Dự kiến thực hiện phát triển kinh tế xã hội đối với ngành công nghiệp trong 2 năm (2004-2005)

Một số nhận định về thị trường trong và ngoài nước

Hai năm 2004-2005 là giai đoạn cuối cùng ngành công nghiệp Việt Nam thực hiện lộ trình afta và tiến hành những bước đi quan trọng chuẩn bị gia nhập wto.

Sự tác động của tình hình kinh tế thế giới đối với nước ta ngày càng rõ nét và càng lớn do chính sách kinh tế mở và hội nhập quốc tế. Biến động tình hình kinh tế thế giới, khu vực sẽ ngày càng ảnh hưởng trực tiếp tới nền kinh tế Việt Nam. Các ngành công nghiệp chế biến phụ thuộc nhiều vào nguồn nguyên liệu nhập khẩu sẽ gặp nhiều thách thức, khó khăn hơn do biến động giá. Tuy nhiên, cơ hội tham gia các thị trường xuất khẩu ngày càng mở rộng, đặc biệt là thị trường Mỹ.

Thị trường trong nước

Với trên 80 triệu dân và tốc độ tăng trưởng của nền kinh tế đ­ược duy trì ở mức cao như­ những năm vừa qua đ­ược coi là một thị trường đầy triển vọng về các sản phẩm công nghiệp và là một điều kiện tiền đề quan trọng cho sự phát triển của ngành công nghiệp trong nước. Hiện nay, nhiều sản phẩm công nghiệp chế biến như­: thực phẩm chế biến, chế tạo cơ khí, điện, điện tử dân dụng, hàng dệt may, bia, sữa, dầu ăn, chất tẩy rửa, săm lốp xe đạp, xe máy, lốp ô tô máy kéo, giày dép..., đã chiếm đ­ược thị trường trong nước và dần cạnh tranh đ­ược với hàng ngoại nhập.

Dự báo nhu cầu trong nước một số sản phẩm công nghiệp chủ yếu năm 2005

Dự kiến kế hoạch toàn ngành công nghiệp

Căn cứ vào tình hình thực hiện kế hoạch năm 2001-2003, có thể đ­a ra dự kiến kế hoạch tăng trưởng công nghiệp năm 2004 là 15,5% và 2005 là 15-15,5%, trong đó khu vực kinh tế quốc doanh tăng trưởng ổn định khoảng 12-12,5%, khu vực ngoài quốc doanh tiếp tục duy trì mức tăng trưởng cao khoảng 19-20%, khu vực có vốn đầu tư­ nước ngoài có mức tăng trưởng khá từ 15-16%. Về tỷ trọng GTSXCN toàn ngành: khu vực quốc doanh do có tốc độ tăng trưởng thấp nên tỷ trọng giảm từ 41% năm 2001 xuống 37% năm 2005 (một phần là do việc cổ phần hoá các DNNN), khu vực ngoài quốc doanh có tốc độ tăng trưởng cao và có tỷ trọng tăng từ 24% năm 2001 lên 27% năm 2005, khu vực có vốn đầu tư­ nước ngoài có mức tăng trưởng ổn định và tỷ trọng duy trì ở mức 35-36%.

Dự kiến giá trị sản xuất công nghiệp kế hoạch năm 2004-2005

(đơn vị: tỷ đồng)

Dự kiến kế hoạch từng phân ngành công nghiệp

Dự kiến xuất khẩu hàng công nghiệp

Dự kiến kim ngạch xuất khẩu hàng công nghiệp 2004- 2005

Ghi chú (*): Mức độ xuất khẩu than đá còn phụ thuộc vào việc đánh giá hiệu quả của việc xuất khẩu than và việc nâng cao mức tiêu thụ than trong nước, đặc biệt đối với than chất lượng thấp.

Dự kiến vốn đầu tư­ ngành công nghiệp

Căn cứ vào nhu cầu vốn đầu tư­ theo kế hoạch 5 năm và ­ước thực hiện giai đoạn 2001-2003 thì nhu cầu vốn đầu tư­ cho 2 năm 2004-2005 là 235.294 tỷ đồng, trong đó chủ yếu là đầu tư­ cho điện chiếm 20%, phân bón và hoá chất 17,5%, dầu khí 17,7%, dệt may 12,2%, xi măng 10,3%.

Tuy nhiên, do tiến độ các dự án thực hiện chậm (lọc dầu, đạm từ than, dap, đạm Cà Mau, xi măng Hải Phòng mới) nên nhu cầu vốn 2 năm cần khoảng 171.848 tỷ đồng, trong đó chủ yếu là đầu tư­ cho điện chiếm 23,2%, hoá chất và hoá dầu chiếm 26,6%, xi măng chiếm 8,1%, dầu khí chiếm 4,1%, thép chiếm 3,4%, dệt may chiếm 3%, giấy chiếm 4,4%. Hình thức đầu tư­ và nguồn vốn đã đa dạng hơn kể cả trong những ngành đ­ược coi là độc quyền như­ điện, dầu khí, xi măng: nhiều nhà máy điện bot của các nhà đầu tư­ trong nước và nước ngoài, nhiều Nhà máy xi măng đầu tư­ bằng nguồn vốn t­ nhân trong và ngoài nước d­ới hình thức liên doanh và 100% vốn nước ngoài...

Nhu cầu vốn đầu tư­ cho ngành công nghiệp 2004-2005

đơn vị tính: Tỷ đồng

Lập lại trật tự đầu tư­ sản xuất công nghiệp

Tiếp tục rà soát, bổ sung các quy hoạch ngành đã đ­ược phê duyệt theo tinh thần của NQ9 BCHTW: Mở rộng hơn thành phần kinh tế tham gia vào hầu hết các ngành công nghiệp, kể cả các ngành lớn hiện đang do các Tổng Công ty 91 năm giữ như­ điện, xi măng, dầu khí, thép; quy hoạch ngành phải gắn với quy hoạch vùng lãnh thổ. Xây dựng quy hoạch các ngành còn thiếu. Tập trung chỉ đạo triển khai đúng tiến độ một số dự án lớn và các chương trình phát triển công nghiệp có tính quyết định.

Hoàn thiện các cơ chế chính sách phát triển công nghiệp

Chú trọng phát triển thành phần kinh tế ngoài quốc doanh, sắp xếp, đổi mới doanh nghiệp nhà nước, tạo sân chơi bình đẳng cho mọi thành phần kinh tế, hạn chế và tiến tới xóa bỏ độc quyền d­ới mọi hình thức, nâng cao tính cạnh tranh. Rà soát lại các cơ chế chính sách hiện có theo hướng bỏ dần các ­u đãi, bảo hộ cho các DNNN để đần dần đ­a các DN này hoạt động theo cơ chế thị trường để có thể tham gia hội nhập một cách thắng lợi. Cần đặc biệt chú trọng các chính sách khuyến khích xuất khẩu, thay thế hàng nhập khẩu và đầu tư­ công nghệ mới tiến tiến để tăng tính cạnh tranh.

Hình thành một số công nghiệp mũi nhọn

Cùng với việc phát triển các doanh nghiệp vừa và nhỏ làm vệ tinh cho công nghiệp lớn phát triển bền vững, có khả năng cạnh tranh cao. Đẩy mạnh đầu tư­ công nghiệp chế biến và sản xuất nguyên liệu, phụ liệu cho các ngành công nghiệp để tăng giá trị gia tăng và chủ động trong sản xuất, hạn chế đ­ược thiệt hai do tác động của những thay đổi trong thị trường quốc tế.

Thúc đẩy quá trình cổ phần hoá và đổi mới doanh nghiệp nhà nước

Quán triệt tinh thần Nghị quyết trung ­ương 9 khóa IX, cần đánh giá đúng những trở ngại trong quá trình cổ phần hoá hiện nay để đề xuất các giải pháp phù hợp thúc đẩy nhanh quá trình cổ phần hoá. Trong 2 năm tới, thực hiện cho đ­ược chương trình cổ phần hoá đối với một số doanh nghiệp lớn ở các Tổng công ty 90-91; phương thức cổ phần hóa trong thời gian tới cần công khai, minh bạch và mở rộng thành phần tham gia mua cổ phần để tìm đúng những nhà đầu tư­ có năng lực tài chính, quản lý kinh doanh và cần xây dựng một quyết tâm cao thực hiện cổ phần hóa. Đối với việc đổi mới nâng cao hiệu quả của khu vực DNNN, có thể áp dụng thí điểm phương thức “khoán quản lý” đối với giám đốc và Hội đồng quản trị doanh nghiệp, thậm chí có cách khoán đối với cơ quan chủ quản nếu ch­a tách đ­ược chức năng quản lý Nhà nước với chức năng quản lý kinh doanh. Dần dần đ­a các DNNN chịu sự điều chỉnh khắt khe của Luật Phá sản và trong đó những người quản lý DNNN cũng phải chịu trách nhiệm kinh tế khi để cho doanh nghiệp của mình lâm vào tình trạng phá sản.