Quỷ nhập dưới cái nhìn khoa học

Richard Galllagher là nhà trị liệu tâm thần học tại Đại học Y New York. Gần đây ông nghiên cứu về hiện tượng quỷ nhập và trừ tà, có một bài viết ngắn gọn trên Washington Post.

Cuối những năm 80, tôi được giới thiệu với một tư tế Satan giáo tự phong. Cô ta gọi mình là phù thủy, vận trang phục đen, kẻ mắt đậm và khẳng định mình là "hoàng hậu" của Satan. Dưới tư cách là nhà khoa học và sử học có thâm niên nghiên cứu và thực tập nhiều năm ở các đại học hàng đầu Princeton, Yale và Columbia, các tu sĩ Công giáo muốn xin ý kiến chuyên môn từ tôi: liệu người phụ nữ này có mắc bệnh tâm thần nào đó?

Vào thời điểm đó, phong trào Satan giáo nổi lên khắp nước Mỹ. Nhiều cá nhân bị bắt và truy tố vì lợi dụng tâm linh để trục lợi. Tuy nhiên nữ tư tế này có thể nói chính xác nguyên nhân cái chết người thân của tôi mà chắc chắn cô ta chưa gặp. Với hiểu biết khi đó, tôi không thể tìm được cách giải thích nào khác ngoài thừa nhận rằng đó là năng lực huyền bí.

Vị linh mục đã hỏi ý kiến tôi về trường hợp này rất có kinh nghiệm về tâm linh. Tôi đã nói với ông ấy, dù là người Công giáo, tôi vẫn không dễ tin vào những điều không tưởng. Ông đáp lại hơi chút không hài lòng: "Chính vì vậy nên chúng tôi mới nhờ tới anh chứ".

Mối quan hệ đối tác bắt đầu từ đó. Trong suốt hơn 2 thập kỷ qua, tôi đã thỉnh giảng cho hàng trăm giáo sĩ nhận biết các dấu hiệu của nhiều chứng bệnh tâm thần phức tạp không hề liên quan tới quỷ dữ. Có chút khó khăn, nhưng hai khía cạnh tâm linh và khoa học không hề xung đột. Là một giáo sư - bác sĩ tâm lý, tôi tập trung vào việc cởi mở, tôn trọng và thấu hiểu. Điều này đã giúp tôi phân biệt giữa những trường hợp "quỷ ám" với các ca bệnh thông thường.

Nhiều đồng nghiệp trong giới khoa học đương nhiên không tin vào điều này, lý do là vì họ đã bị lừa phỉnh quá nhiều, nhưng quan sát kỹ lưỡng của tôi cho thấy có vài trường hợp cực kỳ hiếm gặp khó có cách giải thích nào khác kể cả khi dùng các liệu pháp điều trị phức tạp nhất.

Nhu cầu cho những buổi lễ trừ tà đang ngày càng tăng. Trong 10 năm qua, số lượng những nhà trừ tà "chuyên nghiệp" - được các giám mục cho phép - đã tăng từ 12 lên khoảng 50 người. Tuy nhiên không phải ai cũng tỉnh táo như vị linh mục đầu tiên tôi gặp, đặc biệt là ở những nước đang phát triển. Họ phán đoán sai, thậm chí sử dụng những "biện pháp" nguy hiểm như đánh đập nạn nhân. Có lẽ đây là lý do vì sao trừ tà bị nhìn nhận sai lầm.

Nhu cầu cho những buổi lễ trừ tà đang ngày càng tăng.

Nhưng tôi đã chứng kiến những trường hợp có thật. Nạn nhân thường có những biểu hiện như đột nhiên có những phát ngôn xúc phạm tôn giáo, hiểu và nói được những ngôn ngữ trước đó họ không biết, có sức mạnh bất thường hoặc lơ lửng trong không khí. Họ cũng biết được những việc như cái chết của một người lạ hay những tội lỗi bí mật người khác đã phạm. Với vai trò là một bác sĩ tư vấn, tôi nghĩ tôi đã gặp nhiều trường hợp được cho là quỷ ám hơn bất cứ đồng nghiệp nào khác.

Phần lớn bệnh nhân của tôi mắc các chứng rối loạn tâm lý do tiền sử bệnh gia đinh hoặc bị hội chứng đa nhân cách. Nhưng nếu một bệnh nhân bất chợt nói tiếng Latin một cách hoàn hảo thì sao đây?

(Trên thế giới ghi nhận nhiều trường hợp khác bỗng dưng nói một ngôn ngữ sau các sang chấn về thể lý hoặc tâm lý. Theo giải thích ban đầu của các chuyên gia hiện tượng này do phần não bộ phụ trách ngôn ngữ được "kích hoạt" nhưng với trình độ y học hiện tại chưa chỉ ra được mối liên quan rõ ràng).

Nạn nhân thường có những biểu hiện như đột nhiên có những phát ngôn xúc phạm tôn giáo, hiểu và nói được những ngôn ngữ trước đó họ không biết.

Với mỗi ca bệnh, trước hết tôi tiếp cận theo hướng cẩn thận nhất. Tôi không tự ý "phân tích" theo hướng tâm linh mà sẽ thông báo với linh mục về các triệu chứng không thể lý giải bằng y học. Tôi hiểu rằng nhiều người không tin và sẵn sàng phản đối một cách gay gắt với bất cứ vấn đề nào liên quan tới khía cạnh đó, nhưng công việc của tôi là giúp đỡ người gặp khó khăn chứ không phải là thuyết phục các bác sĩ. Tuy vậy, tôi cũng rất ngạc nhiên với số lượng người hiện nay đang ủng hộ những giả thuyết đó.

Là một người lý trí, tôi phải giải thích những điều khó hiểu. Để có thể tin vào những điều "hủ lậu và bất khoa học" như vậy, tôi phải nghiêm túc nhìn nhận những bằng chứng. Sự thiếu hiểu biết và mê tín đã biến các vụ lừa đảo hoặc chứng bệnh tâm lý thành những câu chuyện về ma quỷ. Tuy nhiên, gần như mọi nền văn hóa đều tin vào linh hồn và cũng có rất nhiều vụ việc được ghi nhận với những nhân chứng thuyết phục lại càng củng cố thêm cho điều đó. Với cương vị là một nhà tâm thần học, việc nghiễm nhiên phủ nhận những trường hợp lạ này phần lớn là do tâm lý chối bỏ theo cảm tính chứ không phải từ nghiên cứu lý tính, từ đó những câu chuyện được tô vẽ màu sắc tâm linh trở nên đáng tin.

Sau hết, tôi làm công việc này không phải trên quan điểm học thuật hay lý luận. Tôi cho rằng một bác sĩ không nên từ chối khi được yêu cầu trợ giúp người đang bị đau đớn, dù là trên quan điểm khoa học hay đức tin.