu giá trị nội dung cũng như tư tưởng thì văn chương của cụ Đồ Chiểu đã thâm nhập vào đời sống, trở thành một phần đời sống của người dân Nam Bộ, người ta đọc Truyện Lục Vân Tiên phẩm của ông quen thuộc như những bài đồng dao dân gian. Truyện Lục Vân Tiên nổi tiếng bởi chính chất mộc mạc, gần gũi ấy, trích đoạn “Lục Vân Tiên cứu Kiều Nguyệt Nga” cũng đã thể hiện được phần nào đặc trưng thơ văn của tác phẩm này.

“Lục Vân Tiên cứu Kiều Nguyệt Nga” là một trích đoạn của tác phẩm “Truyện Lục Vân Tiên”, kể về hành động nhân nghĩa, vô tư của Lục Vân Tiên, khi chàng bắt gặp trên đường cảnh bạo tàn, chàng đã không hề né tránh hay e ngại những tai họa sẽ đến mà hết lòng ra tay cứu giúp người bị nạn. Đoạn trích thể hiện được nét đẹp trong phẩm chất cũng như tâm hồn của Lục Vân Tiên, chàng làm việc nghĩa xuất phát từ tấm lòng mà không hề tính toán đến việc thiệt hơn, báo đáp ân nghĩa. Ngoài ra, Kiều Nguyệt Nga cũng là một nhân vật được xây dựng khá đặc sắc, nàng là một tiểu thư khuê các, khi được cứu giúp bởi Lục Vân Tiên nàng đã thể hiện những phẩm chất tốt đẹp như trọng ân nghĩa, hiền thục đoan trang lại là một người con có hiếu.

Mở đầu đoạn trích, nhà thơ Nguyễn Đình Chiểu đã miêu tả một cách chân thực, sống động những hành động của Lục Vân Tiên, đó chính là khi chàng ra tay diệt trừ cái bạo tàn, không cho phép nó làm tổn hại, gây ra đau khổ cho những người dân lương thiện, đây là một hành động đẹp,  là biểu hiện ra bên ngoài của một tấm lòng đáng quý, đáng trân trọng.

“Vân Tiên ghé lại bên đàng

Bẻ cây làm gậy nhằm làng xông vô

Kêu rằng: “Bớ đảng hung đồ”

Chớ quen làm thói hồ đồ hại dân”

Câu thơ miêu tả những hành động của Lục Vân Tiên khi gặp một sự cố ở trên đường, đó là chứng kiến cảnh lũ cướp hoành hành, đang gây họa cho người dân, bản tính cương trực, căm ghét cái ác lại đề cao hành động nhân nghĩa đã thôi thúc Vân Tiên hành động, và hành động của chàng dường như cũng chỉ diễn ra trong một cái chớp mắt, chàng không hề suy nghĩ, tính toán thiệt mất nếu như mình can dự vào mà chàng lập tức ra tay diệt trừ mối nguy hại ấy, bảo vệ người dân. Và sự gấp rút của tình huống nên chàng không kịp chuẩn bị gì mà tiện tay bẻ luôn cành cây bên đường để làm vũ khí diệt trừ cái ác “Bẻ cây làm gậy nhằm đằng xông vô”. Không chỉ nhân nghĩa trong hành động mà lời nói của chàng cũng thể hiện được tính cách cương trực, thẳng thắn của chàng “Kêu rằng bớ đảng hung đồ/ Chớ quen làm thói hồ đồ hại dân”.

Lời nói của Lục Vân Tiên là hướng đến chỉ trích, phê phán lũ giặc cướp nhưng cũng là tuyên ngôn sống đầy cao đẹp của chàng, sống là phải hướng đến bảo vệ cuộc sống của những người dân lành, chứ không phải mang đến những đau khổ cho họ.  Và những hành động bạo tàn, “hồ đồ” chàng càng không cho phép nó xâm hại đến những con người lương thiện ấy. Vân Tiên không chỉ là một con người có tình thương với con người, mang trong mình tinh thần chính nghĩa cao đẹp mà chàng còn là một chàng trai khỏe mạnh, tài giỏi, điều này được thể hiện ra trong những hành động chàng chống lại những tên cướp:

“Vân Tiên tả đột hữu xông

Khác nào Triệu Tử phá vòng Đương Dang

Lâu la bốn phía vỡ tan

Đều quăng gươm giáo tìm đàng chạy ngay

Phong Lai trở chẳng kịp tay

Bị Tiên một gậy thác rày thân vong”

Những động tác của Vân Tiên đều rất dứt khoát, nhanh nhẹn “tả đột hữu xung”, và những hành động anh hùng này được nhà thơ Nguyễn Đình Chiểu so sánh với hình ảnh người anh hùng Triệu Tử khi phá vòng Đương Dang. Trước sức mạnh của Lục Vân Tiên thì băng cướp bị đánh tan “Lâu la bốn phía vỡ tan”, chúng hoảng loạn bỏ lại gươm giáo mà tìm đường thoát thân. Và cầm đầu của băng đản này là Phong Lai thì bị Tiên cho một gậy “thác rày thân vong”. Đây là sự trừng phạt thích đáng cho những kẻ lấy việc hại người làm niềm vui, làm mục đích kiếm sống. Đối với những tên cướp ngày Lục Vân Tiên tuyệt đối không khoan nhượng,lời nói và hành động đều hết sức quyết liệt nhưng khi hỏi thăm người bị nạn thì chàng lại trở nên vô cùng dịu dàng, phải phép:

“Dẹp rồi lũ kiến chòm ong

Hỏi: “Ai than khóc ở trong xe này”

Không chỉ ra tay cứu giúp người bị nạn mà chàng còn hết lòng quan tâm đến họ, thể hiện ngay qua lời hỏi thăm ân cần, và động viên, giúp người bị nạn trấn tĩnh lại tinh thần sau cơn hoảng loạn bằng việc thông báo cho họ biết tình hình bên ngoài, rằng những lũ “kiến chòm ong” đã bị tiêu diệt, cũng tức không còn bất cứ sự nguy hiểm nào có thể đe dọa nữa. Và phẩm chất tốt đpẹ của Lục Vân Tiên cũng tiếp tục được bộc lộ khi chàng có cuộc đối thoại với người bị hại, cũng tức Kiều Nguyệt Nga. Khi Kiều Nguyệt Nga có ý định bước ra khỏi kiệu để cúi lậy Lục Vân Tiên vì công cứu mạng thì chàng nhất quyết không chịu nhận:

“Khoan khoan ngồi đó chớ ra

Nàng là phận gái ta là phận trai”

Chỉ thông qua vài câu nói thôi nhưng ta có thể nhận thấy Lục Vân Tiên là một con người trọng đạo lí, cũng như những khuôn phép trong xã hội xưa. Chàng không muốn Kiều Nguyệt Nga ra ngoài cúi lạy mình vì không muốn sự gặp mặt này ảnh hưởng đến phẩm tiết của nàng, vì trong quan niệm của xã hội phong kiến xưa, thì “nam nữ thụ thụ bất thân”, tức là giữa con trai và con gái cần phải có những khoảng cách nhất định, không được tùy tiện gặp mặt hay có những hành động thân thiết. Lời nói của Lục Vân Tiên cũng thể hiện chàng là một con người có học thức, còn đặt lời nói ấy trong xã hội ngày nay thì ta lại thấy có cái gì đấy đáng yêu ở chàng trai này. Nhưng mục đích của Lục Vân Tiên không chỉ vì lễ tiết mà chàng cũng không muốn nhận sự báo đáp của Kiều Nguyệt Nga, bởi hành động cứu giúp của chàng là xuất phát từ tấm lòng chứ không phải vì mục đích vụ lợi gì “Làm ơn há dễ trông người trả ơn”, câu nói của chàng với Kiều Nguyệt Nga càng làm cho con người chàng trở nên đáng trân trọng hơn.

“Nhớ câu kiến nghĩa bất vi

Làm người thế ấy cũng phi anh hùng”

Trong quan niệm của Lục Vân Tiên thì những việc nhân nghĩa là tất yếu, và nếu làm ơn mà trông ngóng việc trả ơn thì không phải người anh hùng “Làm người thế ấy cũng phi anh hùng”.

Như vậy, đoạn trích “Lục Vân Tiên cứu Kiều Nguyệt Nga đã khắc họa một cách chân thực, sống động hình ảnh của người anh hùng hiệp nghĩa Lục Vân Tiên, ở chàng hiện lên với biết bao phẩm chất tốt đẹp, không chỉ là con người nhân nghĩa, thấy việc ác là ra tay diệt trừ, bảo vệ sự bình yên cho con người mà chàng còn là một con người có học thức, trọng những lễ nghi, khuôn phép. Và ở chàng trai ấy ta cũng có thể thấy được một quan niệm sống thật đẹp, đó là quan niệm về việc nghĩa và về người anh hùng. Khắc họa nhân vật Lục Vân Tiên cũng là cách nhà thơ Nguyễn Đình Chiểu hình mẫu anh hùng lí tưởng và khát vọng về lẽ công bằng ở đời.

Phân tích đoạn trích Lục Vân Tiên cứu Kiều Nguyệt Nga – Bài làm số 3

Nguyễn Đình Chiểu là một nhà thơ mù yêu nước sống ở cuối thế kỉ XIX, cuộc đời của ông nhiều đau thương bất hạnh. Xã hội nhiều biến động lớn lao nhưng sự nghiệp thơ ca của Nguyễn Đình Chiểu lại là những “dấu ấn thâm trầm của thời đại” và xã hội. Trong đó tác phẩm Lục Vân Tiên là một truyện thơ Nôm điển hình.

Truyện Lục Vân Tiên ra đời vào cuối thế kỉ XIX, tác phẩm được viết theo thể loại truyện thơ Nôm bình dân lục bát dài hơn 2000 câu. Truyện kể xoay quanh nhân vật trung tâm là chàng thư sinh Lục Vân Tiên – vị anh hùng nghĩa hiệp, lý tưởng trẻ tuổi đầy tài năng và ý chí sẵn sàng rat ay trừng trị kẻ ác độc, bênh vực những con người yếu đuối,bất hạnh. Cùng với hình ảnh Lục Vân Tiên là Kiều Nguyệt Nga một tiểu thư khuê các, dịu dàng và xinh đẹp.

Lục Vân Tiên – một chàng trai mới trải qua mười sáu mùa xuân tươi, vừa rời trường học, đang chuẩn bị hành trang bước vào cánh cửa của cuộc đời, lòng đầy hăm hở,muốn lập công danh ‘danh tôi đặng rạng, tiếng thầy bay xa’ cho mình và một phần muốn khuếch trương người thầy của mình, cũng mong thi thố tài năng cứu người, giúp đời. gặp tình huống “bất bằng” này là một thử thách đầu tiên khi tiếp xúc với cuộc sống bên ngoài và cũng là một dịp may, một cơ hội để thể hiện tài năng:

Tôi xin ra sức anh hào,
Cứu người cho khỏi lao đao buổi nầy.

Hành động đánh cướp giải nguy cho người bị hại trước hết đã bộc lộ tính cách anh hùng, tài năng và tấm lòng vị nghĩa của chàng trai trẻ Lục Vân Tiên. Chàng chỉ có một mình,lại không có vũ khí phòng thân trong khi bọn cướp đông người, gươm giáo đủ đầy, thanh thế lẫy lừng, vang vọng khắp chốn nhân gian: “Người đều sợ nó có tài khôn đương”. Vậy mà Vân Tiên không một chút do dự nề hà, tính toán thiệt hơn, nhanh nhạy “bẻ cây làm gậy” xông thẳng vào giữa đám cướp.

Hình ảnh Lục Vân Tiên trong trận đánh bọn cướp được miêu tả thật đẹp, có thể sánh ngang với dũng tướng Triệu Tử Long trong Tam Quốc mà người Việt Nam có rất nhiều thế hệ hâm mộ, không mấy ai không thán phục. Hành động của chàng thư sinh họ Lục thể hiện một con người có đạo đức, “vị nghĩa vang thân”. Cái tài của bậc anh hùng và cái sức mạnh bênh vực kẻ yếu đã làm nổi bật lên phẩm chất và tính cách của Lục Vân Tiên.

Cách cư xử sau khi đánh cướp lại một lần nữa bộc lộ phẩm chất tốt đẹp của con người chính trực, hào hiệp, trọng nghĩa khinh tài cũng rất từ tâm, nhân hậu. Sauk hi tàn quân của bọn cướp đã bỏ chạy hết, thấy hai cô gái còn chưa hết hãi hùng, e sợ, Vân Tiên “động lòng” tìm cách an ủi, vỗ về “ta đã trừ dòng lâu la” và ân cần hỏi han. Hành động của chàng trai họ Lục rất đàng hoàng, chững chạc,nhất là thái độ ứng xử với hai cô gái đẹp “khoan khoan ngồi đó chớ ra” càng thể hiện chàng là một con người có học vấn. Ở đây có phần câu nệ của lễ giáo chủ yếu là đức tính khiêm nhường có pha một chút rụt rè. Với cử chỉ nghĩa hiệp Làm ơn há dễ trông người trả ơn chàng thư sinh trẻ Lục vân Tiên không muốn nhận cái lạy tạ của hai cô gái trẻ xinh đẹp và từ chối lời mời về thăm nhà của Nguyệt Nga để cha nàng có cơ hội đền đáp công ơn cứu mạng. Ở đoạn sau chàng từ chối không nhận chiếc trâm vàng của Kiều Nguyệt Nga, hai bên chỉ cùng xướng họa một bài thơ rồi Lục Vân Tiên ra đi không vấn vương tiếc nuối. Dường như đối với Vân Tiên, làm việc nghĩa là một bổn phận, một lẽ tự nhiên. Con người ‘trọng nghĩa khinh tài’ ấy không coi đó là một công trạng. Đây là cách cư xử mang tinh thần nghĩa hiệp của một bậc anh hùng hào hiệp. Qua những tích cách và phẩm chất đó, bạn đọc có thể thấy rõ nhân vật Lục Vân Tiên là một hình ảnh đẹp, lý tưởng mà Nguyễn ĐÌnh Chiểu có thể gửi gắm niềm tin và ước mong của mình.
 

Về phần Kiều Nguyệt Nga, một cô gái khuê các, đoan trang, thùy mị và có học thức được biểu hiện qua những lời giãi bày của nàng đối với Lục Vân Tiên. Lời lẽ và cách xưng hô của Nguyệt Nga “quân tử”, “tiện thiếp” càng tô đậm vẻ đẹp học thức cho nàng. Lời nói văn vẻ, dịu dàng mực thước, cách trình bày vấn đề rõ ràng, khúc chiết, vừa đáp ứng đầy đủ những điều thăm hỏi của Lục Vân Tiên, vừa thể hiện sự chân thành tấm lòng cảm kích, xúc động của mình:

Trước xe quân tử tạm ngồi
Xui cho tiện thiếp lạy rồi sẽ thưa

Nguyệt Nga là một con người rất mực đằm thắm, ân tình.

Ơn ai một chút chẳng quên

Huống hồ đây lại là một cái ơn rất lớn, không chỉ là ơn cứu mạng mà còn cứu cả cuộc đời con gái trong trắng, trinh tiết của nàng.

Lâm nguy chẳng gặp giải nguy,
Tiết trăm năm cũng bỏ đi một hồi.

Bởi vậy, Nguyệt Nga chọn một quyết định rằng nàng sẽ tự nguyện gắn bó cuộc đời mìn với Lục Vân Tiên, một chàng trai khảng khái, hào hiệp nàng quyết giữ trọn ân tình,thủy chung với chàng.

Nguyễn Đình Chiểu là một nhà thơ mù nhưng tấm lòng, tâm hồn và tình cảm của ông luôn luôn trong sáng, cao thượng. Ta có thể thấy rõ điều này qua đoạn trích “Lục Vân Tiên” mang đậm tính chất tự truyện, ta có thể xem nhân vật Lục Vân Tiên trong truyện là nhà thơ Nguyễn Đình Chiểu – một chàng trai tài giỏi cứu một cô gái “liễu yếu đào tơ” thoát khỏi tình huống hiểm nghèo. Giữa thời buổi nhiễu nhương hỗn loạn này tác giả đã thay mặt nhân dân phản ánh mong ước có những con người tài đức, dám ra tay cứu nạn, giúpđời. Nghệ thuật ngôn ngữ của đoạn trích được Nguyễn Đình Chiểu sử dụng rất bình dị, mộc mạc, gần với lời nói hàng ngày của người dân Nam Bộ, rất tự nhiên, dễ đi vào lòng bạn đọc quần chúng.

Phân tích đoạn trích Lục Vân Tiên cứu Kiều Nguyệt Nga – Bài làm số 4

Trên đường lên kinh ứng thí, người thanh niên trẻ Nguyễn Đình Chiểu nghe tin mẹ mất đã khóc đến mù 2 mắt. Không chịu buông tay trước số phận, chàng thanh niên nay đã đem ngòi bút của mình vào việc sáng tác văn thơ. Trong đó tiêu biểu và được nhiều người biết đến nhất là Lục Vân Tiên. Đó là 1 áng văn hay chói ngời tinh thần nhân đạo trong xã hội phong kiến xưa. Trong đó có đoạn trích “Lục Vân Tiên Đánh Cướp” thật là đặc sắc.

Nhân vật chính trong tác phẩm là 1 nho sinh văn võ song tòan đang trên đường lên kinh ứng thí, giữa đường bắt chợt gặp bọn cướp Phong Lai đang hoành hòanh hại dân. Không màng đến thân mình Lục Vân Tiên đã ra tay đánh cướp cứu người. Qua đó chúng ta thấy nổi bật phẩm chất đáng quý tinh thần hiệp nghĩa vong thân

Vân Tiên ghé lại bên đàng
Bẻ cây làm gậy nhằm làng xông vô
Kêu rằng bớ đảng hung đồ
Chớ quen làm thói hồ đồ hại dân

Có cảm giác sự việc xảy ra qua nhanh chóng bất ngờ. Bất ngờ cũng phải thôi Vân Tiên chỉ mới dừng chân thôi mà đã gặp chuyện bất bình. Chàng không kịp suy nghĩ gì cả đã “bẻ cây làm gậy” xông vào bọn cướp. Chàng là ai!. Chỉ là 1 người nho sinh lên kinh ứng thí. Nhưng tại sao lại có 1 dũng khí đến như vậy? Do Lục Vân Tiên đã hội tụ những phẩm chất tốt đẹp của các bậc ” chính nhân quân tử ” xưa. Coi việc nghĩa trên hết quên cả bản thân mình.Nếu Vân Tiên chỉ dừng lại 1 chút thôi để tính toán thiệt hơn thì có lẽ đã mất đi hình tượng đẹp đẽ lay động lâu người này. Hình tượng ” văn võ song tòan ” Phảng phất đâu đây cái chỉ của anh hùng ” triệu tử ” thời tam quốc.

Vân Tiên tả đột hữu xung
Khác nào Triệu Tử phá vòng đương giang

Bọn cướp khá đông mà Vân Tiên không hề e sợ. Xông pha như Triệu Tử đột phá vòng vây vậy. thấy cướp ” quen thói hồ đồ hại dân ” là xông vào đánh hết mình, đánh bằng lòng dũng cảm, bằng võ nghệ điêu luyện. Hình ảnh Vân Tiên hiên ngang xông vào giữa đám thảo khấu giống như chính nghĩa đang trừng trị cáci ác cái xấu vậy. Nhân nghĩa và can trừơng biết bao!

Chàng chỉ đánh cướp chỉ vì bản năng con người thôi! Chứ không tính toán thiệt hơn. Nhưng chàng cũng không ngờ rằng người mình cứu được chính là Kiều Nguyệt Nga. Thái độ của chàng đối với giai nhân thật thú vị! Càng xông xáo đánh cướp bao nhiêu thì lại e dè, nhút nhát trước người con gái này bấy nhiêu

Khoan khoan ngồi đó chớ ra
Nàng là phận gái ta là phận trai

Dâu chưa nguôi sợ hãi nhưng chắc hẳn Kiều Nguyệt Nga sẽ mở miệng cười thầm đối với người con trai nhút nhát. Nếu thay vào đó là 1 người con trái thạo đời thì chắc hẳn sẽ tấn công vồ vập với người con gái tuyệt đẹp này. Nhưng Vân Tiên lại khác, chàng là con ngừời biết giữ lễ nghĩa xưa. Điều đó càng nói lên bản chất của chàng thật trong sáng và ẩn dấu trong đó là lòng dũng cảm. Đó chính là mẫu mực của con người ” văn võ song tòan “

Tuy nhiên không giống như Từ Hải ” Vai năm tấc rộng, thân mười thước cao ” và ” vao trong phong nhã ra ngòai hào hoa ” như Kim Trọng trong Kiều. Vân Tiên chỉ là 1 thư sinh thôi mà qua những lời nói, việc làm của chàng. Nguyễn Đình Chiểu đã cho ta những ấn tượng khó phai: Làm ơn há dễ trông người trả ơn

Qua đây cho ta thấy làm ơn là công việc quan trọng cần phải làm của Vân Tiên. Nhưng không những chàng từ chối thái độ biết ơn mà còn trả ơn nữa. Làm ơn mà không màng trả ơn là lối sống của người quân tử xưa nay. Như những người bạn chàng: Hớn Minh, Vương Tử Trực và cả Kiều Nguyệt Nga nữa, trong những hòan cảnh tương tự chắc chẳn họ cũng sẽ có hành động với tinh thần cao cả ấy

Nhớ câu Kiến Nghĩa Bất Vi
Làm người thế ấy cũng phi anh hùng

Lối sống này thật cao thượng. Nó nói lên thấy việc nghĩa không làm thì không phải là anh hùng. Đó chính là phẩm chất chung của những trang nam tử xưa. Dường như Nguyễn Đình Chiểu đã đem lại cho chúng ta 1 nhân vật tượng trưng cho lối sống ấy. Làm việc nghĩa 1 cách vô điều kiện

Cảm Nhận: Qua đoạn trích này ta dường như cảm thấy rằng cuộc đời của Lục Vân Tiên là hình bóng của nhà thơ Nguyễn Đình Chiểu. Chỉ qua vài chi tiết nhỏ – Vân Tiên ” bẻ cây làm gậy ” có thể thấy được quan niệm hiện thực của nhà thơ. Không rút gươm, rút kiếm 1 cách oai phong như các binh tướng hay văn nhân quý tộc cao đạo, hàng động của chàng mang tính chất dân dã, bộc trực. Bất kì người con trai nào cũng có thể bẻ cây làm việc nghĩa.Không câu kỳ 1 chút nào. Nhưng ở đây Vân Tiên vẫn là 1 chàng trai có học, như những người khác chớ không phải là quan lại gì. Vân Tiên giống như những người dân lao động khác. Chỉ với điều đó thôi đã nói lên sự gắn bó mật thiết về mặt tâm hồn, tình cảm của nhà thơ đối với cuộc sống nhân dân.

Suy Nghĩ: Lục Vân Tiên đúng là 1 trang Quân Tử. Chàng giúp người trông bất kì hòan cảnh nào, trong tầm tay của mình. Giúp mà không so đo thiệt hơn. Giúp mà không ngại hoàn cảnh, không sợ nguy hiểm đến tình mạng. Lối sống thật cao thượng!. Cao thượng bởi vì nó giúp ích cho đời, nó cứu người yếu đuối khỏi bị bức hại, nó giúp người nghèo khổ khi gặp khó hăn, nó chống lại quyền uy của kẻ nhà giau, chông lại bạo lực của kẻ côn đồ để bảo vệ công ly và không thẹn với lương tâm. Nó con cao thượng ở chỗ ” làm ơn không cần trả ơn ”. Đã làm thì làm hết mình mà không cần có bóng dáng vật chất mình lãnh được. Làm 1 cách vô điều kiện. Quan điểm của Lục Vân Tiên chính là đề cao tinh thần xả thân vì nghĩa lớn
Tóm lại đoạn thơ ” Lục Vân Tiên cứu Kiều Nguyệt Nga “chính là đoạn thơ giới thiệu nhân vật. Qua đoạn thơ này ta đã thấy rõ được phẩm chất cao đẹp của Lục Vân Tiên. Chàng thư sinh có học. Và chính Vân Tiên là hình ảnh nằm trong mở ước của Nguyễn Du tả, Chàng thể hiện vẻ đẹp của những bài học đạo lí làm người

Phân tích đoạn trích Lục Vân Tiên cứu Kiều Nguyệt Nga – Bài làm số 5

Với Nguyễn Đình Chiểu, nhà thơ lớn của đất Đồng Nai, bên cạnh những bài văn tế, bài thơ sục sôi quân cướp nước, chứa chan tình yêu nước thương dân trong cảnh li loạn; là những truyện thơ nêu cao nhân nghĩa, đạo lí làm người. “Truyện Lục Vân Tiên' đã làm cho tên tuổi Đô Chiểu trở thành bất tử. Trung, hiếu, tiết, nghĩa đã chiếu sáng lung linh những vần thơ đẹp:

“Trai thời trung hiếu làm đầu,

Gái thời tiết hạnh là câu trau mình".

Lục Vân Tiên và Kiều Nguyệt Nga là hai nhân vật trung tâm của truyện thơ sáng ngời trung hiếu, tiết hạnh.

Đoạn thơ "Lục Vân Tiên đánh cướp" là một trong nhưng đoạn thơ hay nhất của tác phẩm, tiêu biểu cho bút pháp tự sự của Nguyễn Đình Chiểu. Nhân vật Lục Vân Tiên được khắc họa thành mẫu người anh hùng, lí tưởng tuyệt đẹp: lòng thương người, dũng cảm và vị nghĩa cao cả.

Lòng thương người là đức hạnh tốt đẹp nhất của Lục Vân Tiên. Từ giã thầy, chàng xuống núi, hăm hở về kinh đô ứng thí. Lộ trình đầy gian nan. Giữa đường, Lục Vân Tiên bất ngờ gặp nhân dân dắt díu nhau chạy trốn, tiếng kêu khóc vang lên thảm thiết. Chàng đã ân cần hỏi han sự tình đầu đuôi và quyết ra tay đánh cướp đê cứu dân lành thoát khỏi cảnh đau thương, nước sôi lửa bỏng:

"Tôi xin ra sức anh hào,

Cứu người cho khỏi lao đao buổi này”

Căm giận lũ bất lương, Lục Vân Tiên sôi sục lên án hành động dã man của chúng. Chàng đã đứng về phía nhân dân, quyết bảo vệ dân:

"Kêu rằng: bớ đảng hung đồ,

Chớ quen làm thói hồ đồ hại dân".

Đạo lí của nhân dân ta rất đẹp “Thương người như thể thương thân". Lục Vân Tiên đã hành động vì tình thương bao la ấy.

Tình thương người đã làm cao chí khí và lòng dũng cảm cho người thư sinh họ Lục. Lũ cướp rất đông và đáng sợ gươm giáo sáng ngời. Tướng cướp Phong Lai "mặt đỏ phừng phừng" đầy sát khí. Hắn dữ tợn và có sức khoe muôn người khôn địch! Giữa vòng vây của lũ cướp, không một tấc sắt trong tay, một mình với cành cây làm gậy, Lục Vân Tiên đã dũng cảm đánh cướp. Đột kích bên tả, xung phong bên hữu, chàng tung hoành giữa bọn cướp. Chúng bị đánh tơi bời. Bọn lâu la đã khiếp đảm quăng gươm giáo bỏ chạy tan tác. Tướng cướp Phong Lai bị tiêu diệt. Nhà thơ Nguyễn Đình Chiểu đã so sánh Lục Vãn Tiên đánh cướp với chiến công của hổ tướng Triệu Tử Long phá vòng vây Dương Đang thời Tam quốc để ca ngợi tinh thần quả cảm của người anh hùng vị nghĩa:

Vân Tiên tả đột hữu xông,

Khác nào Triệu Tử phá vòng Đương Dang.

Lâu la bốn phía vỡ tan,

Đều quăng gươm giáo tìm đàng chạy ngay.

Phong Lai trở chẳng kịp tay,

Bị Tiên một gậy thác rày thân vong".

Giọng thơ hùng tráng vang lên diễn tả trận đánh cướp đầy kịch tính hấp dẫn. Lục Vân Tiên là một anh hùng vị nghĩa cao đẹp.

Đánh tan lũ cướp sơn đài, Lục Vân Tiên đã giải thoát cho Kiều Nguyệt Nga và Kim Liên. Cuộc kì ngộ giữa người đẹp và trang anh hùng diễn ra cảm động và đầy tình người. Kiều Nguyệt Nga muốn mời chàng hiệp sĩ qua miền Hà Khê, để cha nàng "báo đức thù công":

"Gẫm câu báo đức thù công,

Lấy chi cho phỉ tấm lòng cùng ngươi".

Nhưng Vân Tiên "nghe nói liền cười". Một nụ cười rất tươi, biểu lộ một tâm hồn cao cả: vô tư, hào hiệp, khảng khái. Chàng xem việc đánh cướp của mình là một hành động nhân nghĩa. Người tráng sĩ phải ra tay cứu nhân độ thế, diệt trừ cái ác, chở chẻ bênh vực người lầm than, bị áp bức. Nếu thấy việc nghĩa mà không làm thì còn đâu đáng mặt anh hùng nữa?

"Nhớ câu kiến nghĩa bất vi,

Làm người thế ấy cũng phi anh hùng'.

Nguyễn Đình Chiểu đã khắc họa nhân vật Lục Vân Tiên trang cốt cách tráng sĩ thời loạn, coi cái chết nhẹ tựa lông hồng, trọng nghĩa khinh tài. Sống và hành dộng theo phương châm: "Lộ kiến bất bình, bạt đao tương trợ". Vân Tiên cũng như người anh hùng Từ Hải trong "Truyện Kiều".

"Anh hùng tiếng đã gọi rằng,

Giữa đường dầu thấy bất bằng mà tha!"

Hình ảnh Vân Tiên đánh cướp được khắc hoạ thần tình. Cử chỉ, hành động, ngôn ngữ và cách ứng xử của chàng rất đẹp, mang phong thái người anh hùng, người tráng sĩ ngày xưa. Tuy nhiên hình tượng này rất chân thật vì lòng thương người, chí quả cảm, tinh thần vị nghĩa của Vân Tiên đậm đà màu sắc đạo lí nhân dân ta. Trên một trăm năm mươi năm qua, nhân vật Lục Vân Tiên được nhân dân ta yêu mến, hâm mộ. Tinh thần chiến đấu kiên cường của đồng bào miền Nam trong cuộc đấu tranh chống phong kiến và đế quốc trong hơn thế kỉ qua đã làm cho ta cảm nhận sâu sắc vẻ đẹp lí tưởng của người anh hùng Lục Vân Tiên. Tấm gương sáng chói ấy mãi mãi là một minh chứng hùng hồn về sức mạnh thẩm mĩ của thi ca, của truyện thơ Lục Vân Tiên mà nhà thơ Nguyễn Đình Chiểu đã để lại cho đời.

Tinh thần nghĩa hiệp của Lục Vân Tiên như viên ngọc quý sáng bừng lên dư vị ngòi bút sắc nhọn của Nguyễn Đình Chiểu:

"Chở bao nhiêu đạo thuyền không khẳm,

Đâm mấy thằng gian bút chẳng tà."

Hồng Loan tổng hợp

Từ khóa tìm kiếm:

• Em có suy nghĩ gì về những điều tâm huyết mà Nguyễn Đình Chiểu muốn gửi gắm ở nhân vật Lục Vân Tiên
• ý nghĩa của 2 câu cuối trong văn bản Lục Vân Tiên cứu Kiều Nguyệt Nga
• làm liên hệ của đoạn trích lục vân tiên cứu kiều nguyệt nga
• Phân tích hình ảnh Lục Vân Tiên cứu quy luật nào trong đoạn trích lập phương trang chủ quyền
• phân tích hình ảnh lục Vân Tiên khi cứu Kiều Nguyệt Nga