Máy bơm tia
thuộc loại bơm ma sát. Nguyên lý làm việc của nó là dùng một nguồn tia chất lỏng bên ngoài, gọi là chất lỏng công tác, truyền động năng của nó để kéo chất lỏng cần bơm. Hình 7 - 11 trình bày nguyên tắc cấu tạo và làm việc của bơm tia. Nguồn ...
thuộc loại bơm ma sát. Nguyên lý làm việc của nó là dùng một nguồn tia chất lỏng bên ngoài, gọi là chất lỏng công tác, truyền động năng của nó để kéo chất lỏng cần bơm. Hình 7 - 11 trình bày nguyên tắc cấu tạo và làm việc của bơm tia. Nguồn chất lỏng công tác được lấy ở trên cao, dẫn theo ống 2 qua vòi phun 5 đưa vào buồng hỗn hợp 7, cung cấp năng lượng để hút nước cần bơm từ bể hút 4 qua ống hút 1, đẩy nước lên bể tháo 3. Trong vòi 5, tốc độ chất lỏng công tác và động năng tăng, còn thế năng và áp năng bị giảm. Khi tốc độ đạt tới trị số xác định thì áp suất trong buồng hút 6 giảm nhỏ hơn áp suất không khí và xuất hiện chân không. Dưới tác dụng của chân không nước sẽ được hút lên từ bể 4 theo ống 1 vào buồng hút 6 rồi buồng hỗn hợp 7. Ở trong buồng hỗn hợp, dòng chất lỏng công tác và dòng chất lỏng cần bơm trộn vào nhau, khi đó chất lỏng công tác truyền một phần năng lượng của mình cho chất lỏng cần bơm . Sau đó dòng chất lỏng hỗn hợp chuyển vào đoạn khuếch tán 8, tại đây vận tốc dòng chảy giảm dần và cột nước tĩnh tăng, dòng chất lỏng được đưa lên bể 3.
Sơ đồ thiết bị bơm tia.
Nếu bỏ qua tổn thất cột nước thì công suất tiêu phí của bơm tia để bơm nước từ bể 4 lên bể 3 là:
công suất hữu ích là:
Trong đó : Qp - lưu lượng của chất lỏng công tác, m3/s;
Q size 12{ owns } {} - lưu lượng của bơm tia, m3/s;
H1 - cột nước công tác, m;
H - chiều cao nâng, m;
γ size 12{γ} {}p - trọng lượng riêng của chất lỏng công tác, kN/m3.
Hiệu suất của máy bơm tia khi chất lỏng công tác và chất lỏng cần cùng là nước :
η size 12{η} {} = Q size 12{ owns } {}.H / (QpH1)
Tỷ số giữa lưu lượng của chất lỏng cần bơm và chất lỏng công tác, gọi làhệ số pha trộn α size 12{α} {} = Q size 12{ owns } {} / Qp size 12{Q rSub { size 8{p} } } {}, còn tỷ số giữa chiều cao nâng chất lỏng và cột nước công tác gọi là hệ số cột nước β size 12{β} {} = H / H1. Vậy hiệu suất của máy bơm tia η size 12{η} {}= αβ size 12{ ital "αβ"} {}. Thường hiệu suất máy bơm tiêu rất thấp, từ 15 ... 25%.
Lưu lượng chất lỏng công tác qua vòi phun 5 là:
Bơm tia được sử dụng rộng rãi để bơm nước từ các hố đào, dâng và vận chuyển bùn
quặng, tháo nước trong thi công, tháo nước mưa, tách khí trong ống hút bơm li tâm trước khi khởi đông bơm li tâm. Ưu điểm chính của máy bơm tia là kết cấu đơn giản, kích thước nhỏ, an toàn. Nhược điểm của nó là hiệu suất rất thấp và cột nước công tác có áp lực cao.
