Đại học "rớt giá", trường nghề "lên ngôi"

Phải nhiều lần thuyết phục, Thắng - một cử nhân thất nghiệp mới chịu gặp chúng tôi. Thắng tốt nghiệp ngành tài chính ngân hàng đã mấy năm nay, năm-bảy lần vác đơn đi xin việc nhưng không được. Khoảng hai năm trở lại đây, anh gia nhập đội ngũ "cò" ngân hàng - một nghề theo anh là “chuyên đi rình rập, lôi kéo và đôi khi phải lừa dối” thì mới kiếm được tiền! Trò chuyện thân tình, Thắng mở tin nhắn, bảo chúng tôi xem: “Con không nợ nần gì cô nên đừng ngại. Con cứ nghe máy đi, xem còn cách nào giúp cô không”. Anh kể: “Khách hàng này đã nhắn không biết bao nhiêu tin, gọi không biết bao nhiêu cuộc cho em, nhưng em không dám nghe máy, không gọi lại. Em ân hận và cũng thấy thương chị ấy lắm, nhưng chẳng có cách nào giúp chị ấy cả”.

Thắng kể, khách hàng này cần vay 1,5 tỷ đồng để đáo nợ ngân hàng và còn ít vốn xoay xở làm ăn. Với kinh nghiệm của một tay “cò” ngân hàng, Thắng biết, trường hợp của chị chỉ có thể vay được một tỷ nhưng anh vẫn hứa “sẽ có cách” giúp chị vay được 1,5 tỷ như ý muốn. Rồi anh “dẫn lối” cho chị vay nóng 1,1 tỷ đồng dưới hình thức ký mua bán nhà để có tiền đáo nợ ngân hàng, lấy giấy tờ ra để đi vay 1,5 tỷ đồng ở một ngân hàng khác. Kết cục: khách hàng này mất nhà (chính xác là phải bán nhà giá rẻ cho dịch vụ cho vay nặng lãi). Thắng ân hận: “Lúc mình dụ dỗ, chỉ nghĩ làm sao giao dịch thành công để được 1,5% tiền “cò” (16,5 triệu đồng), không nghĩ là chị ấy sẽ mất nhà”.

Gia nhập đội ngũ “cò” với Thắng còn có nhiều kỹ sư, cử nhân như Trung (tốt nghiệp ĐH Công nghiệp), Hoàng (tốt nghiệp ĐH Luật), Quá (tốt nghiệp ĐH Hàng hải)…

Tương tự, cử nhân Lê Kim H., tốt nghiệp loại giỏi ngành lịch sử trường ĐH KHXH&NV, có khả năng ngoại ngữ và có cả chứng chỉ sư phạm, nhưng chờ hơn một năm vẫn không tìm được việc làm tại TP.HCM, H. đành về quê xin dạy hợp đồng tại một trung tâm giáo dục thường xuyên. Không sống nổi với đồng lương bèo bọt, năm 2012, H. quay lại TP.HCM, được một doanh nghiệp tuyển về Bình Dương làm nghề tư vấn bất động sản. Rồi cô lấy chồng, sinh con và sống dựa nhà chồng.

Tình trạng của T.L. mới đáng lo. Tốt nghiệp Trường ĐH Kinh tế-Luật loại khá từ hai năm nay nhưng không xin được việc làm, nên L. chấp nhận làm mọi công việc có thể, từ phụ bán hàng, làm gia sư, giúp việc nhà… để kiếm sống và tiếp tục chờ cơ hội. Để tránh ánh mắt ái ngại của những người xung quanh, mỗi buổi sáng L. cũng ăn mặc đẹp xách giỏ ra đi, nhưng tối về cô lại lặng lẽ khóc thầm. Áp lực của cuộc sống hàng ngày và sự kỳ vọng của gia đình khiến cô như bị mất phương hướng. Cũng theo L., những SV tốt nghiệp cùng khóa, cùng trường với cô hiện thất nghiệp khá đông, làm đủ thứ công việc để kiếm sống như phục vụ quán ăn, nhà hàng, bán sim điện thoại, bán bảo hiểm xe gắn máy, dạy kèm…