Các phương pháp dánh giá sản phẩm và tính giá thành sản phẩm

Phương pháp tính giá thành giản đơn (phương pháp trực tiếp)

Phương pháp này thích hợp với những sản phẩm, công việc có quy trình công nghệ sản xuất giản đơn khép kín, tổ chức sản xuất nhiều, chu kỳ sản xuất ngắn và xen kẽ, liên tục (như sản phẩm điện, nước, than, bánh kẹo …)

Công thức tính:

Trong đó:

Z (z): Tổng giá thành sản xuất thực tế hoặc giá thành đơn vị cuả sản phẩm, dịch vụ đã hoàn thành.

C: Tổng chi phí sản xuất đã tập hợp được trong kỳ theo từng đối tượng.

D_ĐK, D_CK: Trị giá của sản phẩm dở dang đầu kỳ và cuối kỳ.

Q: Sản lượng sản phẩm, lao vụ hoàn thành.

Trường hợp cuối kỳ không có sản phẩm dở dang hoặc có ít và ổn định thì không nhất thiết phải xác định trị giá sản phẩm dở dang cuối kỳ, vậy tổng chi phí sản xuất đã tập hợp được trong kỳ cũng chính là tổng giá thành của sản phẩm hoàn thành.

Z = C.

Phương pháp tính giá thành theo hệ số

Phương pháp này được áp dụng trong những doanh nghiệp có quy trình công nghệ sản xuất mà trong quá trình sản xuất sử dụng cùng loại nguyên liệu, vật liệu nhưng kết quả sản xuất thu được nhiều sản phẩm chính khác nhau (công nghệ sản xuất hóa chất, công nghệ hóa dầu, công nghệ nuôi ong …)

Trình tự tính:

• Căn cứ vào tiêu chuẩn kinh tế kỹ thuật để xác định hệ số kinh tế kỹ thuật (hệ số tính giá thành) cho từng loại sản phẩm, trong đó lấy một loại sản phẩm làm sản phẩm tiêu chuẩn (hệ số = 1)
• Quy đổi sản lượng sản phẩm sản xuất được thực tế thành sản lượng sản phẩm tiêu chuẩn theo công thức:

Q = ể QiHi.

Trong đó:

Q: Tổng số sản lượng sản phẩm thực tế hoàn thành quy đổi ra sản lượng sản phẩm tiêu chuẩn.

Qi: Sản lượng sản xuất thực tế của sản phẩm i.

Hi: Hệ số kinh tế, kỹ thuật của sản phẩm i.

• Tính tổng giá thành và giá thành đơn vị của từng loại sản phẩm:

Phương pháp tính giá thành theo tỉ lệ

Phương pháp này thích hợp với loại hình doanh nghiệp mà trong cùng một quy trình công nghệ sản xuất, kết quả sản xuất được một nhóm sản phẩm cùng loại với nhiều chủng loại khác nhau, phẩm cấp, quy cách khác nhau (như doanh nghiệp sản xuất ống nước, sản xuất áo dệt kim, sản xuất bê tông …)

Trình tự tính:

• Căn cứ vào tiêu chuẩn phân bổ hợp lý (giá thành kế hoạch hoặc giá thành định mức) và chi phí sản xuất đã tập hợp để tính tỷ lệ tính giá theo từng khoản mục chi phí theo công thức sau:

• Căn cứ tỉ lệ tính giá thành theo từng khoản mục chi phí để tính giá thành thực tế cho từng quy cách theo công thức sau:

Phương pháp loại trừ chi phí.

Kế toán căn cứ vào tổng chi phí sản xuất đã được tập hợp sau đó loại trừ phần chi phí của sản phẩm phụ, chi phí thiệt hại về sản phẩm hỏng không được tính trong giá thành sản phẩm hoặc chi phí phục vụ lẫn nhau trong nội bộ các phân xưởng phụ để tính giá thành theo công thức:

Z = D_ĐK + C - D_CK - C_LT

Trong đó

C_LT : Là các chi phí cần loại trừ.

Để giản đơn việc tính toán các chi phí cần loại trừ thường được tính như sau:

• Trị giá sản phẩm phụ có thể tính theo giá trị thuần có thể thực hiện được.
• Trị giá sản phẩm hỏng tính theo chi phí sản xuất thực tế, khi tính cần phải căn cứ vào mức độ chế biến hoàn thành của chúng.
• Trị giá sản phẩm hoặc lao vụ sản xuất phụ cung cấp lẫn nhau có thể tính theo giá thành đơn vị kế hoạch hoặc chi phí ban đầu hoặc tính theo phương pháp đại số.

Trong trường hợp doanh nghiệp có nhiều xưởng phụ, các phân xưởng phụ ngoài việc cung cấp sản phẩm, dịch vụ cho bộ phận sản xuất chính còn cung cấp trong nội bộ các bộ phận sản xuất phụ, kế toán khi tính giá thành sản phẩm, dịch vụ của phân xưởng sản xuất phụ trợ sử dụng cho bộ phận sản xuất chính phải sử dụng phương pháp tính giá thành là phương pháp loại trừ chi phí.

Phương pháp này được tiến hành theo trình tự các bước như sau:

Bước 1: Tính đơn giá ban đầu đơn vị sản phẩm, dịch vụ của sản xuất phụ:

Bước 2: Tính trị giá sản phẩm, dịch vụ sản xuất phụ cung cấp lẫn nhau:

Bước 3: Tính giá thành đơn vị thực tế của sản phẩm, dịch vụ sản xuất phụ cung cấp cho các bộ phận