Sự học không có quê hương nhưng người học có học vấn phải tổ quốc

Bài làm

Năm tháng rồi cũng qua đi nhưng trong tim tôi vẫn lưu giữ những hình ảnh về một người thầy đặc biệt. Thầy có thể vẽ bản đồ Việt Nam trong nháy mắt, cứ như dáng hình cong cong ấy đã in sâu vào tâm khảm. Thầy dạy chúng tôi phải viết hoa danh từ Tổ quốc, và cũng chính thầy đã nhắc lại với tôi câu nói nổi tiếng của L. Pát-xtơ: "Sự học không có quê hương nhưng người học có học vấn phải có Tổ quốc".

Thấy tôi nhắc lại câu ấy với một nỗi niềm đau đáu khôn nguôi, dường như trong câu nói có cả nỗi lòng của người thiết tha yêu Tổ quốc. Và, đúng như  thầy giáo nói, nó chứa đựng những triết lí sâu sắc mà đi cả cuộc đời con người thấu hiểu. "Học vấn không có quê hương" ý nói bể học vô bờ, người ta có trau dồi kiến thức ở bất cứ nơi đâu. Liên từ "nhưng" như một đòn bẩy từ, sức nặng câu chữ được dồn vào triết lí nhân sâu sắc: "người có học cần phải có Tổ quốc". "Tổ quốc" - hai từ giản dị mà biết mấy thiêng liêng. Nó gợi dòng hoài niệm trong tim người xa xứ và gọi cả niềm tự hào nơi những người đang sống trên xứ sở của mình. Tổ quốc là nguồn cội, tổ tiên, là mảnh đất chôn rau cắt rốn, nơi có gia đình, xóm làng, bè bạn, có khoảng trời kỉ niệm ấu thơ. Tổ quốc không chỉ là vùng đất, nó là không gian gắn với những giá trị thiêng liêng của đời người. "Người có học vấn phải có Tổ quốc" không chỉ nêu một chân lí chung: bất cứ ai sinh ra đều có một khoảng trời quê hương, mà là lời răn dạy, nhắn nhủ: Những người am hiểu đạo lí thì dù đi đến đâu phải nhớ về Tổ quổc. Đó là tình cảm nhân văn cao đẹp thẳm sâu trong tim con người, đặc biệt là những người xa xứ. Hơn thế, nó còn là thước đo tính, đúng như lời thơ Đỗ Trung Quân:

Quê hương mỗi người chỉ một

Như là chi một mẹ thôi          

Quê hương nếu ai không nhớ

Sẽ không lớn nổi thành người.

(Quê hương)

Tổ quốc là điểm tựa để người ta bay cao xa trên bầu trời tri thức. Đồng thời, Tổ quốc luôn đón chào những đứa con xa trở về với khát vọng dựng xây. Vì vậy, tình yêu Tổ quốc là tình cảm gắn bó hai chiều giữa con người và xứ sở. Câu nói của L.Pát-xtơ là hoàn toàn đúng đắn bởi nó phản ánh đúng tình cảm của con người đối với Tổ quôc mình và gửi gắm một bài học về cách sống: Ở trên đời không ai có thể quên Tổ quốc.

Ta đã hiểu ý nghĩa câu nói của nhà bác học người Pháp, nhưng vấn đề là sao để bày tỏ tình yêu đất nước? Có phải yêu đất nước là phải tham gia những dự án vĩ mô, những kế hoạch bạc tỉ để làm thay đổi bộ mặt của quê hương mình? Lòng yêu nước gắn với những biểu hiện giản dị hơn thế.

Tôi có một người anh công tác xa nhà. Trên blog của mình, anh viết: "Lại một Giáng sinh trắng trôi qua. Vào những ngày cuối năm của xứ sở Bắc Âu, mình thấy nhớ ngày Tết quê hương với miếng bánh chưng mặn mà tình nghĩa xóm, với làn mưa xuân mơn trớn những búp nõn đầu cành...". Yêu quê hương là luôn nhớ về quê hương, và những dòng tâm tình ấy chất chứa tình cảm của người con xa Tổ quốc.