Bài soạn tham khảo số 2 - 6 Bài soạn Cảm xúc mùa thu - Đỗ Phủ (Ngữ Văn 10) hay nhất

I. Hướng dẫn soạn bài

Câu 1 (trang 147 sgk Ngữ Văn 10 Tập 1):

- Bố cục: 2 phần

+ Bốn câu đầu: miêu tả cảnh mùa thu

+ Bốn câu sau: thể hiện nỗi lòng của Đỗ Phủ khi ngắm thu về nơi đất khách.

- Cách chia bố cục hai phần là dựa vào nội dung cụ thể của bài thơ.

Câu 2 (trang 147 sgk Ngữ Văn 10 Tập 1):

- Sự thay đổi tầm nhìn từ bốn câu đầu đến bốn câu sau:

+ Bốn câu đầu: cảnh được nhìn trong tầm bao quát rộng và xa (rừng phong, núi Vu, sóng dợn, mây trùm cửa ải,…)

+ Bốn câu sau, không gian bị thu hẹp lại (khóm cúc, con thuyền) rồi gần hơn nữa, nó “lặn” vào tâm hồn của nhà thơ.

- Sở dĩ có sự thay đổi như vậy là vì:

+ Thời gian đang khép lại (chiều dần buông, tầm nhìn bắt đầu thu hẹp).

+ Phù hợp với sự vận động của tứ thơ: từ cảnh đến tình.

Câu 3 (trang 147 sgk Ngữ Văn 10 Tập 1):

- Bốn câu thơ đầu: cảnh thu tiêu điều, hiu hắt, dữ dội =>gợi nỗi buồn tê tái, nỗi lo của nhà thơ.

- Bốn câu thơ sau: tình thu, nỗi lòng đau đáu với quê nhà.

=> Mối quan hệ phù hợp với sự vận động tứ thơ: từ cảnh đến tình, tình thấm sâu vào cảnh.

- Nhan đề bài thơ là Thu hứng vì vậy câu thơ nào cũng nói đến mùa thu với tâm trạng trầm buồn, sâu lắng

II. Luyện tập

Câu 1 (trang 147 sgk Ngữ Văn 10 Tập 1):

Đối chiếu bản dịch thơ của Nguyễn Công Trứ với bản phiên âm và phần dịch nghĩa:

- Ưu điểm: bản dịch thơ cơ bản đã thể hiện được tinh thần của bài thơ.

- Nhược điểm: Bản dịch còn một số chỗ chưa sát nghĩa so với bản phiên âm.

+ Trong câu đầu, bản dịch thơ chưa chuyển tải được ý nghĩa của từ “điêu thương”.

+ Trong câu ba, chữ “thẳm” trong bản dịch chưa sát nghĩa và làm âm hưởng thơ trầm xuống.

+ Câu năm, bản dịch bỏ mất chữ “lưỡng khai” – một từ quan trọng ở bản phiên âm.

+ Câu sáu, bản dịch không dịch chữ “cô” chưa thể hiện nỗi lòng của kẻ li hương.

Câu 2 (trang 147 sgk Ngữ Văn 10 Tập 1):

Chữ “lệ” trong câu “tùng cúc lưỡng khai tha nhạt lệ” đều được hiểu theo cả hai cách nước mắt của nhà thơ và nước mắt của “hoa cúc”

- Mỗi khi ngắm hoa cúc, nhà thơ rơi nước mắt và nhớ về quê nhà.

- Những cánh hoa cúc nở tựa như cúc rơi nước mắt.

Câu 3 (trang 147 sgk Ngữ Văn 10 Tập 1):

Học thuộc bài thơ