Bài 30: Phong trào yêu nước chống Pháp từ đầu thế kỉ XX đến năm 1918

Dựa vào đâu Hội Duy tân chủ trương bạo động vũ trang để giành độc lập? Em nghĩ gì về chủ trương này?

Trả lời:

- Đầu thế kỉ XX, những người Việt Nam yêu nước do Phan Bội Châu đứng đầu lập ra Hội Duy tân với mục đích là đánh Pháp, giành lại độc lập cho Tổ quốc. Hội dự định dựa vào Nhậ để xúc tiến việc chuẩn bị bạo động, họ cho rằng Nhật Bản là nước cùng màu da, cùng văn hóa (đồng chủng, đồng văn), Nhật Bản đi theo con đường tư bản chủ nghĩa trở nên giàu mạnh, thoát khởi đế quốc xâm lược, nên có thể dựa vào Nhật.

- Đây là một chủ trương sai lầm, ấu trĩ vì Nhật Bản là một nước đế quốc, bản chất chẳng khác gì đế quốc Pháp.

Đông Kinh nghĩa thục có ảnh hưởng gì đến phong trào yêu nước chống Pháp ở nước ta?

Trả lời:

- Đông Kinh nghĩa thục là một tổ chức cách mạng, có phân công, phân nhiệm, mục đích rõ ràng, có cơ sở địa phương.

- Đông Kinh nghĩa thục đã nâng cao lòng yêu nước và chí tiến thủ cho quần chúng nhân dân, truyền bá một nền tư tưởng, học thuật mới, một nếp sống mới, tiến bộ, hỗ trợ phong trào Đông du, Duy tân.

- Đông Kinh nghĩa thục chống nền giáo dục cũ, cổ vũ cái mới (học chữ Quốc ngữ), đả phá và lên án phong tục, tập quán lạc hậu.

- Đông Kinh nghĩa thục tố cáo tội ác, thức tỉnh đồng bào.

Hai cuộc khởi nghĩa này có những đặc điểm gì về lực lượng tham gia và phương pháp tiến hành?

Trả lời:

- Lực lượng tham gia hai cuộc khởi ghĩa đều là binh lính người Việt trong quân đội Pháp. Thành phần lãnh đạo gồm những sĩ phu yêu nước, có tư tưởng tiến bộ.

- Phương thúc tiến hành: bạo động vũ trang.

Hướng đi của Người có gì mới so với những nhà yêu nước chống Pháp trước đó?

Trả lời:

- Các nhà yêu nước chống Pháp là các sĩ phu phong kiến. Mong muốn của họ là giải phóng dân tộc,thiết lập lại chế độ phong kiến, hoặc là các sĩ phu tân học trẻ tưởi đi theo con đường dân chủ tư sản, thiết lập chế độ quân chủ lập hiến, chế độ cộng hòa.

- Nguyễn Tất Thành đi sang phương Tây để tìm hiểu vì sao nước Pháp thống trị nước mình và thực chất của các từ “Tự do- Bình đẳng – Bác ái”, xác đinh con đường cứu nước đúng đắn cho dân tộc.

Những thay đổi trong các chính sách về kinh tế, xã hội của Pháp ở Việt Nam trong những năm Chiến tranh thế giới thứ nhất

Trả lời:

Những thay đổi trong các chính sách về kinh tế, xã hội của Pháp ở Việt Nam trong những năm Chiến tranh thế giới thứ nhất:
- Chính sách của Pháp :
+ Đẩy mạnh bắt lính.
+ Bắt Việt Nam phải trồng các loại cây phục vụ cho chiến tranh, như thầu dầu, đậu, lạc, cao su.
+ Khai thác kim loại quý hiếm.
+ Bắt nhân dân mua công trái.
- Hậu quả : Đời sống của nhân dân ngày càng thêm khốn đốn.
- Pháp thay đổi chính sách như vậy là vì để phục vụ cho chiến tranh.

Trình bày những nét lớn về hai cuộc khởi nghĩa của binh lính ở Huế và Thái Nguyên.

Trả lời:

Về hai cuộc khởi nghĩa của binh lính ở Huế và Thái Nguyên :
- Vụ mưu khởi nghĩa ở Huế:
+ Do Thái Phiên, Trần Cao Vân cầm đầu, có mời vua Duy Tân tham gia.
+ Chỗ dựa chủ yếu là binh lính Việt Nam trong quân đội Pháp.
+ Kết quả : Kế hoạch khởi nghĩa bị bại lộ. Thái Phiên, Trần Cao Văn bị xử tử, vua Duy Tân bị bắt đi đày.
- Khởi nghĩa của binh lính ở Thái Nguyên :
+ Nguyên nhân : Binh lính Việt Nam bị bạc đãi. căm phẫn vì phải làm bia đỡ đạn... Họ phối hợp với tù chính trị ở Thái Nguyên, do Lương Ngọc Quyến, Trịnh Văn Cấn lãnh đạo, đứng lên khởi nghĩa vào đêm 30 rạng sáng 31 - 8 - 1917.
+ Kết quả : Nghĩa quân chiếm dược tinh lị, tuyên bố "Thái Nguyên độc lập" nhưng sau 5 tháng chiến đấu, khởi nghĩa đã bị dập tắt
+ Ý nghĩa : Để lại nhiều bài học kinh nghiệm về khởi nghĩa vũ trang như chuẩn bị, thời cơ...

Vì sao Nguyễn Tất Thành ra đi tìm đường cứu nước

Trả lời:

Nguyễn Tất Thành ra đi tìm đường cứu nước vì : đất nước đang bị thực dân Pháp thống trị, các phong trào yêu nước chống Pháp đều thất bại.
Người đi về phía các nước phương Tây. khác với những nhà yêu nước chống Pháp trước đó (Phan Bội Châu đi sang Nhật và dựa vào Nhật. Phan Châu Trinh lại dựa vào Pháp...).

Lập bảng thống kê các phong trào yêu nước chủ yếu đầu thế kỉ XX theo mẫu sau.

Trả lời:

Bảng thống kê các phong trào yêu nước chủ yếu đầu thế kỉ XX:

Một số điểm giống và khác nhau giữa các phong trào yêu nước đầu thế kỉ XX với phong trào yêu nước cuối thế kỉ XIX

Trả lời:

Một số điểm giống và khác nhau giữa các phong trào yêu nước đầu thế kỉ XX với phong trào yêu nước cuối thế kỉ XIX :
- Giống nhau : Phong trào yêu nước trong cả hai giai đoạn đều thể hiện tinh thần yêu nước, chống Pháp để giành độc lập tự do cho dân tộc.
- Khác nhau :

Đặc điểm nổi bật của phong trào yêu nước trong những năm 1914 - 1918

Trả lời:

Đặc điểm nổi bật của phong trào yêu nước trong những năm 1914 - 1918 :
- Lực lượng tham gia gồm đông đảo các tầng lớp nhân dân, đặc biệt là vai trò của binh lính người Việt trong quân đội Pháp.
- Phương pháp đấu tranh chủ yếu là khởi nghĩa vũ trang.
- Địa bàn : diễn ra lẻ tẻ từ Bắc đến Nam.
- Kết quả : đều lần lượt bị thất bại.

Hoạt động của Đông Kinh nghĩa thục

Trả lời:

Hoạt động của Đông Kinh nghĩa thục :
+ Tháng 3 - 1907. Lương Vãn Can, Nguyễn Quyền lập trường học lấy tên là Đông Kinh nghĩa thục. Trường dạy các môn khoa học thường thức, tổ chức các buổi diễn thuyết, bình văn, xuất bản sách báo tuyên truyền tinh thần yêu nước...
+ Phạm vi hoạt động khá rộng : Hà Nội, Hà Đông, Sơn Tây, Bắc Ninh, Hưng Yên, Hải Dương, Thái Bình...
+ Tháng 11 - 1907, thực dân Pháp ra lệnh đóng cửa trường.

Zaidap.com