Tại sao hát xoan chỉ có ở Phú Thọ và không có đoàn văn công đi biểu diễn ở khắp nơi?

Hát xoan được biết có từ thời hùng vương. Tương truyền công chúa Nguyệt Tư đi theo Vua Hùng kinh lý qua lãi lèn ( nay là kim đức, Phù ninh, Phú Thọ) do nghe hát xoan kèm các động tác múa mượt mà đã dịu cơn đau và sinh nở dễ dàng. Vua Hùng thích lắm và truyền cho dân chúng phải học và lưu truyền điệu hát múa này. Hát xoan rất khó, hát phải đi đôi với lượn, lấy hơi, nhả chữ, phải thuộc khoảng 14 làn điệu khác nhau và phải biết múa minh hoạ. Học hát xoan rất kỳ công cho nên mặc dầu được coi là loại hình nghệ thuật dân gian đanh được đề nghị Unesco công nhận là di sản văn hoá phi vật thể của thế giớ nhưng nếu không có biện pháp khẩn trương đầu tư để duy trì và phát triển thì ngay ở quê hương hát xoan – Câu lạc bộ làng xoan ( thành lập năm 1998 cũng có nguy cơ tan rã và việc thất truyền loại hình nghệ thuật dân gian mang đậm màu sắc văn hoá tâm linh, là một nguy cơ có thể thấy trước.