Người lớn cũng có thể bị suy dinh dưỡng

Bạn là người ham công tiếc việc? Cuộc sống của bạn gần như là một chuỗi ngày liên tiếp với những chuyến công tác không ngừng nghỉ, những giờ làm việc ngoài giờ hay những ý nghĩ về công việc đeo bám đến cả trong những giấc mơ?

Những bữa ăn thực sự chỉ là một giờ nghỉ giải lao trong guồng quay bất tận của công việc? Nhưng xin hỏi bạn điều này: nếu bạn ngã gục vì một lý do "rất vớ vẩn" là "suy dinh dưỡng" thì công việc có cứu được bạn?

Những người lao động trí óc, sáng tạo, những người luôn phải di chuyển hay những người làm việc ca kíp đều là những đối tượng dễ bị tổn thương do việc không đảm bảo được một lịch sinh hoạt ổn định cho cơ thể. Và công việc vẫn là một lý do "hợp tình hợp lý" để người ta quên đi những bữa ăn đúng giờ, đầy đủ dinh dưỡng, đồng nghĩa với việc quên đi cả sức khỏe của mình.

Luôn luôn bất ổn

Khác với các công việc thể chất thông thường, lao động trí óc, sáng tạo thường không có sự chấm dứt theo thời gian. Họ thường không "nghe kẻng" để chấm dứt công việc của mình mà ý nghĩ về công việc vẫn tiếp tục trong mọi hoạt động thường nhật của họ. Chính bởi vậy, nhóm người này thường có xu hướng "biếng ăn" hoặc "ăn uống vô độ" do trí não không còn "chỗ" cho việc kiểm soát được nhu cầu ăn uống thực sự của mình.

Chị Huyền Mi, Giám đốc một công ty quảng cáo luôn miệng than thở rằng chị gần như không có thời gian để nghĩ đến việc... ăn. "Đầu óc mình lúc nào cũng chỉ nghĩ đến công việc nên việc ăn uống của mình gần như chỉ còn là một... phản xạ. Thấy đồ ăn là ăn. Không thấy có gì ăn được thì thôi. Mình lại hay đi công tác xa nên gặp đâu là ăn đấy. Ăn gì cũng được. Không ăn cũng chả sao".

Ngược lại, những người làm việc ca kíp lại thường ổn định được thời gian và chất lượng của bữa ăn dù luôn có nhu cầu cao về dinh dưỡng. Đặc biệt, những người phải làm việc vào ban đêm. Sự thay đổi về nhịp sinh học dẫn đến sự suy yếu về thể chất và tinh thần cũng khiến cho nhu cầu về bữa ăn có khuynh hướng lệch lạc.

Anh Thái Hùng, nhân viên kỹ thuật của VNPT chia sẻ: "Hôm nào đi trực đêm thì coi như là cả ngày hôm sau không thiết tha ăn uống gì. Nếu một tuần trực hai đêm thì cả tuần đấy không được bữa nào ngon miệng. Ăn chỉ cho xong". Chia sẻ này có thể nhận được rất nhiều sự "đồng cảm" của những người hay đi công tác xa. Anh Phan Huy, phóng viên "nằm vùng", "một tay" bao quát tin tức 2 tỉnh Quảng Ninh, Hải Phòng, đi lại như con thoi, ăn cơm tiệm nhiều hơn cơm nhà, cho rằng: "Đi công tác nhiều khi đồng nghĩa với đi... nhậu. Chính bởi vậy mà dinh dưỡng nạp vào người thực sự chả được bao nhiêu. Đã thế, những món nạp vào người phần lớn là... độc hại. Cơm đường cháo chợ mà".

Lớn cũng... suy dinh dưỡng

Những người luôn ở tình trạng bất ổn vì công việc thì cũng đồng nghĩa với việc phải chấp nhận những bất ổn trong sinh hoạt và dinh dưỡng hàng ngày. Dễ gặp nhất là tình trạng... suy dinh dưỡng ở người lớn. Không đơn giản chỉ là vấn đề gầy hay béo mà là sự thiếu hụt trầm trọng của một hoặc vài nhóm dưỡng chất thiết yếu cho sự hoạt động bình thường của thể chất và trí tuệ. Ở cả 3 nhóm công việc đặc thù này, tình trạng thiếu chất dễ gặp nhất là thiếu hụt chất bột đường (ăn ít cơm và các chất bột đường thay thế khác). Trong khi đó, đường glucose được chuyển hóa từ tinh bột là nguồn nguyên liệu chủ yếu cung cấp năng lượng cho não hoạt động. Việc thiếu hụt glucose thường dẫn đến các biểu hiện về trạng thái thể chất và tinh thần, bao gồm: mệt mỏi, hoa mắt, tầm nhìn kém; dễ cáu giận, trầm cảm, suy nhược, kém tập trung...

Loại dinh dưỡng thứ 2 thường xuyên thiếu hụt chính là các loại chất béo thiết yếu (song hành với việc thừa các chất béo xấu do thu nạp quá nhiều thực phẩm dạng ăn nhanh hay thức ăn đường phố). Đặc biệt là sự thiếu hụt chất béo phospholipid - loại chất béo cấu tạo bao myeli bọc dây thần kinh, tăng cường hoạt động của trí não. Tình trạng này đồng thời dẫn đến việc thiếu hụt rất nhiều các loại vitamin và khoáng chất khác.

Việc thiếu các loại vitamin, nhất là vitamin nhóm B thường dẫn đến các biểu hiện kém tập trung, chú ý, chứng trầm cảm và tình trạng stress, bệnh loạn thần và suy giảm trí nhớ. Những người có công việc bất ổn chính là nhóm người có tỉ lệ thiếu hụt vitamin A và vitamin C nhiều nhất dù chính họ cũng là những người có nhu cầu nhiều nhất với các sinh tố này. Đó là lý do tại sao nhóm người này thường gặp các vấn đề về mắt, da và tóc. Việc thiếu hụt loại khoáng chất bao gồm kẽm, iốt và sắt là nguyên nhân gây nên tình trạng thiếu máu, mệt mỏi, giảm sinh lực.

Đừng quên "bữa phụ"

Do không thể cân bằng được công việc với việc xây dựng một thói quen ăn uống lành mạnh và hợp lý, những người có công việc bất ổn chỉ còn một cách duy nhất là phải tìm cách bổ sung các dinh dưỡng thiếu hụt bằng các sản phẩm thay thế đáp ứng được yêu cầu về tính chất tiện lợi và chất lượng. Tùy vào tình trạng thiếu hụt dinh dưỡng của mỗi người mà lựa chọn một nhóm thực phẩm bổ sung thay thế phù hợp. Cách đơn giản nhất là sử dụng các viên uống dinh dưỡng cung cấp vitamin, khoáng chất hay các chất béo thiết yếu. Loại thực phẩm bổ sung cung cấp nhiều vitamin A có thể kể đến các sản phẩm chứa chiết xuất dầu gấc (như Vinaga) hay loại kết hợp dầu gấc với các loại chiết xuất thiên nhiên khác (như dầu gấc sữa ong chúa Lycopega). Vitamin nhóm B, vitamin C và vitamin H có thể đễ dàng tìm thấy trong các loại viên uống bổ sung (Enevon - C, Pluzz, My-Vita...)

Nhóm cung cấp chất béo thiết yếu có thể kể đến các sản phẩm có thành phần chiết xuất từ dầu thực vật và dầu cá. Ví dụ như sản phẩm Fasgel Omega 3 với EPA và DHA là những acid béo chủ yếu góp phần cải thiện tình trạng sức khỏe tim mạch và trí não. Sản phẩm Forever Arctic-Sea - kết hợp acid béo Omega 3 và Omega 9, cung cấp thành phần bổ sung dinh dưỡng an toàn giúp củng cố lượng cholesterol trong máu và mức triglyceride có lợi cho sức khỏe. Ngoài ra, những người làm công việc có tính chất bất ổn cần nạp đầy đủ lượng bột đường cần thiết bằng các sản phẩm bánh dinh dưỡng với hàm lượng ngũ cốc cao, ít chứa đường mía, muối và các chất béo bão hòa.

Đồng thời, để đối phó với tình trạng bất ổn định của công việc, cần phải bổ sung các thành phần dinh dưỡng cao cấp, cung cấp năng lượng, hỗ trợ sự hoạt động của các cơ quan trong cơ thể. Có thể kể đến các sản phẩm có chứa chiết xuất từ nhân sâm.

Ví dụ sản phẩm Agel OHM - là tổng hợp của các vitamin, khoáng chất và thảo dược, có thành phần của co-enzyme giúp thúc đẩy quá trình carbohydrates chuyển hóa năng lượng một cách nhanh chóng; đồng thời, chiết xuất nhân sâm giúp tăng cường hoạt động của hệ tiêu hóa, hệ bài tiết, giải tỏa căng thẳng và giúp cơ thể không mệt mỏi, hoạt bát. Nhóm sản phẩm Fasgel (Linzi, Ginko, Ginseng chứa chiết xuất linh chi, cao bạch quả, nhân sâm...) làm tăng cường sức khỏe, bảo vệ hệ miễn dịch, điều hòa đường huyết và chống oxy hóa... Các sản phẩm này có thể được dùng như một "bữa phụ", dùng bổ sung vào khẩu phần ăn hàng ngày giúp bổ sung các dưỡng chất bị thiếu hụt ngay cả khi bạn có bận đến quên cả ăn...