Cảm nhận về bài thơ Chiều Tối của Hồ Chí Minh

 

Quyện điểu quy lâm tầm túc thụ

 

Cô vân mạn mạn độ thiên không

 

Mở đầu bài thơ là hai câu thơ miêu tả bức tranh thiên nhiên được nhà thơ cảm nhận có gì như thoáng buồn với những liên tưởng mơ hồ.đầu tiên là hình ảnh cánh chim bay về rừng là tín hiệu thẩm mĩ để báo hiệu hoàng hôn. Sau đó là hình ảnh "cô vân mạn mạn",hình ảnh nói lên đám mây cô độc,trôi chậm chạp làm cho không gian như rộng lớn mênh mông trôi và thời gian dường như ngưng đọng.hai hình ảnh này đối lập với nhau,cánh chim bay về rừng để lại đám mây cô độc làm tăng thêm tâm trạng buồn.hình ảnh cánh chim, rừng núi và mây mang đậm tính cổ thi nhưng lại có sự sáng tạo hiện đại là hình ảnh "chim mõi".hình ảnh này cho thấy sự cảm nhận sâu sắc của nhà thơ về trạng thái bên trong của cảnh vật.giữa không gian núi rừng và thời gian chiều tà,một người tù bị áp giải rất mệt mõi nhưng lại có cảm nhận sâu sắc như thế cho thấy sự hòa hợp,cảm thông giữa tâm hồn con người với cảnh vật nhiên nhiên.

 

Sơn thôn thiếu nữ mà bao túc

 

Bao túc ma hoàn lô dĩ hồng.

 

Nếu ở hai câu thơ đầu,chỉ vài nét chấm phá nhà thơ đã vẽ được bức tranh thiên nhiên lúc chiều tà thì ở hai câu thơ này,bức tranh đời sống được nha thơ miêu tả chi tiết,cụ thể hơn.mở đầu khổ hai là hình ảnh cô gái xay ngô.nhà thơ đã quên đi cảnh ngộ của bản thân để cảm nhận cuộc sống của nhân dân.thể hiện tình thương của pác với nhân dân lao động.Tiếp đến nhà thơ sử dụng cấu trúc điệp liên hoàn "ma bao túc - bao túc ma hoàn" nhằm diễn tả vòng quay không dứt của hoạt động xay ngô qua đó cũng thấy được sự cần mẫn của người lao động.nếu ở hai câu đâu không gian là cảnh núi rừng bao la thì ở đây không gian được thu nhỏ lại và thời gian có sự vận động sang tối với hình ảnh lò than rực hồng.đêm tối không lẽo âm u mà bừng sáng bằng ngọn lửa hồng .Ánh lửa hồng là niền vui của con người làm tan đi cái cô đơn , mệt mỏi tàn lụi của buổi chiều nơi núi rừng hiu quạch . đó cũng chính là nét cổ điển nhưng vẫn khá hiện đại của bài thơ ... hình ảnh cô gái - bếp lửa còn gợi tả hình ảnh sum họp gia đình sau một ngày làm việc vất vả.đó là ước mơ thầm kín của nhà thơ.qua đó thấy được tâm hồn vĩ đại của nhà cách mạng.

 

Với nghệ thuật tả cảnh,chủ yếu là gợi chứ không tả,vừa cổ điển vừa hiện đại,rất cô đọng và hàm súc,ngôn ngữ linh hoạt và sáng tạo.nhà thơ đã vẻ lên bức tranh chiều tối ở cảnh núi rừng với cái nhìn của người tù trên đường bị lưu đày.tuy nhiên cày chiều tối không kết thúc bằng đêm tối,với cảnh buốt lạnh của núi rừng mà là ánh sáng ấm áp,vui tươi của ngọn lửa hồng cho thấy tấm lòng  yêu sự sống , yêu đời , yêu đát nước và lòng thương người vô hạn của nhà thơ.