Giải Hóa lớp 9 bài 48: Luyện tập: Rượu etylic, axit axetic và chất béo

Giải Hóa lớp 9 bài 48: Luyện tập: Rượu etylic, axit axetic và chất béo

Bài 1:

Cho các chất sau: rượu etylic, axit axetic, chất béo. Hỏi:

a) Phân tử chất nào có nhóm – OH? Nhóm – COOH?

b) Chất nào tác dụng với K? với Zn? Với NaOH? Với K₂CO₃?

Viết các phương trình hóa học

Lời giải:

a) Chất có nhóm – OH: rượu etylic, axit axetic.

Chất có nhóm – COOH: axit axetic.

b) Chất tác dụng với K: rượu etylic, axit axetic.

Chất tác dụng với Zn, K₂CO₃: axit axetic.

Chất tác dụng với NaOH: axit axetic, chất béo.

Phương trình phản ứng:

Bài 2:

Tương tự chất béo, etyl axetat cũng có phản ứng thủy phân trong dung dịch axit và dung dịch kiềm. Hãy viết phương trình hóa học xảy ra khi đung etyl axetat với dung dịch HCl, dung dịch NaOH.

Lời giải:

Phản ứng của etyl axtat với dung dịch HCl:

CH₃COOC₂H₅ + H₂O → CH₃COOH + C₂H₅OH

Phản ứng của etyl axtat với dung dịch NaOH.

CH₃COOC₂H₅ + NaOH → CH₃COONa + C₂H₅OH.

Bài 3:

Hãy chọn các chất thích hợp điền vào các dấu hỏi rồi hoàn thành các phương trình hóa học sau:

a) C₂H₅OH +? —->? + H₂

b) C₂H₅OH +? —-> CO₂ +?

c) CH₃COOH +? —-> CH₃COOK +?

d) CH₃COOH +? ⇆ CH₃COOC₂H₅ +?

e) CH₃COOH +? —->? + CO₂ +?

g) CH₃COOH +? —->? + H₂

h) Chất béo +? —->? + muối của các axit béo.

Lời giải:

a) C₂H₅OH + 2Na → 2C₂H₅ONa + H₂

b) C₂H₅OH + 3O₂ → 2CO₂ + 3H₂O.

c) 2CH₃COOH + 2K → 2CH₃COOK + H₂.

d) CH₃COOH + C₂H₅OH ⇆ CH₃COOC₂H₅ + H₂O

e) 2CH₃COOH + CaCO₃ → (CH₃COO)₂Ca + CO₂ + H₂O.

g) 2CH₃COOH + 2Mg → (CH₃COO)₂Mg + H₂

h) Chất béo + Natri hidroxit → Glixerol + muối của các axit béo.

Bài 4:

Có ba lọ không nhãn đựng ba chất lỏng là: rượu etylic, axit axetic và dầu ăn tan trong rượu etylic. Chỉ dùng nước và quỳ tím, hãy phân biệt các chất lỏng trên.

Lời giải:

– Dùng quỳ tím nhận ra axit axetic.

– Cho hai chất lỏng còn lại vào nước, chất nào tan hoàn toàn là rượu etylic, chất lỏng nào khi cho vào nước thấy có chất lỏng không tan nổi trên là dầu ăn.

Bài 5:

Khi xác định công thức của các chất hữu cơ A và B, người ta thấy công thức phân tử của A là C₂H₆O, còn công thức phân tử của B là C₂H₄O₂. Để chứng minh A là rượu etylic, B là axit axetic cần phải làm thêm những thí nghiệm nào? Viết phương trình hóa học minh họa (nếu có).

Lời giải:

Bài 6:

Khi lên men dung dịch loãng của rượu etylic, người ta được giấm ăn.

a) Từ 10 lít rượu 8^o có thể điều chế được bao nhiêu gam axit axetic? Biết hiệu xuất quá trình lên men là 92% và rượu etylic có D = 0,8 g/cm³.

b) Nếu pha khối lượng axit axetic trên thành dung dịch giấm 4% thì khối lượng dung dịch giấm thu được là bao nhiêu?

Lời giải:

a) Khối lượng axit axetic:

Trong 10 lít rượu 8o có 0,8 lít rượu etylic nguyên chất. Vậy khối lượng của rượu etylic là: 0,8 × 0,8 × 1000 = 640g.

Phương trình phản ứng lên men rượu:

C₂H₅OH + O₂ → CH₃COOH + H₂O

n_C2H5OH = 640 /46 mol.

n_CH3COOH = 640 /46 mol.

Vì hiệu suất quá trình lên men là 92% nên thực tế lượng axit axetic thu được là:

640 /46 mol x 60 x 92/100 = 768g.

b) Khối lượng giấm ăn thu được: 768/4 x 100 = 19200g.

Bài 7:

Cho 100g dung dịch CH₃COOH 12% tác dụng vừa đủ với dung dịch NaHCO₃ 8,4%.

a) Hãy tính khối lượng dung dịch NaHCO₃ đã dùng.

b) Hãy tính nồng độ phần trăm của dung dịch muối thu được sau phản ứng.

Lời giải:

a) Khối lượng dung dịch NaHCO₃:

CH₃COOH + NaHCO₃ → CH₃COONa + CO₂ + H₂O

n_CH3COOH = 12 / 60 = 0,2 mol.

n_NaHCO3 = 0,2mol.

m_{NaHCO3 cần dùng} = 0,2 x 84 = 16,8g.

Khối lượng dung dịch NaHCO₃ cần dùng: 16,8 x 100 / 8,4 = 200g.

b) Nồng độ phần trăm của dung dịch CH₃COONa:

Khối lượng dung dịch sau phản ứng: 100 + 200 – (0, 2 × 44) = 291,2g.

C%_CH3COONa = 0,2 x 82 / 291,2 x 100% = 5,63%.