Bộ Cúc
hay bộ hoa Cúc hoặc bộ Hướng dương (danh pháp khoa học: Asterales) là một bộ thực vật có hoa bao gồm họ phức hợp là họ Cúc (Asteraceae) (hướng dương và hoa cúc) và các họ có quan hệ gần khác. Bộ này phân bổ rộng khắp thế ...
hay bộ hoa Cúc hoặc bộ Hướng dương (danh pháp khoa học: Asterales) là một bộ thực vật có hoa bao gồm họ phức hợp là họ Cúc (Asteraceae) (hướng dương và hoa cúc) và các họ có quan hệ gần khác.
Bộ này phân bổ rộng khắp thế giới và chủ yếu là các loài cây thân thảo, mặc dù có một lượng nhỏ là cây thân gỗ (chi Lobelia) và cây bụi.
Bộ Asterales có thể được đặc trưng ở mức độ phân tử và hình thái học. Các đặc điểm chung bao gồm nhóm các oligosacarit nguồn gốc tự nhiên (các phân tử đường sacaroza liên kết với nhau) như là nơi lưu trữ chất dinh dưỡng và các nhị hoa thông thường được tập hợp lại dày dặc xung quanh vòi nhụy hoặc thậm chí được hợp nhất lại thành ống xung quanh nó. Thuộc tính thứ hai có lẽ gắn liền với sự thụ phấn đầu cơ (hay thứ cấp) và điều này rất phổ biến trong các họ của bộ này.
Chậu cúc vàng
Biểu đồ chỉ ra mối quan hệ phát sinh chủng loài của bộ Cúc với các bộ khác trong nhánh Cúc như sau:
Bộ Asterales bao gồm khoảng 11 họ, trong đó các họ lớn nhất là họ Cúc (Asteraceae) với khoảng 25.000 loài và họ Hoa chuông với khoảng 2.000 loài. Các họ còn lại có tổng cộng không quá 500 loài. Hai họ lớn nhất có phân bổ rộng khắp thế giới với trung tâm nằm ở Bắc bán cầu, còn những họ nhỏ hơn thông thường phân bổ ở Australia và các vùng xung quanh, hoặc đôi khi ở Nam Mỹ.
Trong hệ thống Cronquist, họ Asteraceae là họ duy nhất trong bộ, nhưng các hệ thống mới hơn (chẳng hạn APG II) đã mở rộng nó.
Các loài trong bộ Asterales có lẽ xuất hiện vào thời gian của kỷ Phấn trắng trên siêu đại lục Gondwana, trong khu vực ngày nay là châu Á và Australia. Mặc dù các loài còn tồn tại hiện nay chủ yếu là cây thân thảo, nhưng việc giám định các họ cơ bản trong bộ này cho thấy tổ tiên chung của bộ có lẽ là cây thân gỗ.
Các chứng cứ hóa thạch của bộ Asterales là rất hiếm và chỉ thuộc về những kỷ nguyên gần đây, vì thế việc ước lượng chính xác niên đại của bộ này là cực kỳ khó khăn. Phấn hoa trong thời kỳ thế Oligocen đã được tìm thấy đối với các họ Asteraceae và Goodeniaceae, còn hạt có niên đại từ các thế Oligocen và Miocen đã được tìm thấy đối với các họ Menyanthaceae và Campanulaceae. (Bremer và Gustafsson, 1997)
Họ Asteraceae chứa một số loài được trồng để làm thực phẩm, chẳng hạn hướng dương (Helianthus annuus) hay rau diếp xoăn (chi Cichorium). Nhiều loài là cây thuốc cũng nằm trong bộ này.
Trong số các loại cây trồng để lấy hoa có họ Asteraceae (chi Chrysanthemum) và họ Campanulaceae.
