Bài soạn tham khảo số 4 - 5 Bài soạn Luyện tập thao tác lập luận so sánh (Ngữ Văn 11) hay nhất

Luyện tập (trang 116-117 sgk Ngữ văn 11 Tập 1):

Bài 1

- Tâm trạng khi về thăm quê của hai tác giả Hạ Tri Chương và Chế Lan Viên trong hai bài thơ:

- Giống nhau:

+ Hoàn cảnh: Đi trẻ, về già, khi trở về đều trở thành người xa lạ trên quê hương mình.

+ Tâm sự: giật mình với những đổi thay, cảm giác tiếc nuối, bâng khuâng

Bài 2

- Phép lập luận so sánh được sử dụng: việc học giống như trồng cây:

+ Mùa xuân, mùa thu chỉ các giai đoạn khác nhau: ban đầu thu hoạch được ít, càng về sau thu hoạch được nhiều hơn

+ Học thì lúc đầu khó khăn, về sau hiểu dần, khôn lớn trưởng thành - có học vấn.

=> Trồng cây thì tăng thu nhập kinh tế. Học tập thì trưởng thành về trí tuệ.

Bài 3:

- Giống nhau: thơ thất ngôn bát cú, tuân thủ quy luật gieo vần, luật đối chặt chẽ.

- Khác nhau:

+ Thơ Hồ Xuân Hương dùng nhiều từ ngữ gần gũi lời ăn tiếng nói hằng ngày như từ : tiếng gà, trên bom, mõ thảm,…và cả những từ có vần hiểm hóc như: cớ sao om; già tom; mõm mòm… Có một câu dùng nhiều từ Hán Việt “ Tài tử văn nhân ai đó tá?”

+ Thơ Bà Huyện Thanh Quan dùng nhiều từ ngữ Hán Việt trang trọng như : hoàng hôn; mục tử; cô thôn;…và những thi liệu Hán học: ngàn mai; dặm liêu và sử dụng điển cố, điển tích như Chương Đài.

=> Phong cách thơ:

- Phong cách thơ Hồ Xuân Hương rất gần gũi, bình dị tuy có phần chua xót nhưng vẫn tinh nghịch.

- Phong cách thơ Bà Huyện Thanh Quan trang trọng hơn

Bài 4

- HS chọn một số câu ca dao, tục ngữ, danh ngôn có yêu tố so sánh:

+ Im lặng là vàng (đề cao vai trò của sự lắng nghe trong cuộc sống)

+ Rừng vàng biển bạc (nhấn mạnh vai trò của tài nguyên rừng, biển trong đời sống con người…)