Bài 1 – Tôi đi học

ĐỌC – HIỂU VĂN BẢN

Thanh Tịnh (1911-1988). Tên khai sinh là Trần Văn Ninh, lên 6 tuổi được đổi thành Trần Thanh Tịnh. Quê quán ông ở xóm Gia Lạc ven sông Hương, ngoại ô thành phố Huế. Thanh Tịnh học tiểu học và trung học ở Huế. Từ năm 1933, ông bắt đầu đi làm rồi vào nghề sư phạm và bắt đầu sáng tác văn chương.

Tác phẩm chính:

– Sau cách mạng: Sức mồ hôi (Thơ – 1954); Những giọt nước biển (Tập truyện ngắn, 1956); Đi từ giữa một mùa sen (Truyện thơ -1973); Thơ ca (Tuyển tập, 1980).

– Tôi đi học bố cục theo dòng hồi tưởng của nhân vật “tôi”. Từ hiện tại, nhà văn nhớ về quá khứ. Những kỉ niệm của buổi tựu trường đầu tiên trong đời nhân vật “tôi" được nhà văn diễn tả theo trình tự như sau:

– Tâm trạng của nhân vật “tôi” trên đường theo mẹ đến trường.

– Tâm trạng của nhân vật “tôi” lúc ngồi vào chỗ ngồi của mình trong lớp học và bắt đầu vào tiết học đầu tiên.

– Con đường đã quen đi lại lắm lần, tự nhiên thấy lạ, cảnh vật xung quanh đều thay đổi do trong lòng mình có sự thay đổi lớn.

– Xóc lên nắm lại vở cẩn thận, tuy còn lúng túng nhưng muốn thử sức mình nên xin mẹ được cầm cả bút thước như các bạn khác.

– Cảm thấy mình bé nhỏ trước ngôi trường oai nghiêm xinh xắn, nhân vật “tôi” đâm ra lo sợ vẩn vơ.

– Lo sợ khi sắp phải rời bàn tay dịu dàng của mẹ; nức nở khóc theo bạn khi cảm thấy mình bước vào một thế giới khác cách xa mẹ hơn bao giờ hết.

– Vừa bỡ ngơ vừa tự tin, nhân vật “tôi” bước vào tiết học đầu tiên trong đời mình.

Ở đây, những người lớn từ ông đốc, thầy giáo, đến các phụ huynh ai cũng lo lắng chuẩn bị chu đáo cho con em mình ở buổi tựu trường đầu tiên này.

Ông đốc là ông hiệu trưởng, người lãnh đạo nhà trường thật hiền từ, khiêm tốn, yêu thương đám trẻ thực lòng. Thầy giáo dạy lớp mới trẻ tuổi, tươi cười chào đón các em.

4. Tìm và phân tích các hình ảnh so sánh được nhà văn sử dụng trong truyện ngắn

– “Tôi quên thế nào được những cảm giác trong sáng ấy nảy nở trong lòng tôi như mấy cành hoa tươi mỉm cười giữa bầu trời quang đãng”.

– “Họ như con chim đứng trên bờ tổ, nhìn quãng trời rộng muốn bay, nhưng còn ngập ngừng e sợ. Họ thèm vụng và ước ao thầm được như những người học trò cũ, biết lớp, biết thầy để khỏi phải rụt rè trong cảnh lạ”.