Nhận xét về các tình huống gây cười trong truyện Treo biển

Bài Làm

Truyện Treo biển có năm nhân vật: Chủ hàng bán cá - nhân vật chính và bốn người góp ý kiến về những chữ trên biển quảng cáo (kèm theo đó là thái độ góp ý và hành động của người chủ).

Tình huống ban đầu làm cơ sở cho “cái đáng cười” xuất hiện là sáu chữ trên biển quảng cáo: “Ở ĐÂY CÓ BÁN CÁ TƯƠI” là những thông tin cần thiết cho một cửa hàng buôn bán. “Ở ĐÂY” là thông tin về địa điểm, “CÓ BÁN” là thông tin về hoạt động mua bán, “CÁ” là thông tin về đối tượng mua bán, “TƯƠI” là thông tin về chất lượng hàng hóa.

“Cái đáng cười” nảy sinh khi có ba người góp ý kiến về tấm biển:

Người thứ nhấtkhuyên bỏ chữ “tươi”. “Vì chẳng nhẽ nhà này xưa nay chỉ bán cá ươn hay sao?”.

Người thứ haikhuyên bỏ hai chữ “ở đây”. “Vì chẳng nhẽ người ta ra hàng hoa mua cá hay sao?”.

Người thứ bakhuvên bỏ hai chữ “có bán”. “Vì không lẽ bày cá ra để khoe hay sao?”.

Rốt cuộc cái biển quảng cáo chỉ còn lại chữ “cá”!

Đến đây thì chữ nghĩa đã đến mức tối giản và tưởng không ai còn chê được nữa.

Thế nhưng vài hôm sau, người láng giềng góp ý kiến xem ra có lí: “Chưa đi đến đầu phố đã ngửi mùi tanh, đến gần thấy đầy những cá, ai chẳng biết là bán cá, còn đề biển làm gì nữa?”.

Chủ hàng đem cất biển đi.

Tiếng cười phải bật ra, vì người đọc, người nghe nhận ra cái ngược đời của hiện tượng là biến cái hợp lí thành cái vô lí, trái với tự nhiên.

Đây là truyện vui, hài hước. Hiện tượng dẫn tới mâu thuẫn gây ra cái cười là những lời góp ý của từng người, nếu tách ra thì có vẻ hợp lí, nhưng gộp lại thì dẫn đến kết quả là không còn chữ nào đáng để lại, phải cất cái biển quảng cáo đi! Những người góp ý thì “phiến diện, một chiều”, còn người chủ thì “ba phải”, giống anh chàng “đẽo cày giữa đường”!

Cái đáng cười bật ra ở truyện Treo biển là tác giả văn học dân gian đã tạo nên một tình huống trái tự nhiên, vô lí. Tấm biển ghi rất hợp lí nhưng rồi bốn người khác lại lần lượt góp ý kiến một cách phiến diện và người bán hàng thì tiếp thu một cách “không suy nghĩ” nên làm trò cười cho thiên hạ.

Nếu chúng ta là người chủ cửa hàng thì sẽ xử lí ra sao với những ý kiến góp ý? Có lẽ nên cám ơn sự chân thành của họ, nhưng vẫn giữ và treo tấm biển quảng cáo đó. Nếu có lí do chính đáng cần phải sửa đổi, thì có lẽ tấm biển chỉ cần ghi bốn chữ:. “CỬA HÀNG BÁN CÁ”. Nhưng như thế thì không còn tiếng cười, không còn năm nhân vật xoay quanh sáu chữ của tấm biển quảng cáo mà họ lần lượt góp ý kiến vì tưởng rằng mình thông minh, nhưng thật ra là rất phiến diện, giáo điều, để cuối cùng là xóa bỏ hết. Thật là ngược đời!