Tình đồng chí tình người cao đẹp

Đề bài: Tình đồng chí tình người cao đẹp. Với tiêu đề trên, em hãy viết một bài văn phân tích đoạn thơ sau:

Ruộng nương anh gửi bạn thân cày

Căn nhà không mặc kệ gió lung lay

Giếng nước gốc đa nhớ người ra lính

Anh với tôi biết từng cơn ớn lạnh

Sốt run người vừng trán ướt mồ hôi

Áo anh rách vai

Quần tôi có vài mảnh vả

Miệng cười buốt giá

Chân không giày

Thương nhau tay nắm lấy bàn tay

BÀI LÀM

Tình đồng chí - tình người cao đẹp

Chính Hữu sáng tác bài thơ Đồng chí vào đầu năm 1948. Đây là bài thơ được xếp vào hàng những bài thơ tiêu biểu nhất, thành công nhất của thơ ca Việt Nam những ngày đầu chống thực dân Pháp. Bài thơ đã khắc hoạ thành công hình ảnh chân thực, giản dị mà cao đẹp của anh bộ đội Cụ Hồ trong những năm hết sức khó khăn gian khổ của cuộc kháng chiến. Và điều đặc biệt là Đồng chí đã nói một cách rất giản dị mà sâu sắc về tình đồng chí, đồng đội thắm thiết của những người lính vốn xuất thân từ nông dân. Một chủ đề hết sức mới mẻ của thi ca lúc bấy giờ.

... Ruộng nương anh gửi bạn thân cày

Căn nhà không mặc kệ gió lung lay

Giếng nước gốc đa nhớ người ra lính

Anh với tôi biết từng cơn ớn lạnh.

Sốt run người vừng trán ướt mồ hôi

Áo anh rách vai

Quần tôi có vài mảnh vá

Miệng cười buốt giá

Chân không giày

Thương nhau tay nắm lấy bàn tay

Có lẽ từ "đồng chí" xuất hiện phổ biến ở nước ta từ khí phong trào chống thực dân Pháp do giai cấp vô sản lãnh đạo.

Theo Từ điển tiếng Việt (Hoàng Phê chủ biên, NXB KHXH - Trung tâm từ điển, H. 1994. tr.331), "đồng chí" có nghĩa là: Người cùng chí hướng chính trị, trong quan hệ với nhau. Nhưng ở bài Đồng chí, dường như mối quan hệ giữa "anh" và "tôi" không khô khan, không mang sắc thái lý trí như cách hiểu trên, ở đây, tình người sâu nặng chính là hạt nhân của tình đồng chí.

... Ruộng nương anh gửi bạn thân cày

Gian nhà không mặc kệ gió lung lay

Giếng nước gốc đa nhớ người ra lính

Câu thơ là lời tâm sự, tâm tình, "tôi" không nói về quê hương và hoàn cảnh riêng của "tôi" mà nói với "anh" về quê "anh" về gia đình "anh". Là đồng đội, là "đôi tri kỉ", "tôi" biêt "anh" ra đi đểlại sau lưng mình biết bao sự níu kéo: ruộng nương phải gửi bạn, nhà cửa mặc kệ gió lay và biết bao người thân chờ mong thương nhớ. "Tôi" biết, xuất thân từ nông dân "anh" coi trọng như thế nào mảnh ruộng, cặn nhà của mình, vì đó là những tài sản lớn nhất mà cả đời đổ mồ hôi nước mắt mới có được. Điều quan trọng hơn người nông dân vốn rất coi trọng tình cảm ruột thịt, thân thương, thế nhưng anh đã gác lại tình riêng mà lên đường ra chiến trận. "Anh" với"tôi" tuy là "đôi người xa lạ", "tự phương trời" đến với nhau, nhưng là những người đồng đội này rất hiểu nhau, và đồng cam cộng khổ sâu sắc với nhau.

Và những người lính cách mạng càng hiểu nhau nhau hơn, gắn bó với nhau hơn bởi trong những tháng ngày chiến đấu họ cùng nếm trải biết bao gian nan, vất vả.

Đó là chuyện ốm đau, bệnh tật:

Anh với tôi biết từng cơn ớn lạnh

Sốt run người vừng trán ướt mồ hôi

Đó là sự thiếu thốn:

Áo anh rách vai

Quần tôi có vài mảnh vá

Miệng cười buốt giá

Chân không giày

Người ta nói thơ Chính Hữu cô đọng, hàm xúc và Đồng chí là một minh chứng cụ thể cho điều đó. Đây là những ví dụ rất rõ nét và điển hình. Chỉ cần mấy câu ngắn nhưng hình ảnh anh bộ đội thời chống Pháp hiện lên rất rõ nét và điển hình. Dường như ai cũng phải trải qua những trận sốt rét khủng khiếp, thuốc thang thì thiếu thốn. Rồi các anh "vệ túm" quần áo vá, chân đất lội suối trèo non. Chỉ có điều sự thiếu thốn giảm đi rất nhiều và con người có thểvượt qua tất cả bởi vì giữa những người đồng chí có cái ấm áp của tình người. Cái tình được bồi đắp từ cuộc sống đồng cam cộng khổ. "áo anh", "quần tôi", phép đối được sử dụng không phải cho sự đối lập mà nhấn mạnh về cái hoà đồng muôn người như một trong hàng ngũ những người lính cách mạng. Chỉ có nơi nào gian khó chia chung như vậy, mới tìm thấy cái thực sự của tình người.

Có lẽ nói được cái cốt lõi, cái điều sâu thẳm nhất của tình đồng chí cách mạng - tình người cao đẹp là câu thơ:

Thương nhau tay nắm lấy bàn tay

Một nửa câu nói về chất keo sơn gắn bó con người: thương nhau, nửa kia là hành động cụ thể: tay nắm lấy bàn tay. Không lời nói hoa mĩ, không lí lẽ, giải trình, chỉ có tình thương yêu giữa những người đồng đội mới là sự liên kết chặt chẽ nhất cho tình đồng chí cách mạng.

Hình ảnh những bàn tay nắm lấy nhau chặt chẽ kia nói lên tất cả. Đó là sức mạnh vô địch mà kẻ thù phải khiếp sợ, đó là cái tình người đẹp đẽ nhất, đáng quý nhất của quân đội ta.