Làm sao nhận biết bệnh gì qua tình trạng của phân

Đại tiện ra nước như cơm và có cảm giác chèn ép dồn dập, thậm chí chân co giật, gầy gò, mắt trũng sâu, có trạng thái mất nước, thường là “bệnh dịch tả”, cũng có thể là bị ngộ độc thạch tín.

a)   Nhìn hình trạng

-     Phân có dạng nước loãng: có thế thấy ở người bị ỉa chảy do tiêu hóa không tốt[1] hoặc trùng roi (trichomonas) ở ruột gây ra, nếu đồng thời có niêm dịch, máu mủ thì nên nghĩ đến bệnh viêm ruột cấp tính.

Đại tiện ra nước như cơm và có cảm giác chèn ép dồn dập, thậm chí chân co giật, gầy gò, mắt trũng sâu, có trạng thái mất nước, thường là “bệnh dịch tả”, cũng có thể là bị ngộ độc thạch tín.

-     Phân lỏng: Phân của người bị viêm kễt tràng mãn tính thường lỏng. Bị lạnh, ăn nhiều thức ăn lạnh, thích ăn các đồ mỡ ngấy trơn ruột thường làmcho phân trở nên mềm hoặc lỏng, nếu phân lỏng loãng, hàng ngày đi khi trời chưa sáng thì thường là thận tỳ dương hư, tục gọi là “ỉa chảy canh năm”.

-     Phân dạng thức ăn nát: do đường ruột nhu động quá mức bình thường hoặc phân tiết tăng lên gây ra, có thể thấy ở ngườibị cảm hoặc ỉa chảy không phải do cảm.

-     Phân dạng niêm dịch: Phân bình thường có khi có một chút ít niêm dịch. Nếu xuất hiện nhiều niêm dịch thì thường là bị viêm ruột, bệnh lị và bệnh giun móc. Phát bệnh ở các vị trí khác nhau hình thức niêm dịch tồn tại trong phân cũng khác nhau. Nếu niêm dịch trộn đều trong phân, có thể thấy ở người bị viêm tiểu tràng, nếu niêm dịch đa số bám ở bề mặt phân thì thấy ở người bị bệnh ở đại tràng.

-     Phân dạng đông kết: khi bị viêmkết tràng mãn tính, thường thải ra phân nhỏ dài “đông dính” sau khi đau quặn vùng bụng. Nếu trên bề mặt phân rắn cứng có bám một ít niêm dịch đông kết thì là dặc trưng của bệnh táo bón co giật. Ngoài ra, một số người bị bệnh khuẩn lị mãn tính cũng có phân dạng đông kết.

-     Phân có mủ và dạng máu mủ: thường thấy ởngười bị bệnh lị, viêm kết tràng dạng lở loét; ung thư kết tràng hoặc trực tràng. Bệnh lị amíp phân chủ yếu là máu, có dạng mứt hoa quả loãng, bệnh lị do vi khuẩn thì phân chủ yếu là niêm dịch và mủ.

-     Phân khô rắn, có dạng cục như phân dê: Trung y cho rằng đó thường là do nóng trong hoặc âm dịchkhông đủ. Phân rắn chắc, khó thải ra, chủ yếu là do sau khi phẫu thuật các bệnh dính ruột, trong bụng có khối u, bệnh lồng ruột, bệnh co giật ruột... gây ra, Sau khi sốt cao hoặc bị bệnh lâu ngày và người già không đủ âm dịch cũng có thể xuất hiện phân khô rắn, trẻ em không thích ăn rau, thiếu chất xơ cũng dễ gây ra phân khô rắn.

-     Phân dài nhỏ như sợi dây dẹt mảnh: thường thải ra phân dài nhỏ dạng sợi dây mảnh là cho thấy trực tràng hoặc hậu môn hẹp, thường thấy ởngười bị khối u trực tràng có vật lạ, nên cảnh giác với chứng ung thư trực tràng,

Ngoài ra, tình trạng của phân còn giúp các bác sỹ phán đoán vị trí của bệnh. Ví dụ:

Phân lỏng loãng như nước, thường là tiểu tràng bị tháo dạ.

Phân như cháo hoặc bùn loãng, thường đến từ ruột thừa.

Phân chứa nhiều bọt, thường là tiểu tràng tiêu hóa không tốt.

Phân như cháo khô, thường là bệnh ở kết tràng,

Trong phân chứa máu mủ tươi, số lượng không nhiều, đồng thời lại mót mà không đi được, thường do bệnh về trực tràng hoặc kết tràng hình chữ s.

Trong phân chứa nhiều niêm dịch nhưng không có máu, thường do bệnh kết tràng mãn tính dạng chức năng gây ra.

b)  Ngửi mùi

-     Mùi chua cho thấy tiêu hóa không tốt.

-     Mùi thối hoắc: thường thấy ở người ăn thịt nhưng sức tiêu hóa kém hoặc người bị ung thư trực tràng, bệnh lị amíp, ung thư đường ruột, lở Loét, đường tiêu hóa chảy máu nhiều.

-     Lượng phân nhiều, mùi lạ: hoặc lẫn giọt dầu mỡ, là bệnh đại tiện ra mỡ. Nó là biểu hiện của việc chức năng của túi mật, tuyến tụy không tốt, cũng có thể thấy ở người bị hoàng đản do tắc nghẽn.