Tết Đoan Ngọ là gì – Nguồn gốc, ý nghĩa Tết Giết Sâu Bọ mùng 5/5

Tết Đoan Ngọ là ngày gì – Nguồn gốc và ý nghĩa Tết Đoan Ngọ mùng 5 tháng 5 Âm lịch là gì, vì sao người dân lại ăn tết Đoan Dương, Tết giết sâu bọ. Nên nhớ, Tết này tại Việt Nam và Trung Quốc bắt nguồn và mang nghĩa hoàn toàn khác nhau, nên mọi người cần tìm hiểu rõ về Tết Đoan Ngọ của người Việt.

Tết Đoan Ngọ là gì?

Tết Đoan Ngọ là Tết chung của người Việt Nam, còn có tên khác là Tết Đoan Dương hay Tết Giết Sâu Bọ (Tết Chiết Sâu Bọ). Tết Đoan Ngọ diễn ra vào ngày mùng 5 tháng 5 Âm lịch hàng năm tồn tại lâu đời và có ảnh hưởng sâu đậm tới văn hóa ông cha ta. 29 tháng 5 dương lịch.

Tuy nhiên, nhiều người vẫn chưa hiểu ý nghĩa đầy đủ Tết Đoan Ngọ là gì. Theo ý nghĩa thì từ Đoan nghĩa là mở đầu, từ Ngọ hàm ý , từ 11 giờ trưa đến 1 giờ Chiều, vì thế Tết Đoan Ngọ thường ăn vào buổi trưa. Đây cũng là lúc mặt trời bắt đầu ngắn nhất, trái đất trùng với ngày hạ chí. Nên Tết Đoan Ngọ còn có tên Tết Đoan Dương, vì theo triết lý phương Đông thì hỏa khí (dương) của trời Đất và cả trong cơ thể con người đều lên đến tột đỉnh cao nhất.

Tết Đoan Ngọ có tại các nước Phương Đông như Hàn Quốc, Triều Tiên, Trung Quốc. Tại Việt Nam, Tết Đoan Ngọ chính là Tết Giết (Chiết) Sâu Bọ, là ngày mọi người phát động phong trào bắt sâu bọ, tiêu diệt các yếu tố gây hại cho cây trồng, mùa màng, đồng thời một số loài sâu bọ có thể ăn được, trở thành chất bổ dưỡng. Người dân còn nấu các món ăn để “Diệt sâu bọ” trong cơ thể.

Tết Đoan Ngọ tiếng Anh là gì?

Bạn cần biết dịch Tết Giết Sâu Bọ – Tết Đoan Ngọ tiếng Anh là gì để giới thiệu cho người nước ngoài biết về nét văn hóa của người Việt. Bạn có thể giữ nguyên cụm từ này, nhưng giải thích từng từ cho các bạn nói tiếng Anh biết ý nghĩa của Tết Đoan Ngọ.

Bạn giải thích từng tự như sau: Tết: festival, Đoan: the start/straight/middle/righteousness/just, Ngọ: at noon (from 11 am to 1 pm). Đoan Ngọ là thời điểm mặt trời gần với Trái đất nhất – tiếng Anh là: Doan Ngo is the moment that the sun is the most near the earth.

Tết Đoan Ngọ tiếng Anh là Mid-year Festival – 5/5 (lunar) dành cho Việt Nam. Còn ở Trung Quốc thì ngày Tết Đoan Ngọ dịch sang tiếng Anh phổ biến là Dragon Boat Festival (lễ hội thuyền rồng) hoặc Duanwu Festival (lễ Đoan Ngọ), nhưng do ý nghĩa ngày mùng 5 tháng 5 của Trung Quốc khác ta nên đừng áp dụng cách dịch này cho người nước ngoài.

Nguồn gốc Tết Đoan Ngọ

Muốn hiểu rõ Tết Đoan Ngọ là gì thì không thể thiếu việc tìm hiểu truyền thuyết của ông cha xưa để thấy sự khác biệt giữa văn hóa Trung Quốc và Việt Nam. Nguồn gốc Tết Đoan Ngọ lại Trung Quốc xuất phát từ truyền thuyết đại thần Khuất Nguyên của nước Sở. Vị trung thần này nổi tiếng nhưng lại âu tư bởi vận mệnh đất nước suy vong, ông đã khuyên ngăn vua Hoài Vương nhưng ngược lại bị gian thần hãm hại tới mức phải gieo mình xuống sông Mịch La tự vẫn để giữ tấm lòng son vào ngày mùng 5 tháng 5 âm lịch.

Còn tại Việt Nam, Tết Đoan Ngọ lại có nguồn gốc và ý nghĩa hoàn toàn khác. Ngay cả cái tên người Việt đặt cho nó là Ngày Giết Sâu Bọ để thấy rõ điều đó. Theo truyền thuyết, vào một ngày sau vụ mùa, người nông dân đang ăn mừng vì trúng lớn, nhưng năm ấy thì sâu bọ lại kéo tới dày đặc ăn mất trái cây, thực phẩm thu hoạch được. Bạn có thể tìm hiểu thêm .

Giữa lúc người dân chẳng biết làm cách nào thì bỗng có một ông lão từ đâu tới tự xưng là Đôi Truân bày cho dân lập đàn cúng Bánh gio và Trái cây trước nhà, rồi vận động cơ thể. Mọi người làm theo thì đúng là sâu bọ chết hết cả, rồi còn được Đôi Truân khuyên hãy làm vậy hằng năm vì đúng dịp này, sâu bọ rất hung hăng sẽ phá hoại mùa màng. Nói xong ông lão biến mất. Vì vậy ngày 5/5 tại Việt Nam gọi là ngày Diệt sâu Bọ, và do diễn ra vào giữa trưa nên còn được gọi là Tết Đoan Ngọ.

Ý nghĩa Tết Giết Sâu Bọ là gì?

Người Việt ăn Tết Đoan Ngọ vừa để diệt trừ sâu bọ, kể cả mùa màng lẫn “sâu bọ” trong chính mỗi con người. Đồng thời, ngày mùng 5 tháng 5 trúng vào sau dịp thu hoạch, nên con cái nhớ tới công lao của cha mẹ sẽ đi Tết, cũng như thờ cúng tổ tiên vì đã cho một mùa bội thu.

Đây là giai đoạn chuyển mùa, chuyển tiết nên dịch bệnh dễ phát sinh. Vào Tết giết Sâu Bọ, dân gian có tục trừ trùng phòng bệnh nên sẽ ăn các loại như rượu nếp, cơm rượu, bánh trú tro, quả chua để trừ sâu bọ, xua đuổi bệnh tật. Nhiều nơi rất coi trọng Tết Đoan Ngọ là dịp sum vầy đầm ấm, gắn kết vì con cháu làm ăn xa cũng thu xếp về. Hoa quả, cây lá dịp này cũng rất nhiều nên trở thành đồ cúng.

Hy vọng mọi người đã biết rõ Tết Đoan Ngọ – Diệt sâu bọ là gì và ý nghĩa thế nào. Ngày mùng 5 tháng 5 âm lịch hàng năm, người dân trên khắp Việt Nam quây quần bên gia đình để mừng thắng lợi mùa màng, tưởng nhớ tới ơn sinh thành dưỡng dục của cha mẹ, thờ cúng ông bà tổ tiên. Tết cũng là dịp để mọi người ngăn ngừa dịch bệnh bằng cách ăn các món như cơm rượu, bánh trú tro, thịt vịt.