Cảm nhận vềtruyện ngắn “Bến quê” của Nguyễn Minh Châu

Đề bài: nêu cảm nhận về truyện ngắn “Bến quê” của Nguyễn Minh Châu

Cố nhà văn, đại tá Nguyễn Minh Châu là một trong những nhà văn quan trọng với văn học Việt Nam trong giai đoạn chiến tranh và thời kỳ đầu đổi mới. Với những tác phẩm được nhiều thế hệ bạn đọc yêu mến như: “cửa sông”, “dấu chân người lính”, “người đàn bà trên chiếc tàu tốc hành”. Trong đó tác phẩm “bến que” là một trong những truyện ngắn được nhiều độc giả biết đến, qua tác phẩm chúng ta hiểu được triết lý làm người mà tác giả gửi gắm trong truyện.

Tác phẩm kể về nhân vật Nhĩ, một con người đã đi đây đó, buôn ba nơi này đến nơi khác khi còn trong độ tuổi đầy nhiệt huyết và yêu đời, nhưng những biến cố cuộc đời xảy ra khi gần những ngày tháng cuối đời, gần đất xa trời, nhân vật Nhĩ là nằm liệt giường. Và trong khoảng thời gian anh nằm trên giường bệnh, anh có có một mong muốn, khát vọng là được đặt chân lên bờ sông bên kia nơi mà anh hằng mong ngóng, dù đã đi khắp thế giới, nhưng ở bờ bên kia sông anh lại chưa từng đặt dấu chân của mình lên đó. Nhân vật Nhĩ muốn nhờ con đưa đi, nhưng oái ăm thay đứa còn lại ham chơi không thèm chú ý tới mình.

Tác giả đã xây dựng tình huống truyện bằng một chuỗi các nghịch lý, để nêu lên điều rằng, khi con người ta đi khắp nơi trên thế giới, thì bỗng nhiên mới chợt nhận ra những điều bình dị, những điều quen thuộc tưởng rằng như đã rất gắn bó, gần gũi với bản thân mình những nó lại ẩn chứa, tiềm tàng những điều hết sức hấp dẫn, quyến rũ từ trong cuộc sống này.

Tác giả đã khái quát đã nêu lên được bài học nhân sinh sâu sắc, bài học triết lý, thông qua sự tích bình dị, rất đỗi thân quen đối với nhân vật: cuộc đời của mỗi con người không sao có thể tránh khỏi những vòng vèo, trùng trình và quan trọng hơn là mỗi con người có thể nhận ra chân lý, giá trị của cuộc sống, cuộc đời. Cuộc sống được bắt nguồn từ những điều giản dị, thân thuộc nhất, chứ không phải là cái gì đó cao lớn, khác thường, nơi mà chúng ta không thể chạm tới được.

Thông qua việc xây dựng chuỗi nghịch lý này mà tác giả đã giúp người đọc nhận ra giá trị của cuộc sống, chúng ta có thể tránh được những vòng vèo, trùng trình trong cuộc sống mà dẫu có những vòng vèo, trùng trình đó xảy ra đi chăng nữa thì điều quan trọng nhất mà chúng ta cần phải nhận ra: giá trị của cuộc sống bắt nguồn từ những điều giản dị nhất,

Đầu tiên tác giả miêu tả về bức tranh thiên nhiên, là kết quả giao mùa của mùa hạ và mùa thu, được tác giả kể lại một cách chi tiết, cụ thể đó là “ bông hoa bằng lăng cuối mùa” thưa thớt nhưng đậm sắc hơn, là dòng sông màu đỏ nhạt, là vòm trời dường như cao hơn, bãi bồi của sông Hồng thì màu vàng thau xen lẫn màu xanh non. Với khung cảnh thiên nhiên hết sức quen thuộc, rất đỗi bình dị đó nhưng lại cực kỳ hấp dẫn như khơi gợi lên trí tò mò, khám phá của nhân vật Nhĩ trong khi anh đã đi khắp mọi nơi trên thế giới mà một mặt đất rất đỗi quen thuộc ngay gần kề nhà anh, mà ở bên khung cửa sổ nhìn rất rõ, nhưng lúc này với anh nó lại trở nên xa lạ, khiến tiềm thức trong anh bỗng nhiên nổi dậy anh muốn sang bên vùng đất kia lấy một lần dù anh đang nằm trên giường bệnh, mọi sự di chuyển đều có người khác giúp đỡ.

Qua truyện ngắn “bến quê của Nguyễn Minh Châu” để ta có thể hiểu rõ được những triết lý nhân sinh của cuộc đời này, cuộc đời vốn đa sự, con người vốn đa đoan. Đồng thời ta cũng thấy được cái nhìn trực quan của nhân vật Nhĩ về thiên nhiên, cảnh vật nơi anh đang sinh sống hàng ngày, nhất là giai đoạn cuối đời anh mới phát hiện ra những điều sâu sắc mà thâm thúy.

Truyện ngắn “bến quê” là một tác phẩm xuất sắc của Nguyễn Minh Châu, truyện được xây dựng từ tình huống truyện nghịch lý nhưng là vô cùng hợp lý bởi cách diễn đạt và cùng ngôn ngữ, hình ảnh mà Nguyễn Minh Châu nêu lên. Đó là quan niệm về triết lý nhân sinh, về cách làm người, đạo lý sống của mỗi chúng ta, hãy yêu và quý trọng những gì bên cạnh mình, bởi nơi đây mới chính là điều mà ta sẽ gắn bó suốt cả đời, đó không phải là cái gì lớn lao, cao sang mà vốn bình dị đến lạ thường.