Tại sao tĩnh mạch có màu xanh?

Màu xanh của tĩnh mạch thấy được do tương tác của ánh sáng với da, lượng oxy trong máu và các yếu tố khác.

Nguyên nhân tĩnh mạch có màu xanh

Máu chảy trong cơ thể có màu đỏ tươi hay đỏ đậm tuỳ vào lượng oxy trong máu; bản thân tĩnh mạch cũng không có màu xanh, chúng chỉ có màu xanh khi nhìn xuyên qua da. Màu xanh này được thấy do bốn yếu tố.

Màu sắc tĩnh mạch bị nhiều yếu tố chi phối. (Ảnh: iStockphoto)

Yếu tố thứ nhất là sự tương tác của ánh sáng với da ở nhiều bước sóng, tương đương với những màu sắc khác nhau. Ánh sáng xuyên qua da, bị hấp thụ và phát ngược trở lại vào môi trường. Quá trình hấp thụ và phát xạ ngược trở lại xảy ra hàng nghìn lần trong chớp mắt.

Các nhà khoa học phát hiện ra rằng tĩnh mạch phát xạ nhiều màu xanh, và chỉ một lượng rất ít màu đỏ, cho nên chúng ta thường thấy tĩnh mạch có màu xanh.

Yếu tố thứ hai là lượng oxy trong máu ảnh hưởng tới màu máu và khả năng hấp thụ ánh sáng. Oxy được vận chuyển bằng hồng cầu. Một hồng cầu tối đa có thể mang bốn phân tử oxy. Dưới tác động xung quanh như nhiệt độ cao, môi trường axit, một hoặc nhiều phân tử oxy sẽ rời khỏi hồng cầu làm cho máu có màu thẫm. Màu đỏ thẫm này bản chất vẫn là màu đỏ nhưng dễ nhìn thành màu xanh hơn.

Yếu tố thứ ba là bản thân tĩnh mạch, đặc biệt là đường kính và vị trí của nó. Nếu tĩnh mạch nằm ngay dưới da, chúng sẽ có sắc đỏ. Càng xuống sâu, màu của tĩnh mạch sẽ dần pha màu xanh. Trong khi đó, đại đa số tĩnh mạch nằm sâu hơn nửa milimet dưới da. Hiện tượng quang học này có liên quan tới phương trình vận chuyển máu phức tạp.

Các nhà khoa học cũng quan sát được một chút sắc xanh ở động mạch, nhưng ít hơn, do máu trong động mạch có màu đỏ tươi. Khi ánh sáng truyền qua da, sự khác biệt về màu sắc giữa tĩnh mạch và động mạch sẽ được khuyếch đại, nên ta thấy tĩnh mạch xanh hơn. Bên cạnh đó, động mạch thường nhỏ và nằm sâu hơn dưới da nên thường không thấy động mạch.

Yếu tố cuối cùng là não bộ. Thông tin thu nhận từ võng mạc đến não được xử lý rất nhiều. Ví dụ màu tím không phải lúc nào cũng là màu tím, khi đặt màu tím bên cạnh màu đỏ, não của bạn sẽ chuyển màu tím thành màu tính ánh xanh. Trong trường hợp tĩnh mạch, sự tương phản của vùng da xung quanh cũng có xu hướng làm tĩnh mạch có màu xanh.