Tống Văn Trân

sinh năm 1905 tại tổng Cát Đằng, nay thuộc thôn Tân Cầu, xã Yên Tiến, huyện Ý Yên tỉnh Nam Định.

Sống thời Pháp thuộc, đã sớm tham gia các phong trào đấu tranh. Ông là người thầy giáo vừa tuyên truyền cách mạng, vừa dạy võ thuật cho các lớp dân quân du kích.

Ông là một đảng viên tiền bối trong Việt Nam cách mạng thanh niên đồng chí hội (tiền thân của Đảng Cộng Sản Việt Nam).

Ông từng bị thực dân Pháp bắt và bị giam cầm ở nhà lao Nam Định, rồi Hỏa Lò (Hà Nội). Ông bị kết án tử hình, nhưng nhờ các cuộc biểu tình của người dân đòi trả tự do cho những người yêu nước, buộc nhà cầm quyền Pháp buộc phải giảm án cho nhiều người, trong đó có ông. bị án tù chung thân và bị lưu đày ra Côn Đảo.

Trong những ngày tháng bị tù đày, mặc dù ông bị đối phương dùng nhiều thủ đoạn như bắt cha đẻ của ông tra tấn trước mặt ông, nhằm moi cho bằng được thông tin về tổ chức cách mạng, nhưng đều không thành công. Nhiều bài thơ được ông sáng tác trong tù thể hiện chí khí cách mạng, như:

Thân ta dù có thiệt thòi

Làm gương chiến đấu cho đời mai sau.

hay

Bì bõm trong bể nước đầy

thằng Tây nó bảo mình yêu nước

Ừ không yêu sao lại thế này.

Sau một lần vượt ngục Côn Đảo trên chiếc thuyền có 5 người, trong đó có Tôn Đức Thắng thành công, ông trở về đất liền được cử phụ trách các tỉnh miền Đông Nam Bộ, rồi ủy viên xứ ủy Nam Kỳ phụ trách Sài Gòn-Gia Định.

Trong một chuyến công tác, bị thực dân Pháp mai phục bắt được, bị đối phương tra tấn dữ dội, ông đã qua đời tại Khám Lớn Sài Gòn.