Cạnh tranh hoàn hảo

Cấu trúc thị trường được phân chia thành hai hình thái thị trường cơ bản, đó là: thị trường cạnh tranh hoàn hảo và thị trường cạnh tranh không hoàn hảo. Trong chương này, chúng ta hãy xem xét các quyết định về giá và lượng cung trong thị trường cạnh tranh hoàn hảo. Một thị trường mà các phân tích tập trung vào việc xác định lượng cung, ở đó chi phí biên bằng với giá thị trường. Trong khi đó, quyết định sản xuất và hành vi của doanh nghiệp được cân nhắc trên cơ sở lợi nhuận kinh tế đạt được.

Các nhà kinh tế phân chia cấu trúc thị trường dựa trên hành vi của các doanh nghiệp trong vệc ra quyết định giá và lượng cung trong nền kinh tế. Trong mỗi thị trường, hành vi và mô hình ra quyết định của các doanh nghiệp là tương tự nhau. Sự khác biệt giữa các doanh nghiệp có thể nhận diện thông qua đường cầu và năng lực thị trường của mỗi doanh nghiệp

Cấu trúc thị trường được phân chia dựa vào:

􀂪 Số lượng người mua và bán trên thị trường: nhiều hay ít.

􀂪 Đặc trưng của sản phẩm: sản phẩm đồng nhất (tương tự nhau), sản phẩm phân biệt, tiêu chuẩn, hay sản phẩm duy nhất (không có sản phẩm thay thế).

Trên cơ sở đó, thị trường được phân chia thành:

(1) cạnh tranh hoàn hảo; (2) bán cạnh tranh (cạnh tranh mang tính độc quyền); (3) bán độc quyền (độc quyền mang tính cạnh tranh); (4) độc quyền.

(1) Thị trường có vô số người mua và bán, sản phẩm trên thị trường là tương tự nhau và không có rào cản thị trường đối với việc gia nhập hay rút lui khỏi ngành.

(2) Ở một cực khác trong cấu trúc thị trường, đó là độc quyền. Một thị trường chỉ có một doanh nghiệp, là người bán duy nhất một sản phẩm hay dịch vụ (chẳng hạn, công ty điện lực). Sản phẩm mà doanh nghiệp độc quyền bán là duy nhất và không có sản phẩm thay thế.

(3) Bán cạnh tranh được đặc tính bởi vô số người bán các sản phẩm khác nhau (quần áo, đồ dùng gia đình, sách,...). Sự khác biệt sản phẩm dựa trên nỗ lực đổi mới và chi phí bán hàng. Các doanh nghiệp mới gia nhập vào thị trường khá dễ dàng.

(4) Sau cùng, thị trường bán độc quyền chỉ có vài người bán. Vì vậy, các quyết định về giá và lượng cung là phụ thuộc lẫn nhau. Mỗi doanh nghiệp chịu ảnh hưởng từ các quyết định của đối thủ. Sản phẩm có thể là tiêu chuẩn (thép, nhôm,...), hay phân biệt (xe máy, máy tính,...). Nhìn chung, sự gia nhập ngành của các công ty mới là rất khó khăn.

Một thị trường cạnh tranh hoàn hảo được đặc tính bởi:

􀂪 Nhiều người mua và bán,

􀂪 Sản phẩm đồng nhất (tương tự nhau),

􀂪 Không có rào cản thị trường và

􀂪 Thông tin thị trường là hoàn hảo.

Thực tế, thị trường cạnh tranh hoàn hảo có vô số người mua và bán một sản phẩm. Khi đó, người mua và người bán là người nhận giá và mức giá này do quan hệ cung cầu thị trường xác định.

Trong dài hạn, doanh nghiệp sẽ gia nhập ngành khi có lợi nhuận kinh tế dương và rời khỏi ngành khi lợi nhuận kinh tế âm (lỗ). Bây giờ, chúng ta hãy xem xét hành vi gia nhập hay rút lui thị trường của các doanh nghiệp hoạt động trong thị trường cạnh tranh hoàn hảo tác động đến thị trường như thế nào. Giả sử, một doanh nghiệp có lợi nhuận kinh tế dương với giá cân bằng trên thị trường hiện tại. Trong trường hợp này, các doanh nghiệp mới sẽ gia nhập ngành sẽ làm tăng cung. Khi cung tăng sẽ dịch chuyển đường cung sang phải và giá cân bằng thị trường sẽ giảm xuống. Quá trình này tiếp diễn cho đến khi lợi nhuận kinh tế bằng không (lợi nhuận thông thường), sẽ không khích thích thêm doanh nghiệp mới gia nhập vào thị trường.

Biểu đồ dưới đây minh họa cân bằng dài hạn khi doanh nghiệp nhận lợi nhuận kinh tế bằng không.

1. Cấu trúc thị trường
   1. Phân loại thị trường
   2. Cạnh tranh trong cấu trúc thị trường
2. Đường càu của doanh nghiệp
3. Quyết định sả xuất
   1. Quyết định sản xuất ngắn hạn
   2. Quyết định sản xuất dài hạn
4. Một số thuật ngữ
5. Câu hỏi ôn tập
6. Các vấn đề và ứng dụng
7. Bài đọc thêm

Tham khảo chi tiết ở đây.