Chùm ca dao đặc sắc về Hà Nội – mảnh đất nghìn năm văn hiến

Thăng Long Hà Nội đô thành

Nước non ai vẽ nên tranh họa đồ

Cố đô rồi lại tân đô

Ngàn năm văn vật bây giờ là đây.

• Chùm ca dao tha thiết và ý nghĩa về tình yêu quê hương, đất nước

Rủ nhau xem cảnh Kiếm hồ

Xem cầu Thê Húc, xem chùa Ngọc Sơn

Đài Nghiên, Tháp Bút chưa mòn

Hỏi ai gây dựng nên non nước này?

Gió đưa cành trúc la đà

Tiếng chuông Trấn Vũ, canh gà Thọ Xương

Mịt mù khói tỏa ngàn sương

Nhịp chày Yên Thái, mặt gương Tây Hồ.

Chẳng thơm cũng thể hoa nhài

Dẫu chưa thanh lịch cũng người Tràng An.

Hà Nội ba mươi sáu phố phường

Hàng Gai, hàng Đường, hàng Muối trắng tinh.

Từ ngày ta phải lòng mình

Bác mẹ đi rình đã mấy mươi phen.

Làm quen chẳng được nên quen

Làm bạn mất bạn ai đền công cho.

Hồ Gươm in bóng Tháp Rùa

Ánh đèn soi tỏ mái chùa Ngọc Sơn.

Ai qua phố Nhổn, phố La

Dừng chân ăn miếng chả pha thơm giòn.

Khen ai khéo hoạ dư đồ

Giữa nơi thành thị có hồ xanh trong

Ngựa xe vắng khách bụi hồng

Một tào cổ miếu, đôi dòng thanh lưu

Trăng soi nước, nước in cầu

Bức tranh thiên cổ đượm màu tang thương

Có hoa ánh bóng tà dương

Nghìn xưa hung bá đồ vương chốn này

Gắng công kén hộ cốm Vòng

Kén chồng Bạch Hạc cho lòng ai vui.

Nhác trông lên chốn kinh đô

Kìa đền Quán Thánh, nọ hồ Hoàn Gươm.

Ai về thăm huyện Đông Anh

Ghé xem phong cảnh Loa Thành Thục Vương

Cổ Loa hình ốc khác thường

Ngàn năm dấu vết chiến trường còn đây.

Đường vô xứ Nghệ quanh quanh

Đường ra Hà Nội như tranh vẽ rồng.

Làng tôi có lũy tre xanh

Có sông Tô Lịch uốn quanh xóm làng

Bên bờ vải nhãn hai hàng

Dưới sông cá lội từng đàn tung tăng.

Trên trời có một ông sao

Chỗ quang chẳng mọc mọc vào đám mây

Nước Hồ Tây biết bao giờ cạn

Nhị vườn đào biết vạn nào hoa

Đưa nhau một quãng đường xa

Hỏi thăm anh Tú có nhà Cửa Nam.

Sông Tô một dải lượn vòng

Ấy nơi liệt sĩ anh hùng giáng sinh

Sông Hồng một khúc uốn quanh

Văn nhân tài tử lừng danh trong ngoài.

Bao giờ lấp ngã ba Chanh

Để ta gánh đá xây thành Cổ Loa.

• Chùm ca dao dân ca hay và đặc sắc nhất về nghi lễ, phong tục của dân tộc

Chiều chiều ra đứng ghềnh sông

Hỏi thăm chú lái

thuyền chồng tôi đâu

Chồng em còn ở sông Dâu

Buôn chè mạn hảo tháng sau mới về

Kìa ba bốn chiếc thuyền kê

Chiếc về Hà Nội, chiếc về Vạn Vân

Vạn Vân có bến Thổ Hà

Xa nhau chỉ mất, cho già mất duyên.

Nhất cao là núi Ba Vì

Nhất lịch, nhất sắc kinh kỳ Thăng Long.

Nón này em sắm chợ Giần

Dọc ngang thước rưỡi móc khâu năm đường.

Nón này chính ở làng Chuông

Làng Già lợp nón, Khương Thường bán khuôn.

Hà Nội thì kết quai tua

Có hai con bướm đậu vừa xung quanh.

Đền Đô kiến trúc tuyệt vời

Thăng Long đẹp đất, đẹp người ngàn năm.

Thanh Trì có bánh cuốn ngon

Có gò Ngũ Nhạc, có con sông Hồng

Thanh Trì cảnh đẹp người đông

Có cây sáo trúc bên đồng lúa xanh.

Long thành bao quản nắng mưa

Cửa Ô Quan Chưởng bây giờ còn đây...

Sông Tô nước chảy trong ngần

Con thuyền buồm trắng chạy gần chạy xa

Thon thon hai mũi chèo hoa

Lướt đi lướt lại như là bướm bay.

Sông Tô nước chảy quanh co

Cầu Đông sương sớm, quán Giò trăng khuya...

Đồng xanh sông Nhị chạy dài

Mây quang non Tản chiếu ngời Thăng Long.

Ai về Hà nội ngược nước Hồng Hà

Buồm giong ba ngọn vui đà nên vui

Đường về xứ bắc mù xa..

Có về Hà nội với ta thì về

Đừng thủy thì tiện thuyền bè

Đường bộ cứ bến Bồ Đề mà sang.

Đấy vàng đây cũng đồng đen

Đấy hoa thiên lý, đây sen Tây Hồ.

Nước sông Tô vừa trong vừa mát

Em ghé thuyền đỗ sát thuyền anh

Dừng chèo muốn tỏ tâm tình

Sông bao nhiêu nước thương mình bấy nhiêu.

The La, lĩnh Bưởi, sồi Phùng

Lụa vân Vạn Phúc, nhiễu vùng Mỗ bên.

Đất Ngọc Hà tốt tươi phong cảnh

Gái Ngọc Hà vừa đảm vừa xinh.

Ơi người gánh nước giếng đình!

Còn chăng hay đã trao tình cho ai?

Mỗi năm vào dịp xuân sang

Em về Triều Khúc xem làng hội xuân...

Biết nhà cô ở đâu đây,

Hỡi trăng Tô Lịch, hỡi mây Tây Hồ.

Mình đi có nhớ kinh đô

Nhớ trăng Tô Lịch, nhớ hồ Gươm trong

Vải Quang, húng Láng, ngổ Đầm

Cá rô đầm Sét, sâm cầm hồ Tây.

Đống Đa ghi để lại đây

Bên kia Thanh Miếu, bên này Bộc Am

Ổi Quảng Bá, cá hồ Tây

Hàng Đào tơ lụa làm say lòng người.

Lụa này là lụa Cổ Đô

Chính tông lụa cống các cô ưa dùng.

Thứ nhất là hội Cổ Loa

Thứ nhì hội Gióng, thứ ba hội Chèm.

Nhong nhong ngựa Ông đã về

Cắt cỏ Bồ Đề cho ngựa Ông ăn.

Gương kia lỡ để bụi nhoà

Sông có Nhị Hà, núi có Tản Viên

Thề kia nỡ để lỡ duyên

Trăng còn soi mãi vùng sen Tây Hồ

• Chùm những bài ca dao dân ca đằm thắm có hình ảnh con cò

Hỡi cô thắt lưng bao xanh

Có về Kẻ Bưởi với anh thì về

Làng anh có ruộng tứ bề

Có hồ tắm mát, có nghề quay tơ.

Rủ nhau chơi khắp Long thành

Ba mươi sáu phố rành rành chẳng sai.

Hàng Bồ, Hàng Bạc, Hàng Gai

Hàng Buồm, Hàng Thiếc, Hàng Bài, Hàng Khay

Mã Vĩ, Hàng Điếu, Hàng Giày

Hàng Lờ, Hàng Cót, Hàng Mây, Hàng Đàn

Phố Mới, Phúc Kiến, Hàng Than

Hàng Mã, Hàng Mắm, Hàng Than, Hàng Đồng

Hàng Muối, Hàng Nón, Cầu Đông

Hàng Hòm, Hàng Đậu, Hàng Bông, Hàng Bè

Hàng Thùng, Hàng Bát, Hàng Tre

Hàng Vôi, Hàng Giấy, Hàng The, Hàng Gà

Quanh đi đến phố Hàng Da

Trải xem phường phố thật là cũng xinh

Phồn hoa thứ nhất Long Thành

Phố giăng mắc cửi, đường quanh bàn cờ

Người về nhớ cảnh ngẩn ngơ

Bút hoa xin chép nên thơ lưu truyền.

Lời kết: Những câu ca dao nhẹ nhàng bay bổng thấm đậm tình sắc hương quê đã lột tả được những thi vị của mảnh đất kinh kỳ nghìn năm tuổi.  Qua ca dao về Hà Nội ta càng thêm yêu mảnh đất nghìn năm văn vật.