Các bước giải quyết

Máy tính được dùng để giải quyết bài toán và thực hiện các phép tính. Tuy nhiên, để thực hiện được điều này, chúng ta cần phải cung cấp giải pháp dưới dạng các câu lệnh cần thiết để giải quyết bài toán cụ thể.

Nói cách khác, chúng ta phải cung cấp cho máy tính dãy lệnh để giải bài toán. Dãy lệnh này được gọi là chương trình. Khi viết một chương trình để giải quyết một bài toán cụ thể, thì chương trình này có thể được sử dụng lại để giải quyết các bài toán tương tự.

Ví dụ, nếu viết một chương trình để tính điểm trung bình cho 100 sinh viên trong một lớp, thì chương trình này có thể được sử dụng để tính điểm trung bình cho 100 sinh viên khác.

Giải quyết bài toán là một quá trình phức tạp đòi hỏi phải suy nghĩ, lên kế hoạch, lập luận chính xác, kiên trì và chú ý đến từng chi tiết.

Máy tính không thể tự giải quyết được bài toán nếu lập trình viên không cung cấp giải pháp. Giải pháp này được gọi là thuật toán (algorithm)

Các bước để giải quyết bài toán:

1. Nghiên cứu chi tiết bài toán
2. Tập hợp các thông tin thích hợp
3. Xử lý các thông tin
4. Đi đến kết quả

Để kiểm tra một số là chẵn hay lẻ, cần thực hiện các bước sau:

• Đọc vào một số
• Chia số đó cho 2
• Nếu phần dư là 0 thì đó là số chẵn
• Ngược lại, đó là số lẻ

Với các bước theo thứ tự trên, chúng ta tiến hành biểu diễn chúng thành các lệnh bằng một ngôn ngữ lập trình cụ thể.

Một hành khách đặt vé xe lửa đi từ Oxford đến London

Các bước cần thực hiện như sau:

• Thông tin về hành khách như tên, tuổi, nơi xuất phát và nơi đến của cuộc hành trình, ngày đăng ký cuộc hành trình
• Người bán vé ghi nhận lại các thông tin, kiểm tra lại số chỗ còn trống
• Nếu còn đủ chỗ thì cho đặt vé
• Ngược lại, sẽ đưa vé chờ
• Vé chờ này sẽ được trả lời chuyễn thành chính thức nếu có một hành khách khác hủy vé của mình
• Nếu không nhận được trả lời có nghĩa là hành khách này không đặt được vé chính thức

Phân tích bài toán theo thứ tự logic như trên sẽ dễ dàng thực hiện việc lập chương trình.

Công cụ dùng để mô tả thuật toán được gọi là lưu đồ.

Định nghĩa:

Lưu đồ là một biểu đồ minh họa cho dãy các thao tác cần tiến hành để giải quyết một bài toán.

Các câu lệnh được mô tả bằng các ký hiệu cụ thể. Các ký hiệu này được nối với nhau bằng các mũi tên để chỉ định rõ thứ tự thực hiện.

Lưu đồ là công cụ được sử dụng để viết chương trình và để phục vụ cho các mục đích sau:

• Mô tả bằng trực quan dễ hiểu hơn là mô tả tường thuật
• Dựa vào lưu đồ chúng ta có thể xem lại và gỡ rối chương trình một cách dễ dàng
• Cung cấp tài liệu chương trình
• Nhờ vẽ lưu đồ, dễ dàng hiểu được chương trình hoặc thảo luận giải pháp.

Các ký hiệu sau đây được sử dụng khi vẽ lưu đồ.