Các tiêu thức cơ bản phân loại thị trường

Một trong những bí quyết quan trọng nhất để thành công là sự hiểu biết căn kẽ tính chất của từng thị trường. Phân loại thị trường là cần thiết là khách quan để nhận thức những đặc điểm chủ yếu của từng thị trường. Mỗi cách phân loại có một ý nghĩa quan trọng riêng đối với quá trình kinh doanh.

Căn cứ vào nguồn gốc sản xuất ra hàng hoá người ta phân chia thành: thị trường hàng công nghiệp và thị trường hàng nông nghiệp(Bao gồm cả hàng lâm nghiệp và hàng ngư nghiệp).

• Thị trường hàng công nghiệp bao gồm hàng của công nghiệp khai thác và hàng của công nghiệp chế biến. Công nghiệp khai thác có sản phẩm là nguyên vật liệu. Nguyên liệu được chế biến qua một số công đoạn thì trở thành vật liệu. Công nghiệp chế biến có sản phẩm là hàng tinh chế. Các hàng hoá này có đặc tính cơ, lý, hóa học và trạng thái khác nhau và có hàm lượng kỹ thuật khác nhau.
• Thị trường hàng nông nghiệp bao gồm các hàng hoá có nguồn gốc từ thực vật.

Căn cứ vào nơi sản xuất, người ta phân ra thành thị trường hàng sản xuất trong nước và thị trường hàng xuất nhập khẩu.

Căn cứ vào khối lượng hàng hoá tiêu thụ trên thị trường người ta phân chia thành thị trường chính, thị trường phụ, thị trường nhánh, thị trường mới.

• Đối với mỗi doanh nghiệp, lượng hàng tiêu thụ trên thị trường chính là thị trường chiếm đại đa số hàng hóa của doanh nghiệp.
• Thị trường nhánh là thị trường chỉ tiêu thụ một lượng hàng chiếm tỷ trọng nhỏ
• Thị trường mới là thị trường mà doanh nghiệp đang xúc tiến, thăm dò và đưa hàng vào, còn trong giai đoạn thử nghiệm chưa có khách hàng quen thuộc.

Căn cứ vào mặt hàng người ta chia thị trường thành thị trường mặt hàng khác nhau.

• Thị trường máy móc: Còn gọi là thị trường đầu tư.
• Thị trường hàng nguyên vật liệu: Còn gọi là thị trường hàng trung gian. Như vậy có rất nhiều tên gọi sản phẩm, mỗi tên gọi đó hiệp thành thị trường của một loại hàng hoá cụ thể. Do tính chất và giá trị sử dụng của từng mặt hàng, nhóm hàng khác nhau, các thị trường chịu tác động của các nhân tố ảnh hưởng với mức độ khác nhau. Sự khác nhau này đôi khi ảnh hưởng tới cả phương thức mua bán, vận chuyển, thanh toán.

Căn cứ vào vai trò của người mua và người bán trên thị trường có thị trường người mua và thị trường người bán.

Trên thị trường người bán vai trò quyết định thuộc về người bán.Trên thị trường người mua vai trò quyết định thuộc về người mua.

• Thị trường người bán xuất hiện ở những nền kinh tế mà sản xuất hàng hoá kém phát triển hoặc ở nền kinh tế kế hoạch tập trung. Trên thị trường này người mua đóng vai trò thụ động.
• Ngược lại, thị trường người mua xuất hiện ở những nền kinh tế phát triển như ở trong nền kinh tế thị trường, người mua đóng vai trò trung tâm chủ động vì họ được ví như “ thượng đế” của người bán. Người bán phải chiều chuộng, lôi kéo người mua, khơi dậy và thoả mãn nhu cầu của người mua là quan tâm hàng đầu, là sống còn của người sản xuất kinh doanh.

Căn cứ vào sự phát triển của thị trường người ta chia thành: Thị trường hiện thực và thị trường tiềm năng.

• Thị trường hiện thực ( truyền thống ) là thị trường đang tiêu thụ hàng hoá của mình, khách hàng đã quen thuộc và đã có sự hiểu biết lẫn nhau.
• Thị trường tiềm năng là thị trường có nhu cầu nhưng chưa được khai thác, hoặc chưa có khả năng thanh toán.

Căn cứ vào phạm vi của thị trường người ta chia thành: Thị trường thế giới, thị trường khu vực, thị trường toàn quốc, thị trường miền, thị trường địa phương, thị trường tại chỗ(xã, huyện).

• Thị trường thế giới là thị trường ở các nước Châu Âu, Châu Phi, Trung Đông, Châu á.
• Thị trường khu vực đối với nước ta như các nước NIC mới, Hồng Công, Đài Loan, Nam Triều Tiên, Singapo, các nước Đông Nam á như Inđonesia, Thai Lan.

Căn cứ vào chế độ chính trị người ta chia thành thị trường XHCN và thị trường TBCN.