Những điều kiện cần thiết để tăng cường tác động của khoa học công nghệ trong phát triển ngành than

Công tác nghiên cứu triển khai là mắt xích quan trọng trong toàn bộ chu kỳ tiến bộ khoa học công nghệ . Nghiên cứu triển khai nhằm làm vất chất hoá các kết quả nghiên cứu, chuyển các kết quả nghiên cứu vào sản xuất . Sản phẩm của hoạt động nghiên cứu triển khai là hình tạo mẫu về kỹ thuật mới , sản phẩm mới , bao gồm : thiết kế ( sản phẩm và quy trình ) , thử nghiềm mô hình , thực nghiệm.

Hiện nay hầu hết các công nghệ trong ngành than nước ta là nhập từ nước ngoài . Điều đó , đòi hỏi chúng ta không chỉ nâng cao khả năng tiếp thu , khả năng vận hành , nắm vững , sử dụng có hiệu quả công nghệ nhập , chuyển giao từ nước ngoài mà còn phải cải tiến , làm thích nghi và đổi mới công nghệ nhập đó. Tuy nhiên do những điều kiện khác nhau về tự nhiên, đặc điểm địa chất trong các mỏ than của chúng ta có những nét khác biệt với của các nước khác trên thế giới lên chúng ta cũng phải tự nghiên cứu một số những công nghệ thiết bị sao cho phù hợp với đặc điểm của các mỏ ở nước ta.

Năng lực công nghệ của một doanh nghiệp bao gồm nguồn lực về vốn , lao động kỹ thuật . Năng lực công nghệ của doanh nghiệp được đo bằng khả năng nghiên cứu ứng dụng khoa học tiến bộ khoa học công nghệ , đổi mới công nghệ vào sản xuất và khả năng tiếp thu , nắm vững , cải tiến đổi mới công nghệ nhập.

Hiện nay ngành than đang có những bước tiến lớn về đầu tư trang thiết bị công nghệ mới phục vụ cho sản xuất . Với những dự án đầu tư lớn về trang thiết bị khoa học công nghệ , hàng năm ngành than bỏ ra hàng trăm tỷ đồng để đầu tư vào các dự án này. Ngoài ra các ngành than cũng có được mối liên hệ với các trường đại học như Đại Học Mỏ Địa Chất – Hà Nội , Đại Học Mỏ Địa Chất Quảng Ninh ,các trường Cao Đẳng Mỏ –Quảng Ninh , Trường dạy nghề Mỏ Hồng Cẩm về việc tổ chức các hội nghị khoa học , đối thoại về các vấn đề giữa khoa học với sản xuất và khoa học với sản xuất đào tạo.

Trong những năm gần đây ngành than đã đạt được những thành tựu to lớn về các mặt khai thác và sản xuất kinh doanh . Những kết quả trên có được là nhờ ngành than đã vận dụng tốt nghị quyết của đại hội đảng toàn quốc về việc áp dụng những tiến bộ khoa học công nghệ vào sản xuất . Tuy nhiên để làm chủ được những tiến bộ khoa học công nghệ hiện đại trên chúng ta cần có một đội ngũ tri thức có tay nghề và trình độ , ngành than cũng đã hết sức quan tâm đến vấn đề này. Ví dụ :

Về đào tạo , ngành than được sự trợ giúp của nhà nước đã có hai trường đại học đầu ngành là “ Đại Học Mỏ Địa Chất – Hà Nội “ và “ Đại Học Mỏ Địa Chất – Quảng Ninh “ đào tạo những kỹ sư Mỏ có trình độ đại học . Ngoài ra ngành còn có trường “Cao Đẳng Kỹ Thuật Mỏ “ và trường “Đào Tạo Nghề Mỏ Hồng Cẩm “ đào tạo những kỹ sư có trình độ cao đẳng và những công nhân kỹ thuật có trình độ . Ngoài ra cũng có sự liên kết giữa các Mỏ với các trường do đó đã phần nào cân đối được số lượng công nhân cần tuyển của các công ty Than hàng năm và trong tương lai với số lượng đào tạo của các trường trong năm . Công ty than Khe Chàm là một trong số đó . Tám tháng đầu năm 2003 công ty đã tuyển thêm 116 công nhân kỹ thuật , 29 kỹ sư , cao đẳng . Ngoài ra công ty còn liên kết với các trường trong việc nâng cao tay nghề cho một số công nhân của công ty : gửi đào tạo 100 học sinh, thi nâng bậc cho 171 công nhân kỹ thuật, tạo điều kiện cho 47 người trong công ty đang theo học đại học. Công ty Than Hà Tu trong những năm từ 1997 đến năm 2003 đã đưa hơn 2 000 công nhân đi học để nâng cao trình độ cập nhật .

Nhưng có một thực tế mà Ngành than cũng như hầu hết các ngành khác trong nền kinh tế nước ta mắc phải đó là : Chất lượng của các kỹ sư , các công nhân kỹ thuật Mỏ được đào tạo ra có trình độ còn yếu . Hiện nay chúng ta mới chỉ đáp ứng được phần nào về số lượng cán bộ trẻ song về chất lượng thì chưa được đảm bảo nắm.

Huy động và sử dụng hiệu quả các nguồn vốn cho hoạt động khoa học và công nghệ ảnh hưởng có tính chất quyết định tới hoạt động khoa học và công nghệ . Nó bao gồm các vấn đề huy động vốn , cấp phát vốn cho các chương trình , đề tài quan trọng và sử dụng vốn .

Việc huy động vốn cho hoạt động khoa học và công nghệ của các công ty than có thể từ nhiều nguồn : ngân sách , lợi nhuận của doanh nghiệp , vay ngân hàng , vốn cổ phần ....

Để sử dụng các nguồn vốn cho hoạt động khoa học và công nghệ có hiệu quả ngành than cần chú ý đến một số điểm sau đây :

• Đối với các nguồn vốn do ngân sách nhà nước cấp hoặc vay ngân hàng cần phân bổ tập trung cho những công trình khoa học công nghệ trọng điểm , tránh khuynh hướng dàn đều tản mạn.
• Đối với các nguồn vốn còn lại như : vốn từ lợi nhuận doanh nghiệp , vốn cổ phần thì có thể đầu tư cho nhiều hạng mục cần thiết như sản xuất , kinh doanh, đào tạo , nâng cấp các công trình , hạng mục phục vụ đời sống của cán bộ công nhân trong công ty....

Để có thể phát triển ngành than trở thành một ngành công nghiệp hàng đầu của tổ quốc , là đầu tầu kéo theo sự phát triển của các ngành kinh tế khác. Tuy nhiên do đặc thù của ngành công nghiệp khai thác than là tác động trực tiếp môi trường tự nhiên , sản xuất có ảnh hưởng trực tiếp tới môi trường lên để phát triển bền vững ngành than nhà nước cần thiết phải xây dựng bản quy chế về khai thác tài nguyên và bảo vệ môi trường . Theo như quy chế này chúng ta mới có được một chiến lược về áp dụng những tiến bộ về khoa học kỹ thuật hợp lý vào khai thác trong ngành than đảm bảo được năng xuất chất lượng và bảo vệ môi trường.