Bài 32: Vùng Đông Nam Bộ tiếp theo (1)

ĐỊA LÍ 9 BÀI 32: GIẢI BÀI TẬP VÙNG ĐÔNG NAM BỘ TIẾP THEO I. KIẾN THỨC CƠ BẢN C. Tình hình phát triển kinh tế 1. Công nghiệp - Khu vực công nghiệp - xây dựng phát triển nhanh, chiếm tỉ trọng lớn nhất trong GDP của vùng. - Cơ cấu sản xuất cân đối: bao gồm công nghiệp nặng, công nghiệp nhẹ và chế biến lương thực, thực phẩm. Một số ngành công nghiệp hiện đại đã hình thành và phát triển nhanh như: dầu khí, điện tử, công nghệ cao. - Khu vực có vốn đầu tư nước ...

ĐỊA LÍ 9 BÀI 32: GIẢI BÀI TẬP VÙNG ĐÔNG NAM BỘ

TIẾP THEO 

I. KIẾN THỨC CƠ BẢN

C. Tình hình phát triển kinh tế

1. Công nghiệp

- Khu vực công nghiệp - xây dựng phát triển nhanh, chiếm tỉ trọng lớn nhất trong GDP của vùng.

- Cơ cấu sản xuất cân đối: bao gồm công nghiệp nặng, công nghiệp nhẹ và chế biến lương thực, thực phẩm. Một số ngành công nghiệp hiện đại đã hình thành và phát triển nhanh như: dầu khí, điện tử, công nghệ cao.

- Khu vực có vốn đầu tư nước ngoài tăng mạnh.

- Các sản phẩm xuất khẩu chủ lực: dầu mỏ, thực phẩm chế biến, hàng dệt may, giày dép, cao su,...

- Công nghiệp - xây dựng chiếm 59,3% cơ cấu kinh tế của vùng và 38,5% của cả nước.

- Các trung tâm công nghiệp lớn nhất: TP. Hồ Chí Minh (chiếm khoảng 50% giá trị sản xuất công nghiệp toàn vùng), Biên Hoà, Vũng Tàu (trung tâm công nghiệp khai thác dầu khí).

- Khó khăn:

+ Cơ sở hạ tầng chưa đáp ứng yêu cầu phát triển sản xuất.

+ Chất lượng môi trường đang bị suy giảm.

2. Nông nghiệp

- Vùng trồng cây công nghiệp quan trọng của cả nước:

+ Cây công nghiệp lâu năm:

• Cao su: chiếm 65,6% diện tích và 78,9% sản lượng so với cả nước.

• Cà phê: chiếm 8,1% diện tích và 11,7% sản lượng so với cả nước.

• Hồ tiêu: chiếm 56,1% diện tích và 62,0% sản lượng so với cả nước.

• Điều: chiếm 71,1% diện tích và 76,2% sản lượng so với cả nước.

+ Cây công nghiệp hàng năm: (lạc, đậu tương, mía, thuốc lá) và

cây ăn quả (sầu riêng, xoài, mít, vú sữa,...) cũng là thế mạnh của vùng.

- Chăn nuôi gia súc, gia cầm được chú trọng theo hướng công nghiệp.

- Nghề nuôi trồng thuỷ sản nước mặn, nước lợ và đánh bắt thuỷ sản trên các ngư trường đem lại những nguồn lợi lớn.

- Phát triển thuỷ lợi có tầm quan trọng hàng đầu (hồ Dầu Tiếng, hồ thuỷ điện Trị An có vai trò to lớn trong cung cấp nước cho sản xuất nông nghiệp của vùng).

II. GỢl Ý TRẢ LỜI CÂU HỎI GIỮA BÀI

1. Căn cứ vào bảng 23.1, nhận xét tỉ trọng công nghiệp - xây dựng trong cơ cấu kinh tế của vùng Đông Nam Bộ và của cả nước.

Trả lời:

- Trong cơ cấu kinh tế của vùng Đông Nam Bộ, tỉ trọng công nghiệp — xây dựng chiếm cao nhất (59,3%). •

- So với tỉ trọng công nghiệp - xây dựng của cả nước, tỉ trọng công nghiệp — xây dựng của Đông Nam Bộ cao hơn nhiều (59,3% so với 38,5%).

2. Dựa vào hình 32.1, hãy nhận xét sự phân bố sản xuất công nghiệp ở Đông Nam Bộ.

Trả lời:

- Các trung tâm công nghiệp lớn: TP. Hồ Chí Minh, Biên Hoà, Vũng Tàu; trong đó, lớn nhất là TP. Hồ Chí Minh.

3. Vì sao cây cao su lại dược trồng chủ yếu ở Đông Nam Bộ?

Trả lời:

Do Đông Nam Bộ có một số lợi thế đặc biệt cho trồng cây cao su:

- Đất đai (đất xám, đất đỏ badan) có diện tích rộng, ở trên bề mặt địa hình bán bình nguyên lượn sóng.

- Khí hậu nhiệt đới nóng quanh năm. ít bão và gió mạnh là thuận lợi cho cây cao su (cây không ưa gió mạnh).

- Cây cao su được trồng ở Đông Nam Bộ từ đầu thế kỉ trước; người dân có kinh nghiệm trồng và lấy mủ cao su đúng kĩ thuật.

- Có nhiều cơ sở chế biến mủ cao su.

- Thị trường tiêu thụ cao su rộng lớn và ổn định, đặc biệt thị trường Trung Quô'c, Bắc Mĩ, EƯ.

4. Quan sát hình 32.1, xác định vị trí hồ Dầu Tiêng, hồ thuỷ điện Trị An. Nêu vai trò của hai hồ chứa nước này đôi với sự phát triển nông nghiệp của vùng Đông Nam Bộ.

Trả lời:

- Hồ Dầu Tiếng: là công trình thuỷ lợi lớn nhất nước ta hiện nay, rộng 270km2, chứa 1,5 tỉ m3 nước, đảm bảo tưới tiêu cho hơn 170 nghìn ha đất thường xuyên thiếu nước về mùa khô của tỉnh Tây Ninh và huyện Củ Chi (thuộc TP. Hồ Chí Minh).

- Hồ thuỷ điện Trị An: bên cạnh chức năng chính là điều tiết nước cho nhà máy thuỷ điện Trị An (công suất 400 MW), hồ góp phần cung cấp nước cho sản xuất nông nghiệp và đô thị tỉnh Đồng Nai.

III. GỢI Ý THỰC HIỆN CÂU HỎI VÀ BÀI TẬP CUỐI BÀI

Giải bài tập 1 trang 120 SGK địa lí 9: Tình hình sản xuất công nghiệp ở Đông Nam Bộ thay đổi như thế nào từ sau khi đất nước thông nhất?

Trả lời:

- Trước ngày miền Nam hoàn toàn giải phóng:

+ Công nghiệp ở Đông Nam Bộ phụ thuộc nước ngoài.

+ Chỉ có một số ngành sản xuất hàng tiêu dùng và chế biến lương thực, thực phẩm phân bố chủ yếu ở Sài Gòn - Chợ Lớn.

- Ngày nay:

+ Khu vực công nghiệp — xây dựng phát triển nhanh, chiếm tỉ trọng lớn nhất trong GDP của vùng.

+ Cơ cấu sản xuất cân đối: bao gồm công nghiệp nặng, công nghiệp nhẹ và chế biến lương thực, thực phẩm. Một số ngành công nghiệp hiện đại đã hình thành và phát triển nhanh như: dầu khí, điện tử, công nghệ cao.

+ Khu vực có vốn đầu tư nước ngoài tăng mạnh.

+ Các sản phẩm xuất khẩu chủ lực: dầu mỏ, thực phẩm chế biến, hàng dệt may, giày dép, cao su,...

+ Các trung tâm công nghiệp lớn nhất: TP. Hồ Chí Minh (chiếm khoảng 50% giá trị sản xuất công nghiệp toàn vùng), Biên Hoà, Vũng Tàu.

Giải bài tập 2 trang 120 SGK địa lí 9: Nhờ những điều kiện thuận lợi nào mà Đông Nam Bộ trở thành vùng sản xuất cây công nghiệp lớn của cả nước?

Trả lời:

- Vùng trồng cây công nghiệp quan trọng của cả nước:

+ Cây công nghiệp lâu năm:

• Cao su: chiếm 65,6% diện tích và 78,9% sản lượng so với cả nước.

• Cà phê: chiếm 8,1% diện tích và 11,7% sản lượng so với cả nước.

• Hồ tiêu: chiếm 56,1% diện tích và 62,0% sản lượng so với cả nước.

• Điều: chiếm 71,1% diện tích và 76,2% sản lượng so với cả nước.

+ Cây công nghiệp hàng năm: (lạc, đậu tương, mía, thuốc lá) và cây ăn quả (sầu riêng, xoài, mít, vú sữa,...) cũng là thế mạnh của vùng.

- Các điều kiện thuận lợi:

+ Đất đai (đất xám, đất đỏ badan) có diện tích rộng, ở trên bề mặt địa hình bán bình nguyên lượn sóng thuận lợi cho trồng cây công nghiệp theo quy mô lớn.

+ Khí hậu nhiệt đới nóng quanh năm thuận lợi cho nhiều loại cây công nghiệp khác nhau.

+ Người dân có tập quán và kinh nghiệm sản xuất cây công nghiệp.

+ Thị trường xuất khẩu ổn định và ngày càng mở rộng.

Giải bài tập 3 trang 120 SGK địa lí 9: Dựa vào bảng số liệu 32.2 trang 121 SGK (Cơ cấu kinh tế của TP. Hồ Chí Minh năm 2000), vẽ biểu đồ tròn thể hiện cơ cấu kinh tế của TP. Hồ Chí Minh và nêu nhận xét.

Hướng dẫn:

- Vẽ biểu đồ tròn: vẽ một hình tròn có 3 nan quạt ứng với ba khu vực kinh tế: nông, lâm, ngư nghiệp; công nghiệp - xây dựng; dịch vụ. Biểu đồ có chú giải và tên là: Biểu đồ cơ cấu kinh tế của TP. Hồ Chí Minh năm 2000.

- Nhận xét: Công nghiệp - xây dựng chiếm tỉ trọng lớn thứ hai trong cơ cấu (45%). DịcR vụ chiếm tỉ trọng lớn nhất, trên 50% (53%); nông, lâm, ngư nghiệp chiếm tỉ trọng nhỏ nhất (2,0%)

IV. CÂU HỎI TỰ HỌC

1. Trước ngày miền Nam hoàn toàn giải phóng, công nghiệp ở Đông Nam Bộ

A. tăng trưởng nhanh.

B. cơ cấu sản xuất cân đối.

C. đã hình thành một số ngành hiện đại.

D. phân bố chủ yếu ở Sài Gòn - Chợ Lớn.

2. Trong cơ cấu kinh tể của Đông Nam Bộ, cồng nghiệp - xây dựng chiếm tỉ trọng là

A. 59,1%.                           B. 59,2%.                         C. 59,3%.                           D. 59,4%.

3. Các trung tâm công nghiệp lớn nhất ở Đông Nam Bộ là

A. TP. Hồ Chí Minh, Biên Hoà, Vũng Tàu.

B. TP. HỒ Chí Minh, Biên Hoà, Thủ Dầu Một.

C. TP. HỒ Chí Minh, Biên Hoà, Bà Rịa.

D. TP. Hồ Chí Minh, Biên Hoà, Tây Ninh.

4. Cây công nghiệp lâu năm có diện tích lớn nhất ở Đông Nam Bộ là

A. cà phê.                      B. cao su.                           C. hồ tiêu.                          D. điều.

5. Cây cao su phân bố chủ yếu ở các tỉnh

A. Bình Dương, Bình Phước, Đồng Nai.

B. Bình Dương, Bình Phước, Bà Rịa - Vũng Tàu.

C. Bình Dương, Bình Phước, Tây Ninh.

D. Bình Dương, Tây Ninh, Đồng Nai.