11/05/2018, 13:33
Thay keo tản nhiệt CPU - dễ mà khó
Công việc có vẻ đơn giản nhưng để đạt hiệu quả cao nhất thì không dễ chút nào. Liệu các bạn đã biết cách bôi keo thế nào cho đúng? Mỗi bộ vi xử lý khi xuất xưởng đều được nhà sản xuất trét sẵn một lớp keo khá tốt. Nhưng sau khoảng 2 năm lớp keo này sẽ khô và làm giảm khả năng tản nhiệt của CPU. ...
Công việc có vẻ đơn giản nhưng để đạt hiệu quả cao nhất thì không dễ chút nào. Liệu các bạn đã biết cách bôi keo thế nào cho đúng?
Mỗi bộ vi xử lý khi xuất xưởng đều được nhà sản xuất trét sẵn một lớp keo khá tốt. Nhưng sau khoảng 2 năm lớp keo này sẽ khô và làm giảm khả năng tản nhiệt của CPU. Do đó, người dùng cần thay một lớp keo mới.
Về lý thuyết, nếu bề mặt của CPU và của phiến tản nhiệt hoàn toàn nhẵn thì khi tiếp xúc với nhau toàn bộ nhiệt từ CPU sẽ được truyền hết sang phiến tản nhiệt. Tuy nhiên, trên thực tế không thể sản xuất ra các bề mặt lý tưởng như vậy, giữa chúng sẽ luôn tồn tại các khe hở. Chúng sẽ ngăn cản việc truyền nhiệt từ CPU sang đế tản nhiệt, từ đó làm giảm hiệu năng chung của tản nhiệt.
Việc trét keo tản nhiệt chỉ nhằm mục đích lấp các khoảng trống giữa 2 bề mặt.
Tất nhiên, nếu sử dụng quá nhiều keo sẽ dẫn tới việc các bề mặt kim loại không tiếp xúc được với nhau và làm giảm khả năng truyền nhiệt đi rất nhiều. Vậy người dùng cần làm những gì để đạt hiệu quả cao nhất?
1. Lựa chọn keo dẫn nhiệt
Có 3 loại chính là keo tản nhiệt có chứa thành phần kim loại, sứ và silicon.
- Keo chứa kim loại: Kim loại dẫn nhiệt tốt nhất trong các loại vật chất, do đó hiệu quả của loại keo này là không phải bàn cãi. Tuy nhiên, đi kèm với đó là mức giá cao nhất trong các loại kem tản nhiệt.
- Keo có chứa gốm: Hiệu quả kém hơn một chút so với keo kim loại, giá thành rẻ hơn và thường ở phân khúc tầm trung.
- Keo chứa sillicon: Loại keo thường được bán kèm cùng với tản nhiệt mặc định của CPU và trong các bộ tản nhiệt chất lượng thấp. Hiệu quả của loại keo này kém hơn nhiều so với hai loại trên. Tuy giá thành rẻ nhưng hiệu năng kém, do đó người dùng nên tránh sử dụng loại keo này.
Với người dùng bình thường, chỉ cần đầu tư khoảng 100-200 nghìn đồng là đã có loại keo tản nhiệt tốt như Noctua NT-H1, Xigmatek Freezing Point hay Arctic Cooling MX3/4...
Các giải pháp tản nhiệt cao cấp như IC Diamond (chứa tinh thể kim cương) hay Indigo Extreme (kim loại lỏng 100%) cho hiệu năng tốt nhất. Nhưng giá quá cao, sử dụng phức tạp và không dùng được nhiều lần khiến chúng chỉ thích hợp với dân đam mê công nghệ.
2. Quy trình bôi keo tản nhiệt
a. Làm sạch bề mặt tiếp xúc
Lớp keo cũ sau một thời gian sử dụng sẽ bị khô và tạo thành các mảng bám trên bề mặt CPU. Cần tiến hành làm sạch nếu không lớp keo này sẽ thành một lớp cách nhiệt trên CPU.
Để tẩy sạch lớp keo cũ, người dùng có thể sử dụng giấy ăn thấm cồn y tế và lau sạch bề mặt CPU. Đây là cách đơn giản và hiệu quả nhất. Một lưu ý là nên tránh sử dụng dung dịch aceton (tẩy sơn móng tay).
Ngoài ra, khi mua một số dòng tản nhiệt mới, người dùng có thể sử dụng miếng vải làm sạch keo đi kèm trong bộ tản nhiệt. Miếng vải này được tẩm dầu đặc biệt giúp dễ dàng lau sạch được lớp keo khô đã bám trên bề mặt của CPU một cách an toàn.
Tiến hành việc lau cho tới khi bề mặt CPU trở nên sáng màu kim loại. Sau đó, dùng một lớp vải khô (sợi nhân tạo) để lau khô lớp dung dịch trên bề mặt CPU rồi mới tiến hành trét keo. Không nên dùng các loại vải sợi tự nhiên để tránh các sợi vải bám trên bề mặt CPU.
b. Bôi keo mới
Công đoạn này đơn giản lại ảnh hưởng lớn tới hiệu năng của tản nhiệt. Quá nhiều keo sẽ ngăn cản sự tiếp xúc giữa 2 bề mặt kim loại, nhưng quá ít keo lại làm cho nhiều khoảng trống không được bịt kín. Điều cần thiết là một lớp keo tản nhiệt mỏng và đều trên bề mặt CPU. Các thử nghiệm cho thấy lượng keo bằng một hạt đậu là vừa đủ.
Để dàn đều keo tản nhiệt ra bề mặt CPU, có 2 phương pháp:
- Đặt tản nhiệt thẳng lên trên và lắp đặt như bình thường.
Phương pháp này lợi dụng áp lực của bộ tản nhiệt để dàn đều keo, bảo đảm không tạo ra các bọt khí trong quá trình lắp đặt. Tuy nhiên, nếu đặt tản nhiệt lệch và di chuyển trong khi lắp sẽ khiến lớp keo dàn không đều và giảm hiệu năng.
- Dàn keo thủ công
Một số bộ tản nhiệt hoặc kem tản nhiệt có kèm một miếng nhựa để người dùng tự dàn keo. Ngoài ra, người dùng có thể dùng tay (nhưng không khuyến khích do tay người có mồ hôi, bụi bẩn dễ lẫn vào keo làm giảm tính dẫn nhiệt của keo) hoặc thẻ sim cứng, tránh để cho keo dính vào mạch của bo mạch chủ và CPU.
Phương pháp này dễ tạo ra các bọt khí nếu thao tác chưa quen. Kèm theo đó, khi lắp tản nhiệt, áp lực sẽ khiến lớp keo ngòai rìa tràn ra và dính vào các đường mạch quanh CPU.
Sau khi hoàn thành việc bôi keo tản nhiệt, hãy đặt tản nhiệt vào vị trí. Cố gắng đặt thật chính xác và cố định chúng lại, tránh nâng lên hạ xuống nhiều lần vì sẽ làm biến dạng lớp keo và giảm hiệu quả tản nhiệt.
Mỗi bộ vi xử lý khi xuất xưởng đều được nhà sản xuất trét sẵn một lớp keo khá tốt. Nhưng sau khoảng 2 năm lớp keo này sẽ khô và làm giảm khả năng tản nhiệt của CPU. Do đó, người dùng cần thay một lớp keo mới.
1. Lựa chọn keo dẫn nhiệt
Có 3 loại chính là keo tản nhiệt có chứa thành phần kim loại, sứ và silicon.
- Keo chứa kim loại: Kim loại dẫn nhiệt tốt nhất trong các loại vật chất, do đó hiệu quả của loại keo này là không phải bàn cãi. Tuy nhiên, đi kèm với đó là mức giá cao nhất trong các loại kem tản nhiệt.
- Keo có chứa gốm: Hiệu quả kém hơn một chút so với keo kim loại, giá thành rẻ hơn và thường ở phân khúc tầm trung.
- Keo chứa sillicon: Loại keo thường được bán kèm cùng với tản nhiệt mặc định của CPU và trong các bộ tản nhiệt chất lượng thấp. Hiệu quả của loại keo này kém hơn nhiều so với hai loại trên. Tuy giá thành rẻ nhưng hiệu năng kém, do đó người dùng nên tránh sử dụng loại keo này.
Với người dùng bình thường, chỉ cần đầu tư khoảng 100-200 nghìn đồng là đã có loại keo tản nhiệt tốt như Noctua NT-H1, Xigmatek Freezing Point hay Arctic Cooling MX3/4...
a. Làm sạch bề mặt tiếp xúc
Lớp keo cũ sau một thời gian sử dụng sẽ bị khô và tạo thành các mảng bám trên bề mặt CPU. Cần tiến hành làm sạch nếu không lớp keo này sẽ thành một lớp cách nhiệt trên CPU.
Để tẩy sạch lớp keo cũ, người dùng có thể sử dụng giấy ăn thấm cồn y tế và lau sạch bề mặt CPU. Đây là cách đơn giản và hiệu quả nhất. Một lưu ý là nên tránh sử dụng dung dịch aceton (tẩy sơn móng tay).
Công đoạn này đơn giản lại ảnh hưởng lớn tới hiệu năng của tản nhiệt. Quá nhiều keo sẽ ngăn cản sự tiếp xúc giữa 2 bề mặt kim loại, nhưng quá ít keo lại làm cho nhiều khoảng trống không được bịt kín. Điều cần thiết là một lớp keo tản nhiệt mỏng và đều trên bề mặt CPU. Các thử nghiệm cho thấy lượng keo bằng một hạt đậu là vừa đủ.
Để dàn đều keo tản nhiệt ra bề mặt CPU, có 2 phương pháp:
- Đặt tản nhiệt thẳng lên trên và lắp đặt như bình thường.
Phương pháp này lợi dụng áp lực của bộ tản nhiệt để dàn đều keo, bảo đảm không tạo ra các bọt khí trong quá trình lắp đặt. Tuy nhiên, nếu đặt tản nhiệt lệch và di chuyển trong khi lắp sẽ khiến lớp keo dàn không đều và giảm hiệu năng.
- Dàn keo thủ công
Một số bộ tản nhiệt hoặc kem tản nhiệt có kèm một miếng nhựa để người dùng tự dàn keo. Ngoài ra, người dùng có thể dùng tay (nhưng không khuyến khích do tay người có mồ hôi, bụi bẩn dễ lẫn vào keo làm giảm tính dẫn nhiệt của keo) hoặc thẻ sim cứng, tránh để cho keo dính vào mạch của bo mạch chủ và CPU.
Phương pháp này dễ tạo ra các bọt khí nếu thao tác chưa quen. Kèm theo đó, khi lắp tản nhiệt, áp lực sẽ khiến lớp keo ngòai rìa tràn ra và dính vào các đường mạch quanh CPU.
Vũ Anh
