Nội dung của công tác hạch toán kế toán nguyên vật liệu
Hạch toán chi tiết nguyên vật liệu là việc hạch toán kết hợp giữa thủ kho và phòng kế toán trên cơ sở các chứng từ nhập, xuất kho, nhằm đảm bảo theo dõi chặt chẽ số hiện có và tình hình biến động từng loại, nhóm, thứ nguyên vật liệu về số ...
Hạch toán chi tiết nguyên vật liệu là việc hạch toán kết hợp giữa thủ kho và phòng kế toán trên cơ sở các chứng từ nhập, xuất kho, nhằm đảm bảo theo dõi chặt chẽ số hiện có và tình hình biến động từng loại, nhóm, thứ nguyên vật liệu về số lượng và giá trị. Các doanh nghiệp phải tổ chức hệ thống chứng từ, mở các sổ kế toán chi tiết và vận dụng phương pháp hạch toán chi tiết nguyên vật liệu phù hợp để góp phần tăng cường quản lý nguyên vật liệu.
Chứng từ kế toán:
Trong hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp, các nghiệp vụ kinh tế phát sinh liên quan đến việc nhập, xuất nguyên vật liệu đều phải lập chứng từ đầy đủ kịp thời, đúng chế độ quy định.
Theo chế độ chứng từ kế toán quy định ban hành theo quyết định 1141/ TC/QĐ/CĐKT ngày 01/11/1995 và theo QĐ 885/1998/QĐ/BTC ngày 16/7/1998 của Bộ trưởng Bộ Tài chính, các chứng từ kế toán về vật liệu phải được tiến hành đồng thời ở kho và ở phòng kế toán bao gồm:
-Phiếu nhập kho (Mẫu 01-VT)
-Phiếu xuất kho (Mẫu 02-VT)
-Phiếu xuất kho kiêm vận chuyển nội bộ (Mẫu 03-VT)
-Biên bản kiểm kê vật tư, sản phẩm hàng hoá (Mẫu 08-VT)
-Hóa đơn GTGT (mẫu 01-GTKT -3LN)
-Hoá đơn bán hàng mẫu (02 GTKT-3LN).
-Hoá đơn cước vận chuyển (mẫu 03-BH)
Ngoài ra các doanh nghiệp còn sử dụng nhiều chứng từ khác tuỳ thuộc vào đặc điểm tình hình cụ thể của từng doanh nghiệp thuộc các lĩnh vực hoạt động, thành phần kinh tế khác nhau.
*Sổ kế toán:
Tùy thuộc vào phương pháp hach toán áp dụng trong doanh nghiệp mà sử dụng các sổ (thẻ) kế toán sau:
Sổ (thẻ) kho.
Sổ (thẻ) kế toán chi tiết vật liệu
Sổ đối chiếu luân chuyển.
Sổ số dư.
Các phương pháp kế toán nguyên vật liệu:
Tổ chức tốt kế toán chi tiết vật liệu có ý nghĩa quan trọng đối với công tác bảo quản vật liệu và công tác kiểm tra tình hình cung cấp, sử dụng vật liệu. Kế toán vật liệu vừa được thực hiện ở kho vừa được thực hiện ở phòng kế toán
Kế toán chi tiết nguyên vật liệu được thực hiện theo một trong ba phương pháp: Phương pháp thẻ song song, phương pháp sổ đối chiếu luân chuyển, phương pháp số dư. Nội dung ghi chép của 3 phương pháp:
Ở kho: Cả ba phương pháp đều dùng sổ (thẻ) kho để ghi chép tình hình xuất- nhập - tồn nguyên vật liệu về mặt số lượng, ghi theo danh điểm và ghi hàng ngày
Ở phòng kế toán: ghi chép cả về mặt số lượng và giá trị của từng thứ vật liệu cụ thể
Kế toán tổng hợp vật liệu
Kế toán tổng hợp vật liệu trong doanh nghiệp thường có 2 cách : Kế toán vật liệu theo phương pháp kê khai thường xuyên và kế toán tổng hợp vật liệu theo phương pháp kiểm kê định kỳ.
Kế toán tổng hợp vật liệu theo phương pháp kê khai thường xuyên
*Phương pháp kê khai thường xuyên là phương pháp theo dõi việc nhập xuất và tồn kho vật liệu một cách thường xuyên trên sổ kế toán. Đây là phương pháp theo dõi và phản ánh tình hình hiện có, biến động tăng giảm hàng tồn kho vật liệu một cách thường xuyên liên tục trên các tài khoản phản ánh từng loại hàng tồn kho.
*Kế toán sử dụng TK sau:
TK 152 “nguyên liệu, vật liệu”:Tài khoản này dùng để ghi chép số hiện có và tình hình tăng giảm vật liệu theo giá thực tế.
Ta có thể mở thêm tài khoản cấp II, III của TK này để kế toán chi tiết vật liệu (tùy theo yêu cầu quản lý của doanh nghiệp )
TK 331 “Phải trả cho người bán: Tài khoản này dùng để phản ánh quan hệ thanh toán giữa doanh nghiệp và người bán, người nhận thầu về khoán vật tư hàng hóa, lao vụ, dịch vụ, theo hợp đồng kinh tế đã ký kết và cũng có thể mở chi tiết bằng các tài khoản cấp 2,3 .
+Tài khoản 151 “hàng mua đang đi đường”: Tài khoản này dùng để phản ánh số hiện có và tình hình biến động của số hàng đã thuộc quyền sở hữu của doanh nghiệp nhưng cuối tháng vẫn chưa về nhập kho hoặc chuyển giao cho các đối tượng sử dụng bởi khách hàng .
Ngoài ra kế toán còn sử dụng một số tài khoản liên quan khác như :TK111,TK 112, TK141, TK 128, TK 222, TK 241, TK 411, TK 627, TK 641, TK 642, TK 711, TK 412…
Sơ đồ trang sau:
Kế toán tổng hợp vật liệu theo phương pháp kiểm kê định kỳ
Phương pháp kiểm kê định kỳ là phương pháp không theo dõi phản ánh thường xuyên liên tục tình hình nhập xuất vật liệu trên các tài khoản tương ứng. Theo phương pkháp này thì mọi nghiệp vụ nhập xuất vật liệu đều được phản ánh qua TK611
Tài khoản 611 dùng để phản ánh tình hình biến động của vật liệu, hàng hoá trong kỳ. Theo quy định hiện nay TK này có 2 cấp sau:
TK 6111: Mua nguyên vật liệu.
TK 6112: Mua hàng hoá
Riêng TK151, 152 chỉ được sử dụng để phản ánh trị giá vật liệu hiện có đầu kỳ và cuôí kỳ. Tức là số liệu hàng tồn kho sẽ không căn cứ vào số liệu trên các tài khoản, sổ kế toán để tính mà laị căn cứ vào kết quả kiểm kê. Gía trị xuất kho cũng không căn cứ trực tiếp vào các chứng từ kho để tổng hợp phân loại theo đối tượng sử dụng rồi ghi vào sổ mà căn cứ vào kết quả kiểm kê và giá trị vật tư hàng hoá mua vào trong kỳ và được tính toán theo công thức.
Sơ đồ kế toán tổng hợp vật liệu theo phương pháp kiểm kê định kỳ