Những kiến thức cơ bản về không khí ẩm (part2)

Đồ thị I-d.

Đồ thị I-d biểu thị mối quan hệ của các đại lượng t, φ, I, d và p_bh của không khí ẩm. Đồ thị được giáo sư L.K.Ramzin (Nga) xây dựng năm 1918 và sau đó được giáo sư Mollier (Đức) lập năm 1923. Nhờ đồ thị này ta có thể xác định được tất cả các thông số còn lại của không khí ẩm khi biết 2 thông số bất kỳ. Đồ thị I-d thường được các nước Đông Âu và Liên xô (cũ) sử dụng.

Đồ thị I-d được xây dựng ở áp suất khí quyển 745mmHg và 760mmHg.

Đồ thị gồm 2 trục I và d nghiêng với nhau một góc 135^o. Mục đích xây dựng các trục nghiêng một góc 135^o là nhằm làm giãn khoảng cách giữa các đường cong tham số đặc biệt là các đường φ = const nhằm tra cứu các thông số thuận lợi hơn.

Trên đồ thị này các đường I = const nghiêng với trục hoành một góc 135^o, đường d = const là những đường thẳng đứng. Đối với đồ thị I-d được xây dựng theo cách trên cho thấy các đường cong tham số hầu như chỉ nằm trên góc 1/4 thứ nhất của toạ độ Đề Các . Vì vậy, để hình vẽ được gọn người ta xoay trục d lại vuông góc với trục I mà vẫn giữ nguyên các đường cong như đã biểu diễn, tuy nhiên khi tra cứu entanpi I của không khí ta vẫn tra theo đường nghiêng với trục hoành một góc 135^o. Với cách xây dựng như vậy, các đường tham số của đồ thị sẽ như sau:

Các đường I = const nghiêng với trục hoành một góc 135^o.

Các đường d = const là đường thẳng đứng

Các đường t = const là đường thẳng chếch lên phía trên, gần như song song với nhau.

Thật vậy, ta có biểu thức:

Đường t = 100^oC tương ứng với nhiệt độ bão hoà của hơi nước ứng với áp suất khí quyển được tô đậm

Đường p h = f(d)

Ta có quan hệ:

Quan hệ này được xây dựng theo đường thẳng xiên và giá trị ph được tra cứu trên trục song song với trục I và năm bên phải đồ thị I-d.

Các đường φ =const

Trong vùng t < t_s(p) đường cong φ = const là những đường cong lồi lên phía trên, càng lên trên khoảng cách giữa chúng càng xa. Đi từ trên xuống dưới độ ẩm φ càng tăng. Các đường φ = const không đi qua gốc tọa độ. Đường cong φ =100% hay còn gọi là đường bão hoà ngăn cách giữa 2 vùng: Vùng chưa bão hoà và vùng ngưng kết hay còn gọi là vùng sương mù. Các điểm nằm trong vùng sương mù thường không ổn định mà có xung hướng ngưng kết bớt hơi nước và chuyển về trạng thái bão hoà.

Trên đường t > t_s(p) đường φ = const là những đường thẳng đứng

Khi áp suất khí quyển thay đổi thì đồ thị I-d cũng thay đổi theo. Áp suất khí quyển thay đổi trong khoảng 20mmHg thì sự thay đổi đó là không đáng kể.

Trên hình 1-2 là đồ thị I-d của không khí ẩm, xây dựng ở áp suất khí quyển B_o= 760mmHg.

Trên đồ thị này ở xung quanh còn có vẽ thêm các đường ε=const giúp cho tra cứu khi tính toán các sơ đồ điều hoà không khí.

Đồ thị I-d của không khí ẩm

Đồ thị d-t.

Đồ thị d-t được các nước Anh, Mỹ, Nhật, Úc vv... sử dụng rất nhiều.

Đồ thị d-t có 2 trục d và t vuông góc với nhau, còn các đường đẳng entanpi I=const tạo thành gốc 135^o so với trục t. Các đường φ = const là những đường cong tương tự như trên đồ thị I-d. Có thể coi đồ thị d-t là hình ảnh của đồ thị I-d qua một gương phản chiếu.

Đồ thị d-t chính là đồ thị t-d khi xoay 90^o, được Carrrier xây dựng năm 1919 nên thường được gọi là đồ thị Carrier (hình 1-4).

Trục tung là độ chứa hơi d (g/kg), bên cạnh là hệ số nhiệt hiện SHF (Sensible)

Trục hoành là nhiệt độ nhiệt kế khô t (^oC)

Trên đồ thị có các đường tham số sau đây:

- Đường I=const tạo với trục hoành một góc 135^o. Các giá trị entanpi của không khí cho tbên cạnh đường φ=100%, đơn vị kJ/kg không khí khô

- Đường φ=const là những đường cong lõm, càng đi lên phía trên (d tăng) φ càng lớn. Trên đường φ=100% là vùng sương mù.

- Đường thể tích riêng v = const là những đường thẳng nghiêng song song với nhau, đơn vị m³/kg không khí khô.

- Ngoài ra trên đồ thị còn có đường I_hc là đường hiệu chỉnh entanpi (sự sai lệch giữa entanpi không khí bão hoà và chưa bão hoà)

Đồ thị t-d của không khí ẩm