Bài văn hay phân tân diễn biến tâm lí của Dế Mèn khi làm Dế Choắt chết thảm

Đề: Nêu diễn biến tâm lí và thái độ của Dế Mèn trong việc trêu chọc chị Cốc, dẫn đến cái chết thảm thương của Dế Choắt. Qua sự việc ấy, Dế Mèn đã rút ra được bài học đường dời dầu tiên cho mình. Bài học ấy là gì?

I. DÀN Ý

1.      Mở bài:

-        Nêu vị trí đoạn văn.

-        Giới thiệu vài nét về Dế Mèn và Dế Choắt.

2.      Thân bài:

a/ Diễn biến tâm lí và thái độ của Dế Mèn trong việc trêu chọc chị Cốc:

-        Cái tên Dế Choắt là do Dế Mèn đặt ra với thái độ mỉa mai, chế giễu.

-        Cách xưng hô của Dể Mèn với Dế Choắt rất trịch thượng, kẻ cả.

-        Dế Mèn coi nhẹ tình nghĩa xóm giềng, thiếu tình thương đồng loại.

-        Lúc đầu thì huênh hoang trước Dế Choắt, sau khi trêu chọc chị Cốc lại chui tọt vào

hang, yên trí với nơi ẩn nấp an toàn của mình.

-        Khi Dế Choắt bị chị Cốc mổ gãy lưng thì Dế Mèn sợ hãi nằm im, chờchị Cốc bay đi rồi

mới dám mon men bò ra khỏi hang.

b/ Thái độ của Dế Mèn trước cái chết thảm thương của Dế Choắt:

-  Dế Mèn ân hận về tội lỗi của mình, thấm thìa bài học đường đời đầu tiên: ở đời mà có thói hung hăng bậy bạ, có óc mà không biết nghĩ, sớm muộn rồi cũng mang vạ vào thân.

-  Ngẫm nghĩ về hậu quả của thói hung hăng, xốc nổi.

3.   Kết bài:

-  Tác giả sử dụng nghệ thuật nhân hoá đặc sắc, miêu tả sinh động nhân vật Dế Mèn với những tính tốt và tính xấu.

-  Câu chuyện là bài học quý đói với tuổi mới lớn.

II. Bài làm

Đoạn văn kể về quan hệ giữa Dế Mèn và Dế Choắt thuộc chương l truyện Dế Mèn phiêu lưu kícủa.Tô Hoài. Đây là đoạn văn hay, có nhiều ý nghĩa giáo dục.

Dế Choắt là láng giềng của Dế Mèn. Cái tên Dế Choắt là do Dế Mèn đặt ra với thái độ mỉa mai, chế giễu. Dế Mèn nhìn Dế Choắt bằng con mắt khinh thường và cho rằng Dế Choắt thật xấu xí: Cái chàng Dế Choắt, người gầy gò và dài lêu nghêu như một gã nghiện thuốc phiện. Dã thanh niên rồi mà cánh chỉ ngắn ngủn đến giữa lưng... Đôi càng bè bè, nặng nề... Râu ria gì mà cụt có một mẩu và mặt mũi thì lúc nào cũng ngẩn ngẩn, ngơ ngơ... Dế Mèn nói năng với Dế Choắt bằng cái giọng rất trịch thượng, kẻ cả. Tuy bằng tuổi nhưng Dế Mèn gọi Dế Choắt là chú mày và lên giọng dạy đời: - Ôi thôi, chú mày ơi! Chú mày có lớn mà chẳng có khôn.

Khi nghe Dế Choắt than thở về sự ốm yếu của mình và muốn nhờ Dế Mèn đào giúp cho cái ngách thông qua hang Dế Mèn phòng khi bất trắc thì Dế Mèn giận dữ, mắng chửi Dế Choắt như mưa:

-     Hức! Thông ngách sang nhà ta? Dễ nghe nhỉ! Chú mày hôi như cú mèo thế này, ta nào chịu được. Thôi, im cái điệu hát mưa dầm sùi sụt ẩy đi. Đào tổ nông thì cho chết!

Đúng như Dế Mèn tự nhận: Ngầm ra thì tôi chỉ nói lấy sướng miệng tôi. Dế Mèn không muốn nghe ai và cũng chẳng cần để ý rằng có ai nghe mình nói. Qua thái độ và lời nói của Dế Mèn đối với Dế Choắt, ta thấy Dế Mèn là kẻ kiêu ngạo, coi nhẹ tình nghĩa xóm giềng và thiếu tình thương đồng loại.

Tuổi trẻ có nhiều tính tốt và cũng không ít tật xấu. Dế Mèn cũng vậy. Chú hay nghĩ ra những trò nghịch ngợm ranh mãnh, có khi gây hậu quả đáng tiếc. Lúc thấy bóng chị Cốc đậu trước cửa hang, Dế Mèn nẩy sinh ý định rủ Dế Choắt trêu chọc chị. Dế Choắt tỏ ra nhát gan không dám làm theo và can ngăn thì Dế Mèn quắc mắt quát: - Sợ gì? Mày bảo tao sợ cái gì? Mày bảo tao còn biết sợ ai hơn tao nữa?

Dế Mèn khoác lác nói với Dế Choắt: - Giương mắt ra xem tao trêu con mụ Cốc đây này, rồi véo von ngâm bài ca dao nói về chị Cốc nhưng sửa đi đôi chút với ý cố tình chọc tức. Lúc chị Cốc nổi nóng thì Dế Mèn nhanh chân chui tọt vào trong hang sâu, lên giường nằm khểnh bắt chân chữ ngũ, đắc ý về trò tinh nghịch của mình. Chỉ tội cho Dế Choắt trốn không kịp, bị chị Cốc hiểu lầm, mổ cho mấy nhát vào lưng gãy cả xương.

Nghe tiếng kêu thảm thiết của Dế Choắt, Dế Mèn sợ hãi nằm im thin thít. Lúc này, Dế Mèn mới biết thế nào là sợ. Đợi đến lúc chị Cốc đi rồi, Dế Mèn mới mon men bò sang hang Dế Choắt. Thấy Dế Choắt nằm thoi thóp thì Dế Mèn hốt hoảng quỳ xuống, nâng đầu Dế Choắt, thực sự hối hận về hành động dại dột của mình: Tôi hối lắm! Tôi hối hận lắm! Cái chết oan của Dế Choắt đã thức tỉnh lương tâm Dế Mèn. Để chuộc lại lỗi lầm, Dế Mèn đã chôn cất Dế Choắt chu đáo. Sau chuyện đó, Dế Mèn đau xót, ân hận lắm. Chú tự trách mình là ngông cuồng và dại dột. Cũng từ đấy, chú cố gắng sửa đổi tính nết để trỏ thành người tốt.

Bài học đầu tiên mà Dế Mèn rút ra từ việc làm cho Dế Choắt bị chết oan là: Ở đời mà có thói hung hăng bậy bạ, có óc mà không biết nghĩ, sớm muộn rồi cũng mang vạ vào mình... Nhà văn đã mượn lời của Dế Choắt trước khi chết để nhở các bạn đọc nhỏ tuổi không nên kiêu căng, tự mãn. Chúng ta phải rèn luyện nhân cách để sau này trở thành người tử tế và hữu ích.

Đoạn trích trên đây tiêu biểu cho nghệ thuật miêu tả loài vật của nhà văn Tô Hoài. Bằng bút pháp nhân hoá đặc sắc, tác giả đã tạo cho nhân vật Dế Mèn một linh hồn và một tính cách vừa rất riêng vừa rất chung. Dế Mèn đã trở thành nhân vật mang đầy đủ những nét đáng yêu và cả những tật xấu thường có của tuổi mới lớn. Đọc truyện, chúng em tìm thấy ở Dế Mèn thấp thoáng hình bóng của chính mình và càng suy ngẫm, càng thấm thía những bài học quý giá mà nhà văn Tô Hoài đã khéo léo lồng vào trong đó.