Nhập môn javascipt
Bạn có thể nhúng JavaScript vào một file HTML theo một trong các cách sau đây: Sử dụng các câu lệnh và các hàm trong cặp thẻ < SCRIPT > Sử dụng các file nguồn JavaScript Sử dụng một biểu thức JavaScript làm giá trị của ...
Bạn có thể nhúng JavaScript vào một file HTML theo một trong các cách sau đây:
- Sử dụng các câu lệnh và các hàm trong cặp thẻ <SCRIPT>
- Sử dụng các file nguồn JavaScript
- Sử dụng một biểu thức JavaScript làm giá trị của một thuộc tính HTML
- Sử dụng thẻ sự kiện (event handlers) trong một thẻ HTML nào đó
Trong đó, sử dụng cặp thẻ <SCRIPT>...</SCRIPT> và nhúng một file nguồn JavaScript là được sử dụng nhiều hơn cả.
Sử dụng thẻ SCRIPT
Script được đưa vào file HTML bằng cách sử dụng cặp thẻ <SCRIPT> và <SCRIPT>. Các thẻ <SCRIPT> có thể xuất hiện trong phần <HEAD> hay <BODY> của file HTML. Nếu đặt trong phần <HEAD>, nó sẽ được tải và sẵn sàng trước khi phần còn lại của văn bản được tải.
Thuộc tính duy nhất được định nghĩa hiện thời cho thẻ <SCRIPT> là “LANGUAGE=“ dùng để xác định ngôn ngữ script được sử dụng. Có hai giá trị được định nghĩa là "JavaScript" và "VBScript". Với chương trình viết bằng JavaScript bạn sử dụng cú pháp sau :
<SCRIPT LANGUAGE="JavaScript"> // INSERT ALL JavaScript HERE </SCRIPT>
Điểm khác nhau giữa cú pháp viết các ghi chú giữa HTML và JavaScript là cho phép bạn ẩn các mã JavaScript trong các ghi chú của file HTML, để các trình duyệt cũ không hỗ trợ cho JavaScript có thể đọc được nó như trong ví dụ sau đây:
<SCRIPT LANGUAGE="JavaScript"> </SCRIPT>
Dòng cuối cùng của script cần có dấu // để trình duyệt không diễn dịch dòng này dưới dạng mã JavaScript. Các ví dụ trong chương này không chứa đặc điểm ẩn của JavaScript để mã có thể dễ hiểu hơn.
Sử dụng một file nguồn JavaScript
Thuộc tính SRC của thẻ <SCRIPT> cho phép bạn chỉ rõ file nguồn JavaScript được sử dụng (dùng phương pháp này hay hơn nhúng trực tiếp một đoạn lệnh JavaScript vào trang HTML).
Cú pháp:
<SCRIPT SRC="file_name.js"> .... </SCRIPT>
Thuộc tính này rấy hữu dụng cho việc chia sẻ các hàm dùng chung cho nhiều trang khác nhau. Các câu lệnh JavaScript nằm trong cặp thẻ <SCRIPT> và </SCRIPT> có chứa thuộc tinh SRC trừ khi nó có lỗi. Ví dụ bạn muốn đưa dòng lệnh sau vào giữa cặp thẻ <SCRIPT SRC="..."> và </SCRIPT>:
document.write("Không tìm thấy file JS đưa vào!");
Thuộc tính SRC có thể được định rõ bằng địa chỉ URL, các liên kết hoặc các đường dẫn tuyệt đối, ví dụ:
<SCRIPT SRC=" http://cse.com.vn ">
Các file JavaScript bên ngoài không được chứa bất kỳ thẻ HTML nào. Chúng chỉ được chứa các câu lệnh JavaScript và định nghĩa hàm.
Tên file của các hàm JavaScript bên ngoài cần có đuôi .js, và server sẽ phải ánh xạ đuôi .js đó tới kiểu MIME application/x-javascript. Đó là những gì mà server gửi trở lại phần Header của file HTML. Để ánh xạ đuôi này vào kiểu MIME, ta thêm dòng sau vào file mime.types trong đường dẫn cấu hình của server, sau đó khởi động lại server:
type=application/x-javascript
Nếu server không ánh xạ được đuôi .js tới kiểu MIME application/x-javascript , Navigator sẽ tải file JavaScript được chỉ ra trong thuộc tính SRC về không đúng cách.
Trong ví dụ sau, hàm bar có chứa xâu "left" nằm trong một cặp dấu nháy kép:
function bar(awidthPct){
document.write(" <HR ALIGN='LEFT' WIDTH="+awidthPct+"%>")
}
Cặp thẻ này dùng để định rõ nội dung thông báo cho người sử dụng biết trình duyệt không hỗ trợ JavaScript. Khi đó trình duyệt sẽ không hiểu thẻ <NOSCRIPT> và nó bị lờ đi, còn đoạn mã nằm trong cặp thẻ này sẽ được Navigator hiển thị. Ngược lại, nếu trình duyệt có hỗ trợ JavaScript thì đoạn mã trong cặp thẻ <NOSCRIPT> sẽ được bỏ qua. Tuy nhiên, điều này cũng có thể xảy ra nếu người sử dụng không sử dụng JavaScript trong trình duyệt của mình bằng cách tắt nó đi trong hộp Preferences/Advanced.
<NOSCRIPT> <B> Trang này có sử dụng JavaScript. Do đó bạn cần sử dụng trình duyệt Netscape Navigator từ version 2.0 trở đi! <BR> <A HREF="http://home.netscape.com/comprd/mirror/index.html"> Hãy kích chuột vào đây để tải về phiên bản Netscape mới hơn </A> </BR> Nếu bạn đã sử dụng trình duyệt Netscape từ 2.0 trở đi mà vẫn đọc được dòng chữ này thì hãy bật Preferences/Advanced/JavaScript lên </NOSCRIPT>
Minh họa thẻ NOSCRIPT
Trong hầu hết các ngôn ngữ lập trình, một trong những khả năng cơ sở là hiển thị ra màn hình một dòng text. Trong JavaScript, người lập trình cũng có thể điều khiển việc xuất ra màn hình của client một dòng text tuần tự trong file HTML. JavaScript sẽ xác định điểm mà nó sẽ xuất ra trong file HTML và dòng text kết quả sẽ được dịch như các dòng HTML khác và hiển thị trên trang.
Hơn nữa, JavaScript còn cho phép người lập trình sinh ra một hộp thông báo hoặc xác nhận gồm một hoặc hai nút. Ngoài ra, dòng text và các con số còn có thể hiển thị trong trường TEXT và TEXTAREA của một form.
Trong phần này, ta sẽ học cách thức write() và writeln() của đối tượng document.
Đối tượng document trong JavaScript được thiết kế sẵn hai cách thức để xuất một dòng text ra màn hình client: write() và writeln(). Cách gọi một cách thức của một đối tượng như sau:
object_name.property_name
Dữ liệu mà cách thức dùng để thực hiện công việc của nó được đưa vào dòng tham số, ví dụ:
document.write("Test");
document.writeln('Test');
Cách thức write() xuất ra màn hình xâu Text nhưng không xuống dòng, còn cách thức writeln() sau khi viết xong dòng Text tự động xuống dòng. Hai cách thức này đều cho phép xuất ra thẻ HTML.
Cách thức write() xuất ra thẻ HTML
<HTML> <HEAD> <TITLE>Ouputting Text</TITLE> </HEAD> <BODY> This text is plain.<BR> <B> <SCRIPT LANGUAGE="JavaScript"> </SCRIPT> </BODY> </HTML>
Sự khác nhau của write() và writeln():
<PRE> <SCRIPT LANGUAGE="JavaScript"> </SCRIPT> </PRE>
Khi duyệt sẽ được kết quả:
Sự khác nhau của write() và writeln()
JavaScript hỗ trợ khả năng cho phép người lập trình tạo ra một hộp hội thoại. Nội dung của hộp hội thoại phụ thuộc vào trang HTML có chứa đoạn script mà không làm ảnh hưởng đến việc xuất nội dung trang.
Cách đơn giản để làm việc đó là sử dụng cách thức alert(). Để sử dụng được cách thức này, bạn phải đưa vào một dòng text như khi sử dụng document.write() và document.writeln() trong phần trước. Ví dụ:
alert("Nhấn vào OK để tiếp tục");
Khi đó file sẽ chờ cho đến khi người sử dụng nhấn vào nút OK rồi mới tiếp tục thực hiện
Thông thường, cách thức alert() được sử dụng trong các trường hợp:
- Thông tin đưa và form không hợp lệ
- Kết quả sau khi tính toán không hợp lệ
- Khi dịch vụ chưa sẵn sàng để truy nhập dữ liệu
Tuy nhiên cách thức alert() mới chỉ cho phép thông báo với người sử dụng chứ chưa thực sự giao tiếp với người sử dụng. JavaScript cung cấp một cách thức khác để giao tiếp với người sử dụng là promt(). Tương tự như alert(), prompt() tạo ra một hộp hội thoại với một dòng thông báo do bạn đưa vào, nhưng ngoài ra nó còn cung cấp một trường để nhập dữ liệu vào. Người sử dụng có thể nhập vào trường đó rồi kích vào OK. Khi đó, ta có thể xử lý dữ liệu do người sử dụng vừa đưa vào.
Hộp hội thoại gồm một dòng thông báo, một trường nhập dữ liệu, một nút OK và một nút Cancel
Chương trình này sẽ hỏi tên người dùng và sau đó sẽ hiển thị một thông báo ngắn sử dụng tên mới đưa vào. Ví dụ được lưu vào file Hello.html
<HTML>
<HEAD>
<TITLE> JavaScript Exemple </TITLE>
<SCRIPT LANGUAGE= "JavaScript">
var name=window.prompt("Hello! What’s your name ?","");
document.write("Hello "+ name + "! I hope you like JavaScript ");
</SCRIPT>
</HEAD>
<BODY>
</BODY>
</HTML>
Khi duyệt có kết quả:
Hiển thị cửa sổ nhập tên
Ví dụ này hiển thị dấu nhắc nhập vào tên với phương thức window.prompt. Giá trị đạt được sẽ được ghi trong biến có tên là name.
Biến name được kết hợp với các chuỗi khác và được hiển thị trong cửa sổ của trình duyệt nhờ phương thức document.write.
Hiển thị lời chào người nhập
Bây giờ bạn đã có ý tưởng về các chức năng có thể đạt được qua JavaScript, chúng ta hãy tiếp tục tìm hiểu thêm về chính ngôn ngữ này.
| LỆNH/MỞ RỘNG | KIỂU | MÔ TẢ |
| SCRIPT | thẻ HTML | Hộp chứa các lệnh JavaScript |
| SRC | Thuộc tính của thẻ SCRIPT | Giữ địa chỉ của file JavaScript bên ngoài. File này phải có phần đuôi .js |
| LANGUAGE | thuộc tính của thẻ SCRIPT | Định rõ ngôn ngữ script được sử dụng (JavaScript hoặc VBScript) |
| // | Ghi chú trong JavaScript | Đánh dấu ghi chú một dòng trong đoạn script |
| /*...*/ | Ghi chú trong JavaScript | Đánh dấu ghi chú một khối trong đoạn script |
| document.write() | cách thức JavaScript | Xuất ra một xâu trên cửa sổ hiện thời một cách tuần tự theo file HTML có đoạn script đó |
| document.writeln() | Cách thức JavaScript | Tương tự cách thức document.write() nhưng viết xong tự xuống dòng. |
| alert() | Cách thức của JavaScript | Hiển thị một dòng thông báo trên hộp hội thoại |
| promt() | Cách thức JavaScript | Hiển thị một dòng thông báo trong hộp hội thoại đồng thời cung cấp một trường nhập dữ liệu để người sử dụng nhập vào. |
