Soạn bài Câu cá mùa thu (Thu điếu) (ngắn gọn) - Nguyễn Khuyến

Câu 1:

Điểm nhìn của tác giả: Cảnh vật được đón nhận từ gần đến cao xa rồi từ cao xa trở lại gần. Từ không gian ao làng bên trong thu mở rộng thành không gian mùa thu…

⟹ cảnh sắc mùa thu mở ra nhiều hướng thật sinh động

Câu 2:

Nét riêng của cảnh sắc mùa thu được biểu hiện rõ ràng qua những từ ngữ và hình ảnh thu: 

+ Màu sắc: nước – trong veo, sóng – biếc, trời – xanh ngắt, lá – vàng.

+ Đường nét chuyển động: sóng – hơi gợn tí, lá – khẽ đưa vèo, tầng mây – lơ lửng

+ Hòa sắc tạo hình: bao trùm lên cảnh vật là một màu xanh: xanh ao, xanh bờ, xanh sông, xanh tre, xanh trời, xanh bèo và có một màu vàng đâm ngang của chiếc lá thu rơi.

+ Ao thu nhỏ, chiếc thuyền câu theo đó cũng “bé tẻo teo”.

- Đó là nét riêng vùng đồng bằng Bắc Bộ

⟹ Bức tranh thu trong sáng, thanh đạm mang hồn dân dã của làng quê nước Việt

Câu 3:

 Không gian trong Thu điếu: tĩnh lặng, phảng phất buồn:

+ Cảnh thu đẹp nhưng tĩnh lặng và đượm buồn: nước “trong veo” trên một không gian tĩnh, vắng người, ngõ trúc quanh co khách vắng teo.

+ màu sắc trong sáng, tươi mát và vô cùng sinh động: : làn “nước trong veo”, sóng biếc, lá vàng, mây lơ lửng, trời “xanh ngắt”,…

+ Các chuyển động rất nhẹ, rất khẽ, không đủ tạo ra âm thanh

- Tâm trạng của nhà thơ:

+ Cõi lòng nhà thơ yên tĩnh, vắng lặng.

+ . Cái lạnh, cái buồn của không gian thấm vào tâm hồn nhà thơ

+ Cảnh thu đẹp, trong sáng thanh đạm, mang vẻ đẹp đồng quê dân dã cho thấy tâm hồn gắn bó tha thiết với quê hương đất nước.

⟶ Tâm hồn gắn bó tha thiết với thiên nhiên đất nước, một tấm lòng yêu nước thầm kín nhưng không kém phần sâu sắc.

Câu 4:

Cách gieo vần trong bài thơ rất đặc biệt: vần “eo” ⟹ góp phần diễn tả một không gian nhỏ dần, khép kín, phù hợp với tâm trạng đầy oan khúc của thi nhân. Không gian trong bức tranh được thu hẹp nhỏ dần, khép kín phù hợp với tâm trạng đầy uẩn khuất của thi nhân

Câu 5:

Cõi lòng nhà thơ đã hòa vào trời thu, cảnh thu. Cảnh thu rất đẹp, rất sinh động ⟹ là tình yêu thiên nhiên, đất nước tha thiết của nhà nhơ. Phải yêu thiên nhiên, đất nước thì tác giả mới vẽ ra được một bức tranh thiên nhiên cảnh Thu với màu sắc sống động, tươi sáng mà còn mang một nét đặc trưng của vùng đồng bằng Bắc Bộ.

Luyện tập:

Cái hay của nghệ thuật sử dụng từ ngữ trong bài thơ để gợi cảnh và diễn tả tâm trạng.

- Cảnh thanh sơ dịu nhẹ được gợi lên qua các tính từ : trong veo, biếc, xanh

ngắt; các cụm động từ: gợn tí, khẽ đua, lơ lửng.

- Từ vèo trong câu thơ “Lá vàng trước gió khẽ đưa vèo”

- Vần eo – “tử vận”, được tác giả sử dụng rất thần tình.

Zaidap.com