Thuyết minh về truyện ngắn: Cô bé bán diêm của An-đéc-xen

An-đéc-xen sinh năm 1805 và mất năm 1875 – là một nhà văn Đan Mạch nổi tiếng với những loại truyện cổ tích viết cho trẻ em. Được bạn đọc khắp năm châu thế giới yêu thích như : Nàng tiên cá, Vịt con xấu xí, Nàng công chúa và hạt đậu, Bộ quần áo mới của hoàng đế,…và tất nhiên không thể thiếu đó là truyện ngắn Cô bé bán diêm.

 

Cô bé bán diêm là một trong những tác phẩm đặc sắc của nhà văn An-đéc-xen. Câu chuyện kể về hoàn cảnh của một cô bé bán diêm trong thời tiết khắc nghiệt , đan xen giữa thế giới mộng tưởng của cô bé. Trong cái bóng tối và đêm giao thừa của xứ sở Đan Mạch lạnh cắt da thịt ấy, một cô bé đôi môi tím tái, bụng đói cồn cào đang lần từng bước chân trần trên hè phố. Em phải đi bán diêm…nhưng mọi người không ai giúp đỡ em bé tội nghiệp và em cũng chẳng bán được bao diêm nào. Lạnh quá, em nép vào một góc tường và quyết định quẹt diêm với ý nghĩ rằng mình sẽ được sưởi ấm. Qua các lần quẹt diêm, em trông thấy: một cái lò sưởi, bàn ăn ngỗng quay, cây thông nô-en rực rỡ và đặc biệt là người bà đã mất của em – người yêu thương em nhất trên thế gian này hiện ra. Lửa diêm cũng dần tắt. Tất cả biến mất. Em quẹt các que diêm còn lại trong bao để níu giữ hình ảnh người bà thân thương…Em muốn đi theo bà và rồi, hai bá cháu nắm tay nhau cùng bay lên trời. Sáng hôm sau, ngày đầu của năm mới, mọi người thấy thi thể cô bé bên một xó tường vời những bao diêm, nghĩ cô bé chết vì đói và rét nhưng có ai biết được những điều kì diệu mà em đã trông thấy,em đã rất hạnh phúc trên thiên đàng khi cùng bà đón những niềm vui đầu năm.

 

Truyện đã tái hiện những ước mơ, mộng tưởng thật đẹp và giản dị của cô bé. Nhưng quay lại hiện thực mà xem, nó tàn nhẫn hơn những gì ta nghĩ. Một cô bé chỉ mới mười, mười hai tuổi đêm đông giá rét phải dò dẫm bán từng bao diêm, bụng đói, đầu trần, chân đất…Cái tuổi ấy, như học sinh chúng ta đều được ăn no, mặc đẹp, được vui chơi giải trí, sung sướng và hạnh phúc bên gia đình. Còn cô bé nhỏ nhắn ấy chẳng có gì cả, em mất mát nỗi đau về vật chất lẫn tinh thần. Những ước mơ ấy, thật nhỏ nhoi và giản dị của cô bé rất chính đáng bởi em đáng được nhận những điều đó. Cái chết của cô bé là một sự cảm thông sâu sắc thấm đượm tinh thần nhân đạo của nhà văn. Ông đã cúi xuống nổi đau của một em bé bất hạnh, kể cho chúng ta nghe câu chuyện cảm động này bằng tất cả tình yêu thương vô bờ bến với trẻ thơ và những con người nghèo khổ. Đó cũng là lời tố cáo đanh thét của xã hội có những con người ích kỷ, lạnh lúng và vô cảm. Ông đã cất lên tiếng nói để cảnh tỉnh những trái tim đông cứng như băng giá, gửi bức thông điệp tình thương đối với mọi người. Kết thúc câu chuyện thật buồn nhưng sức ám ảnh của những giấc mơ tuyệt đẹp vẫn đầy ắp tâm trí người đọc, người nghe qua những lời kể và sự miêu tả rất cuốn hút của An-đéc-xen.

 

Làm nên thành công của một truyện ngắn, tất nhiên không thể không kể đến giá trị nghệ thuật. Truyện được xây dựng trên một tình tiết lặp lại và biến đổi tự nhiên hợp lí, đó là chi tiết năm lần em bé quẹt diêm. Để đắm chìm trong thế giới ảo ảnh do em bé tưởng tượng ra, để câu chuyện phát triển đan xen giữa hiện thực vả mộng tưởng, hệt như trong truyện cổ tích không thể có chi tiết dẫn truyện nào hay hơn, độc đáo hơn trong hoàn cảnh, nhân vật và sự kiện như vậy. Đặc biệt là truyện chỉ có một nhân vật, một em bé không có tên : em bé bán diêm. Với lối dẫn truyện đa dạng: miêu tả cảnh vật, khắc họa sống động những khoảnh khắc tâm trạng của cô bé, lời đối thoại, độc thoại một chiều và dẫn lời gián tiếp làm cho truyện trở nên hay và hấp dẫn, tránh sự đơn điệu. Đỉnh điểm của câu chuyện là cái chết của em bé bán diêm giữa đêm đông giao thừa, một kết cục không giống như truyện cổ tích mà ta thường hay đọc, tính cổ tích có chăng là đôi má hồng, đôi môi đang mỉm cười của em khi hạnh phúc cùng bà trên cõi thiên đường, giải thoát mọi khổ đau của thực tại.

 

Cô bé bán diêm là một tác phẩm có giá trị cao đối với nền văn học thế giới. Một truyện ngắn  đặc sắc và giàu giá trị nhân văn. Câu chuyện đã nghiệm cho người đọc rất nhiều điều trong cuộc sống: con người cần có lòng nhân ái, yêu thương giúp đỡ lẫn nhau thì sẽ làm cho cuộc sống trở nên tốt đẹp hơn.

 

Hiếm có một truyện ngắn nào mang một sức sống mãnh liệt và để lại nhiều cảm xúc như “Cô bé bán diêm” của An dec xen. Có lẽ tinh thần nhân đạo, trong truyện ngắn đã tạo nên vẽ đẹp trường tồn cho tác phẩm và chính vì thế,  hình ảnh“ cô bé bán diêm” ấy sống mãi trong lòng người đọc.