Họ Hoa môi
Tía tô đất (Melissa officinalis) Tía tô đất (Melissa officinalis) Phân loại khoa học Giới (regnum): Plantae (không phân hạng): Angiospermae (không phân hạng) ...
Tía tô đất (Melissa officinalis)
Tía tô đất (Melissa officinalis)
Phân loại khoa học
Giới (regnum): Plantae
(không phân hạng): Angiospermae
(không phân hạng) Eudicots
(không phân hạng) Asterids
Bộ (ordo): Lamiales
Họ (familia): Lamiaceae
Lindley
Các chi
(danh pháp khoa học: Lamiaceae hay Labiatae), còn được gọi bằng nhiều tên khác như họ Húng, họ Bạc hà v.v, là một họ thực vật có hoa. Nó từng được coi là có họ hàng gần với họ Verbenaceae nhưng một số nghiên cứu phát sinh loài gần đây] đã chỉ ra rằng một loạt các chi được phân loại trong họ Verbenaceae thực chất là thuộc về họ Lamiaceae, trong khi các chi cốt lõi của họ Verbenaceae thì không có quan hệ họ hàng gần với Lamiaceae mà là có quan hệ họ hàng gần hơn với các thành viên khác của bộ Lamiales. Họ Lamiaceae mở rộng chứa từ khoảng 233 tới 263 tới 236 chi và khoảng 6.900 tới 7.173 loài.
Các loài thực vật trong họ này nói chung có hương thơm trong mọi phần của cây và bao gồm nhiều loài cây thân thảo được sử dụng rộng rãi trong ẩm thực, như húng quế, bạc hà, hương thảo, xô thơm, hương bạc hà, ô kinh giới, ngưu chí, bách lí hương, oải hương, tía tô, hương nhu. Một số loài là cây bụi hay cây gỗ, hiếm gặp hơn là các dạng dây leo. Nhiều loài được gieo trồng rộng rãi, không chỉ vì hương thơm của chúng mà còn vì dễ gieo trồng: chúng thuộc về các loài thực vật dễ nhân giống nhất bằng các cành giâm. Bên cạnh những loài lấy lá để ăn, làm gia vị còn một số loài được trồng làm cảnh, như húng chanh. Một số loài khác được trồng vì mục đích lấy hạt (chứ không phải lá) làm thực phẩm, như hạt cây chia.
Tên gọi nguyên gốc của họ này là Labiatae, do hoa của chúng thông thường có các cánh hoa hợp thành môi trên và môi dưới. Tên gọi này hiện nay vẫn là hợp lệ, nhưng phần lớn các nhà thực vật học hiện tại thích sử dụng tên gọi "Lamiaceae" hơn khi nói về họ này.
Các lá của chúng mọc chéo chữ thập, nghĩa là lá sau mọc vuông góc với lá trước, hay mọc vòng.
Thân cây nói chung có tiết diện hình vuông, nhưng điều này không phải bắt buộc ở tất cả các loài cũng như tiết diện kiểu này cũng có thể xuất hiện ở các họ thực vật khác.
Hoa của chúng đối xứng hai bên với 5 cánh hoa hợp, 5 lá đài hợp. Chúng thường là lưỡng tính và mọc vòng (cụm hoa trông giống như một vòng hoa nhưng thực tế bao gồm 2 cụm chụm lại).
Các chi trong họ mở rộng
- Acanthomintha
- Achyrospermum
- Acinos
- Acrocephalus
- Acrotome
- Acrymia
- Adelosa
- Aegiphila
- Aeollanthus
- Agastache
- Ajuga
- Ajugoides
- Alajja
- Alvesia
- Amasonia
- Amethystea
- Anisochilus
- Anisomeles
- Archboldia
- Asterohyptis
- Ballota
- Basilicum
- Becium
- Benguellia
- Blephilia
- Bostrychanthera
- Bovonia
- Brazoria
- Bystropogon
- Calamintha
- Callicarpa
- Capitanopsis
- Capitanya
- Caryopteris
- Catoferia
- Cedronella
- Ceratanthus
- Chaiturus
- Chamaesphacos
- Chaunostoma
- Chelonopsis
- Chloanthes
- Cleonia
- Clerodendrum
- Clinopodium
- Colebrookea
- Collinsonia
- Colquhounia
- Comanthosphace
- Congea
- Conradina
- Coridothymus
- Cornutia
- Craniotome
- Cryphia
- Cuminia
- Cunila
- Cyanostegia
- Cyclotrichium
- Cymaria
- Dauphinea
- Dicerandra
- Dicrastylis
- Dorystaechas
- Dracocephalum
- Drepanocaryum
- Elsholtzia
- Endostemon
- Englerastrum
- Eremostachys
- Eriope
- Eriophyton
- Eriopidion
- Eriothymus
- Erythrochlamys
- Euhesperida
- Eurysolen
- Faradaya
- Fuerstia
- Galeopsis
- Garrettia
- Geniosporum
- Glechoma
- Glechon
- Glossocarya
- Gmelina
- Gomphostemma
- Gontscharovia
- Hanceola
- Haplostachys
- Haumaniastrum
- Hedeoma
- Hemiandra
- Hemigenia
- Hemiphora
- Hemizygia
- Hesperozygis
- Heterolamium
- Hoehnea
- Holmskioldia
- Holocheila
- Holostylon
- Horminum
- Hosea
- Hoslundia
- Hymenocrater
- Hymenopyramis
- Hypenia
- Hypogomphia
- Hyptidendron
- Hyptis
- Hyssopus
- Isodictyophorus
- Isodon
- Isoleucas
- Kalaharia
- Karomia
- Keiskea
- Kudrjaschevia
- Kurzamra
- Lachnostachys
- Lagochilus
- Lagopsis
- Lallemantia
- Lamiophlomis
- Lamium
- Lavandula
- Leocus
- Leonotis
- Leonurus
- Lepechinia
- Leucas
- Leucophae
- Leucosceptrum
- Limniboza
- Lophanthus
- Loxocalyx
- Lycopus
- Macbridea
- Mallophora
- Marmoritis
- Marrubium
- Marsypianthes
- Meehania
- Melissa
- Melittis
- Mentha
- Meriandra
- Mesona
- Metastachydium
- Microcorys
- Micromeria
- Microtoena
- Minthostachys
- Moluccella
- Monarda
- Monardella
- Monochilus
- Mosla
- Neoeplingia
- Neohyptis
- Neorapinia
- Nepeta
- Newcastelia
- Nosema
- Notochaete
- Ocimum
- Octomeron
- Ombrocharis
- Oncinocalyx
- Origanum
- Orthosiphon
- Otostegia
- Oxera
- Panzerina
- Paralamium
- Paraphlomis
- Paravitex
- Peltodon
- Pentapleura
- Perilla
- Perillula
- Peronema
- Perovskia
- Perrierastrum
- Petitia
- Petraeovitex
- Phlomidoschema
- Phlomis
- Phyllostegia
- Physopsis
- Physostegia
- Piloblephis
- Pitardia
- Pityrodia
- Platostoma
- Plectranthus
- Pogogyne
- Pogostemon
- Poliomintha
- Prasium
- Premna
- Prostanthera
- Prunella
- Pseuderemostachys
- Pseudocarpidium
- Pseudomarrubium
- Puntia
- Pycnanthemum
- Pycnostachys
- Rabdosiella
- Renschia
- Rhabdocaulon
- Raphidion
- Rhododon
- Rosmarinus
- Rostrinucula
- Rotheca
- Roylea
- Rubiteucris
- Sabaudia
- Saccocalyx
- Salazaria
- Salvia: xôn, đan sâm
- Satureja
- Schizonepeta
- Schnabelia
- Scutellaria
- Sideritis
- Solenostemon
- Spartothamnella
- Sphenodesme
- Stachydeoma
- Stachyopsis
- Stachys
- Stenogyne
- Sulaimania
- Suzukia
- Symphorema
- Symphostemon
- Synandra
- Syncolostemon
- Tectona
- Teijsmanniodendron
- Tetraclea
- Tetradenia
- Teucridium
- Teucrium
- Thorncroftia
- Thuspeinanta
- Thymbra
- Thymus
- Tinnea
- Trichostema
- Tsoongia
- Vitex
- Viticipremna
- Warnockia
- Wenchengia
- Westringia
- Wiedemannia
- Wrixonia
- Xenopoma
- Zataria
- Zhumeria
- Ziziphora
