Các vấn đề cổ điển của đồng bộ hoá
Vấn đề : hai tiến trình cùng chia sẻ một bộ đệm có kích thước giới hạn. Một trong hai tiến trình đóng vai trò người sản xuất – tạo ra dữ liệu và đặt dữ liệu vào bộ đệm- và tiến trình kia đóng vai trò người tiêu thụ – lấy dữ liệu từ bộ đệm ra ...
Vấn đề: hai tiến trình cùng chia sẻ một bộ đệm có kích thước giới hạn. Một trong hai tiến trình đóng vai trò người sản xuất – tạo ra dữ liệu và đặt dữ liệu vào bộ đệm- và tiến trình kia đóng vai trò người tiêu thụ – lấy dữ liệu từ bộ đệm ra để xử lý.
Hình 3.17 Producer và Consumer
Để đồng bộ hóa hoạt động của hai tiến trình sản xuất tiêu thụ cần tuân thủ các quy định sau :
Tiến trình sản xuất (producer) không được ghi dữ liệu vào bộ đệm đã đầy.(synchronisation)
Tiến trình tiêu thụ (consumer) không được đọc dữ liệu từ bộ đệm đang trống.(synchronisation)
Hai tiến trình sản xuất và tiêu thụ không được thao tác trên bộ đệm cùng lúc . (exclusion mutuelle)
Giải pháp:
Semaphore
Sử dụng ba semaphore : full, đếm số chỗ đã có dữ liệu trong bộ đệm; empty, đếm số chỗ còn trống trong bộ đệm; và mutex, kiểm tra việc Producer và Consumer không truy xuất đồng thời đến bộ đệm.
BufferSize = 3; // số chỗ trong bộ đệm
semaphore mutex = 1; // kiểm soát truy xuất độc quyền
semaphore empty = BufferSize; // số chỗ trống
semaphore full = 0; // số chỗ đầy
Producer()
{
int item;
while (TRUE) {
produce_item(&item); // tạo dữ liệu mới
down(&empty); // giảm số chỗ trống
down(&mutex); // báo hiệu vào miền găng
enter_item(item); // đặt dữ liệu vào bộ đệm
up(&mutex); // ra khỏi miền găng
up(&full); // tăng số chỗ đầy
}
}
Consumer()
{
int item;
while (TRUE) {
down(&full); // giảm số chỗ đầy
down(&mutex); // báo hiệu vào miền găng
remove_item(&item); // lấy dữ liệu từ bộ đệm
up(&mutex); // ra khỏi miền găng
up(&empty); // tăng số chỗ trống
consume_item(item); // xử lý dữ liệu
}
}
Monitor
Định nghĩa một monitor ProducerConsumer với hai thủ tục enter và remove thao tác trên bộ đệm. Xử lý của các thủ tục này phụ thuộc vào các biến điều kiện full và empty.
monitor ProducerConsumer
condition full, empty;
int count;
procedure enter();
{
if (count == N)
wait(full); // nếu bộ đệm đầy, phải chờ
enter_item(item); // đặt dữ liệu vào bộ đệm
count ++; // tăng số chỗ đầy
if (count == 1) // nếu bộ đệm không trống
signal(empty); // thì kích hoạt Consumer
}
procedure remove();
{
if (count == 0)
wait(empty) // nếu bộ đệm trống, chờ
remove_item(&item); // lấy dữ liệu từ bộ đệm
count --; // giảm số chỗ đầy
if (count == N-1) // nếu bộ đệm không đầy
signal(full); // thì kích hoạt Producer
}
count = 0;
end monitor;
Producer();
{
while (TRUE)
{
produce_item(&item);
ProducerConsumer.enter;
}
}
Consumer();
{
while (TRUE)
{
ProducerConsumer.remove;
consume_item(item);
}
}
Trao đổi thông điệp
Thông điệp empty hàm ý có một chỗ trống trong bộ đệm. Tiến trình Consumer bắt đầu công việc bằng cách gởi 4 thông điệp empty đấng Producer. Tiến trình Producer tạo ra một dữ liệu mới và chờ đến khi nhận được một thông điệp empty thì gởi ngược lại cho Consumer một thông điệp chứa dữ liệu . Tiến trình Consumer chờ nhận thông điệp chứa dữ liệu, và sau khi xử lý xong dữ liệu này, Consumer sẽ lại gởi một thông điệp empty đến Producer, ...
BufferSize = 4;
Producteur()
{
int item;
message m; // thông điệp
while (TRUE) {
produce_item(&item);
receive(consumer,&m); // chờ thông điệp empty
create_message(&m, item); // tạo thông điệp dữ liệu
send(consumer,&m); // gởi dữ liệu đến Consumer
}
}
Consumer()
{
int item;
message m;
for(0 to N)
send(producer, &m); // gởi N thông điệp empty
while (TRUE) {
receive(producer, &m); // chờ thông điệp dữ liệu
remove_item(&m,&item);// lấy dữ liệu từ thông điệp
send(producer, &m); // gởi thông điệp empty
consumer_item(item); // xử lý dữ liệu
}
}
Vấn đề : Nhiều tiến trình đồng thời sử dụng một cơ sở dữ liệu. Các tiến trình chỉ cần lấy nội dung của cơ sở dữ liệu được gọi là các tiến trình Reader, nhưng một số tiến trình khác lại có nhu cầu sửa đổi, cập nhật dữ liệu trong cơ sở dữ liệu chung này, chúng được gọi là các tiến trình Writer. Các quy định đồng bộ hóa việc truy xuất cơ sỡ dữ liệu cần tuân thủ là :
Không cho phép một tiến trình Writer cập nhật dữ liệu trong cơ sở dữ liệu khi các tiến trình Reader khác đang truy xuất nội dung cơ sở dữ liệu.. (synchronisation)
Tại một thời điểm , chỉ cho phép một tiến trình Writer được sửa đổi nội dung cơ sở dữ liệu. (mutuelle exclusion).
Giải pháp:
Semaphore
Sử dụng một biến chung rc để ghi nhớ số lượng các tiến trình Reader muốn truy xuất cơ sở dữ liệu. Hai semaphore cũng được sử dụng : mutex, kiểm soát sự truy cập đến rc;và db, kiểm tra sự truy xuất độc quyền đến cơ sở dữ liệu.
semaphore mutex = 1; // Kiểm tra truy xuất rc
semaphore db = 1; // Kiểm tra truy xuất cơ sở dữ liệu
int rc; // Số lượng tiến trình Reader
Reader()
{
while (TRUE) {
down(&mutex); // giành quyền truy xuất rc
rc = rc + 1; // thêm một tiến trình Reader
if (rc == 1) // nếu là Reader đầu tiên thì
down(&db); // cấm Writer truy xuất dữ liệu
up(&mutex); // chấm dứt truy xuất rc
read_database(); // đọc dữ liệu
down(&mutex); // giành quyền truy xuất rc
rc = rc - 1; // bớt một tiến trình Reader
if (rc == 0) // nếu là Reader cuối cùng thì
up(&db); // cho phép Writer truy xuất db
up(&mutex); // chấm dứt truy xuất rc
use_data_read();
}
}
Writer()
{
while (TRUE) {
create_data();
down(&db); // giành quyền truy xuất db
write_database(); // cập nhật dữ liệu
up(&db); // chấm dứt truy xuất db
}
}
Monitor
Sử dụng một biến chung rc để ghi nhớ số lượng các tiến trình Reader muốn truy xuất cơ sở dữ liệu. Một tiến trình Writer phải chuyển sang trạng thái chờ nếu rc > 0. KHi ra khỏi miền găng, tiến trình Reader cuối cùng sẽ đánh thức tiến trình Writer đang bị khóa.
monitor ReaderWriter
condition OKWrite, OKRead;
int rc = 0;
Boolean busy = false;
procedure BeginRead()
{
if (busy) // nếu db đang bận, chờ
wait(OKRead);
rc++; // thêm một Reader
signal(OKRead);
}
procedure FinishRead()
{
rc--; // bớt một Reader
if (rc == 0) // nếu là Reader cuối cùng
signal(OKWrite); // thì cho phép Writer
// truy xuất db
}
procedure BeginWrite()
{
if (busy || rc != 0) // nếu db đang bận, hay một
wait(OKWrite); // Reader đang đọc db,chờ
busy = true;
}
procedure FinishWrite()
{
busy = false;
If (OKRead.Queue)
signal(OKRead);
else
signal(OKWrite);
}
Reader()
{
while (TRUE)
{
ReaderWriter.BeginRead();
Read_database();
ReaderWriter.FinishRead();
}
}
Writer()
{
while (TRUE)
{
create_data(&info);
ReaderWriter.BeginWrite();
Write_database();
ReaderWriter.FinishWrite();
}
}
Trao đổi thông điệp
Cần có một tiến trình server điều khiển việc truy xuất cơ sở dữ liệu.
Các tiến trình Writer và Reader gởi các thông điệp yêu cầu truy xuất đến server và nhận từ server các thông điệp hồi đáp tương ứng .
Reader()
{
while (TRUE) {
send (server, RequestRead);
receive (server, value);
print(value); }
}
Writer()
{
while (TRUE) {
create_data(&value);
send (server, RequestWrite,value);
receive (server,OKWrite); }
}