10 kĩ năng đặt câu hỏi của giáo viên

- Mục tiêu

Tích cực hóa suy nghĩ của tất cả học sinh.

Đưa ra các câu hỏi tốt hơn hoàn chỉnh hơn.

- Tác dụng đối với học sinh

Dành thời gian cho học sinh suy nghĩ để tìm ra lời giải.

- Cách thức dạy học

Giáo viên “sử dụng thời gian chờ đợi” (3 – 5 giây) sau khi đưa ra câu hỏi.

Chỉ định một học sinh đưa ra câu trả lời ngay sau “thời gian chờ đợi”

- Mục tiêu

Nâng cao chất lượng câu trả lời của học sinh.

Tạo ra sự tương tác cởi mở và khuyến khích sự trao đổi.

- Tác dụng đối với học sinh

Khi giáo viên phản ứng với câu trả lời sai của học sinh có thể xảy ra hai tình huống sau :

Phản ứng tiêu cực : phản ứng về mặt tình cảm học sinh tránh không tham gia vào họat động.

Phản ứng tích cực : Học sinh cảm thấy mình được tôn trọng, được kích thích phấn chấn và có thể có sáng kiến trong tương lai.

- Cách thức dạy học

Giáo viên quan sát các phản ứng của học sinh khi bạn mình trả lời sai (sự khác nhau của từng cá nhân) .

Tạo cơ hội lần hai cho học sinh trả lời bằng cách : không chê bai, chỉ trích hoặc phạt dể gây ức chế tư duy của học sinh.

Sử dụng một phần câu trả lời của học sinh để khuyến khích học sinh tiếp tục thực hiện.

- Mục tiêu

Tăng cường sự tham gia của học sinh trong quá trình học tập.

Tạo sự công bằng trong lớp học.

- Tác dụng đối với học sinh:

Phát triển được ở học sinh những cảm tưởng tích cực như học sinh cảm thấy “những việc làm đó dành cho mình” .

Kích thích được học sinh tham gia tích cực vào các họat động học tập.

- Cách thức dạy học

Giáo viên chuẩn bị trước bảng các câu hỏi và nói với học sinh : “các em sẽ được lần lượt được gọi lên để trả lời câu hỏi”.

Gọi học sinh mạnh dạn và học sinh nhút nhát phát biểu.

Tránh làm việc chỉ trong một nhóm nhỏ.

Có thể gọi cùng một học sinh vài lần khác nhau.

- Mục tiêu

Tăng cường sự tham gia của học sinh trong quá trình học tập.

Giảm “thời gian nói của giáo viên”.

Thay đổi khuôn mẫu “hỏi - trả lời”

- Tác dụng đối với học sinh

Chú ý nhiều hơn các câu trả lời của nhau.

Phản ứng với câu trả lời của nhau.

Học sinh tập trung chú ý tham gia tích cực vào việc trả lời câu hỏi của giáo viên.

- Cách thức dạy học

Giáo viên cần chuẩn bị trước và đưa ra các câu trả lời tốt (câu hỏi mở, có nhiều cách trả lời, có nhiều giải pháp khác nhau. Câu hỏi phải rõ ràng, dễ hiểu, xúc tích). Giọng nói của giáo viên phải đủ to cho cả lớp nghe thấy.

Khi hỏi học sinh, trong trường hợp câu hỏi khó nên đưa ra cho cả lớp nghe thấy.

Khi gọi học sinh có thể sử dụng cả cử chỉ..

Giáo viên cố gắng hỏi nhiều học sinh, cần chú ý hỏi những học sinh thụ động và các học sinh ngồi khuất cuối lớp.

- Mục tiêu

Giúp học sinh hiểu đuợc trọng tâm bài học thông qua việc trả lời câu hỏi.

Khắc phục tình trạng học sinh đưa ra câu trả lời “em không biết”, hoặc câu trả lời không đúng.

- Tác dụng đối với học sinh

Học sinh phải suy nghĩ, tìm ra các sai sót hoặc lấp các “chỗ hổng” của kiến thức.

Có cơ hội để tiến bộ.

Học theo cách khám phá “từng bước một”

- Cách thức dạy học

Giáo viên chuẩn bị trước và đưa cho học sinh những câu hỏi cụ thể, phù hợp với những nội dung chính của bài học

Đối với các câu hỏi khó có thể đưa ra những gợi ý nhỏ cho các câu trả lời..

Trường hợp nhiều học sinh không trả lời được, giáo viên nên tổ chức cho học sinh thảo luân nhóm.

Giáo viên dựa vào một phần nào đó câu trả lời của học sinh để đặt tiếp câu hỏi.Tuy nhiên cần tránh đưa ra các câu hỏi vụn vặt, không có chất lượng.

- Mục tiêu

Nâng cao chất lượng câu trả lời chưa hoàn chỉnh.

- Tác dụng đối với học sinh

Học sinh đưa ra câu trả lời hoàn chỉnh hơn..

- Cách thức dạy học

Giáo viên có thể đặt ra các câu hỏi yêu cầu học sinh đưa thêm thông tin.

- Mục tiêu

Nâng cao chất lượng cho các câu trả lời chỉ đơn thuần trong phạm vi kiến thức của bài học, phát triển mối liên hệ trong quá trình tư duy.

- Tác dụng đối với học sinh

Giúp học sinh hiểu sâu hơn bài học thông qua việc liên hệ với các kiến thức khác..

- Cách thức dạy học

Giáo viên yêu cầu học sinh liên hệ các câu trả lời của mình với những kiến thức đã học của môn học và những môn học khác có liên quan.

- Mục tiêu

Giảm “thời gian giáo viên nói”.

Thúc đẩy sự tham gia tích cực của học sinh.

- Tác dụng đối với học sinh

Học sinh chú ý nghe lời giáo viên nói hơn.

Có nhiều thời gian để học sinh trả lời hơn

Tham gia tích cực hơn vào các họat động thảo luận.

- Cách thức dạy học

Giáo viên chuẩn bị trước câu hỏi và có cách hỏi rõ ràng, xúc tích, áp dụng tổng hợp các kỹ năng nhỏ đã nêu ở trên.

- Mục tiêu

Tăng cường sự tham gia của học sinh.

Hạn chế sự tham gia của giáo viên.

- Tác dụng đối với học sinh

Học sinh tích cực tham gia vào các họat động học tập như suy nghĩ để giải bài tập, thảo luận, phát biểu để tìm kiếm tri thức….

Thúc đẩy sự tương tác : học sinh với giáo viên, học sinh với học sinh.

- Cách thức dạy học

Giáo viên tạo ra sự tương tác giữa học sinh với học sinh làm cho giờ học không bị đơn điệu. Nếu có học sinh chưa rõ câu hỏi, giáo viên cần chỉ định học sinh khác nhắc lại câu hỏi.

Câu hỏi phải dễ hiểu, phù hợp với trình độ học sinh, với nội dung kiến thức bài học. Đối với các câu hỏi yêu cầu học sinh trả lời về những kiến thức mới, thì những kiến thức đó phải có mối liên hệ với những kiến thức cũ mà học sinh đã được học hoặc tiếp thu được từ thực tế cuộc sống.

- Mục tiêu

Phát triển mô hình có sự tương tác giữa học sinh với học sinh, tăng cường tính độc lập của học sinh.

Giảm thời gian nói của giáo viên.

- Tác dụng đối với học sinh

Phát triển khả năng tham gia vào họat động thảo luận và nhận xét các câu trả lời của nhau.

Thúc đẩy học sinh tự tìm ra câu trả lời hoàn chỉnh.

- Cách thức dạy học

Để đánh giá được câu trả lời của học sinh đúng hay chưa đúng, giáo viên nên chỉ định các học sinh khác nhận xét về câu trả lời của bạn, sau đó giáo viên hãy kết luận.