Phát biểu cảm nghĩ về đoạn trích Sau phút chia li – Văn mẫu lớp 7

Phát biểu cảm nghĩ về đoạn trích Sau phút chia li – Văn mẫu lớp 7

Phát biểu cảm nghĩ về đoạn trích Sau phút chia li – Bài số 1

Chàng thì đi – Thiếp thì về, hai hình ảnh tương phản nhau như hình sự ngăn cách nghiệt ngã. Dường như người vợ cũng cảm nhận thấm thía điều đó. Và nỗi sầu đã nhuốm cả không gian:

Phát biểu cảm nghĩ về đoạn trích Sau phút chia li – Bài số 2

Chinh phụ ngâm khúc hay còn gọi là Chinh phụ ngâm có nghĩa là khúc ngâm về nỗi lòng sầu thương, nhớ nhung của người vợ trẻ có chồng ra trận, được Đặng Trần Côn người làng Nhân Mục (còn gọi là làng Mọc) nay thuộc quận Thanh Xuân, Hà Nội, sáng tác vào khoảng thời gian từ 1741 – 1742. Thời kì này, chế độ phong kiến đang lâm vào tình trạng rối ren, suy thoái. Các cuộc khởi nghĩa nông dân liên tiếp nổ ra khắp nơi. Triều đình ra sức đàn áp, gây nên cảnh nổi da xáo thịt, nhân dân đau khổ, đất nước rối loạn, kinh thành náo động.

Trước hoàn cảnh đó, trái tim đa cảm của nhà thơ quặn thắt bởi nỗi đau sinh li tử biệt. Ông đã dùng ngòi bút để bày tỏ sự thông cảm và xót thương chân thành, làm rung động lòng người.

Chinh phụ ngâm khúc nguyên bản được viết bằng chữ Hán, sau đó được nhiều người dịch Nôm. Bản diễn Nôm trong sách Ngữ văn 7 từng được xem là của Đoàn Thị Điểm (1705 – 1748), một phụ nữ tài sắc, người làng Giai Phạm, huyện Văn Giang, tỉnh Hưng Yên, sống cùng thời với Đặng Trần Côn.

Nhưng lại có ý kiến cho là của nhà nho Phan Huy Ích. Cả nguyên tác và bản diễn Nôm đều được đánh giá là kiệt tác trong lịch sử văn học Việt Nam.

Nội dung khúc ngâm là tiếng nói ai oán đối với chiến tranh của người chinh phụ, nhưng chung quy chỉ có sầu với nhớ và hết nhớ lại sầu. Nghệ thuật độc đáo của khúc ngâm là miêu tả rất tinh tế diễn biến phức tạp của tâm trạng nhân vật mà không hề lặp lại một cách đơn điệu, nhám chán.

Chàng thì đi cõi xa mưa gió,
Thiếp thì về buồng cũ chiếu chăn:
Đoái trông theo đã cách ngăn,
Tuôn màu mây biếc, trải ngàn núi xanh.
Chốn Hàm Dương chàng còn ngoảnh lại,
Bến Tiêu Tương thiếp hãy trông sang.
Khói Tiêu Tương cách Hàm Dương,
Cây Hàm Dương cách Tiêu Tương mấy trùng.
Cùng trông lại mà cùng chẳng thấy,
Thay xanh xanh những mấy ngàn dâu.
Ngàn dâu xanh ngắt một màu,
Lòng chàng ý thiếp ai sầu hơn ai?…

Đoạn trích gồm ba khổ, có thể chia làm ba phần. Phần một tả tâm trạng của người vợ trẻ sau phút chia li. Phần hai tả nỗi nhớ thương sầu muộn ở mức độ cao hơn. Phần ba tả nỗi nhớ thương lên đến cực điểm, không thể nào nguôi.

Bốn câu thơ đầu thể hiện tâm trạng chơi vơi, buồn bã của người vợ trẻ qua nghệ thuật đối rất chỉnh:

Chàng thì đi cõi xa mưa gió,
Thiếp thì về buồng cũ chiếu chăn.
Đoái trông theo đã cách ngăn,
Tuôn màu mây biếc, trải ngàn núi xanh.

Không thể đoán định được những gì đang chờ đợi khách chinh phu ở phía trước, nhưng điều dễ nhận biết là công danh thì hão huyền còn chết chóc lại là hiện thực, một hiện thực nghiệt ngã phũ phàng, khó bề tránh khỏi.

Người đi đã khổ, kẻ ở cũng chẳng sung sướng gì. Rồi đây, khi thiếp trở về buồng cữ chiếu chăn vẫn vương vân hơi ấm nồng nàn của tình chồng vợ thì tình cảnh ấy như trêu ngươi, như xoáy vào nỗi đau li biệt đang rớm máu trong lòng chinh phụ. Kể từ đây, nàng sẽ vò võ cô đơn suốt những tháng năm xa cách đầy lo lắng, đợi chờ và hi vọng.

Nỗi sầu sinh li tràn ngập cõi lòng người ở lại và dường như thấm cả sang đất trời, cây cỏ. Bóng dáng người đi đã nhạt nhòa, khuất lấp. Cố dõi mắt đoái trông thì cũng chỉ thấy mây biếc, núi xanh trải dài vô tận như nỗi buồn không thể nguôi ngoai. Cách ngăn đã là sự thật khắc nghiệt và nỗi sầu chia li tưởng như đã phủ lên màu biếc của mây, màu xanh của núi. Hình ảnh mây biếc, núi xanh trập trùng có tính ước lệ thường thấy trong thơ cổ đã được cảm xúc chân thành của người trong cuộc làm cho sống động, tự nhiên.

Bốn câu thơ tiếp theo tiếp tục miêu tả nỗi nhớ nhung, sầu muộn ở mức độ cao hơn. Đó là nỗi nhớ dằng dặc nối hai đầu xa cách:

Chốn Hàm Dương chàng còn ngoảnh lại,
Bến Tiêu Tương thiếp hãy trông sang.
Khói Tiêu Tương cách Hàm Dương,
Cây Hàm Dương cách Tiêu Tương mấy trùng.

Tác giả vẫn khai thác triệt đế thế mạnh của nghệ thuật đối trong những câu thơ bảy chữ: Chốn Hàm Dương >< Bến Tiêu Tương, chàng còn ngoảnh lại >< thiếp hãy trông sang. Kết hợp với cách sử dụng điệp từ, điệp ngữ và đảo ngữ rất uyển chuyển ở cặp câu lục bát: Bến Tiêu Tương cách Hàm Dương, Cây Hàm Dương cách Tiêu Tương mấy trùng. Tạo thành một cấu trúc khép kín, gợi tình cảm tha thiết, quyến luyến không rời.

Trong mấy câu thơ trên tuy có cả con người cùng cảnh vật và tướng như rất thật, nhưng thực ra đây chỉ là bức tranh tâm cảnh. Nhà thơ mượn cảnh để nói đến sự xa xôi, trở ngại về mặt địa lí và thể hiện tâm trạng nhớ nhung, khắc khoải đang chất chứa trong lòng nhân vật. Đồng thời cũng gửi gắm vào đó thái độ bất bình trước cảnh đau lòng: những đôi lứa trẻ trung đang đầm ấm sum vầy bên nhau, chỉ vì chiến tranh mà phải chia li và biết đâu lại là chia li mãi mãi. Hạnh phúc gia đình của họ liệu có vẹn toàn sau bao ngày binh lửa?! Nỗi bất bình trên chính là tiếng nói gián tiếp lên án chiến tranh phi nghĩa của riêng tác giả và của chung nhân dân ta thời bấy giờ.

Nếu ở khổ thơ trên, tác giả mới nói đến sự cách ngăn thì đến khổ này, sự cách ngăn đó đã là mấy trùng thăm thẳm. Có điều, sự chia li đã diễn ra trong khi tình cảm, tâm hồn vẫn gắn bó khăng khít. Nhà thơ không chỉ nói đến nỗi sầu chia li mà còn nói đến sự đời oái oăm, nghịch chướng: đôi vợ chồng trẻ muốn gắn bó mà không dược gắn bó, không muốn chia li mà lại phải chia li.

Cùng trông lại mà cùng chẳng thấy,
Thấy xanh xanh những mấy ngàn dâu.
Ngàn dâu xanh ngắt một màu,
Lòng chàng ý thiếp ai sầu hơn ai?

Khổ thơ cuối tiếp tục dùng phép đối, điệp ngữ, điệp ý (cùng trông, cùng chẳng thấy, ngàn dâu, ngàn dâu, xanh ngắt…) để gợi tả nỗi sầu thương tột độ trong lòng chinh phụ.

Lối ngắt nhịp linh hoạt trong từng câu thơ: Cùng trồng lại / mà cùng chẳng thấy, Thấy xanh xanh / những mấy ngàn dâu, Ngàn dâu / xanh ngắt một màu, Lòng chàng ý thiếp ai sầu hơn ai? đã góp phần bộc lộ rõ hơn nỗi khắc khoải, xót xa đang vò xé tâm can người đi, kẻ ở.

Vẫn là những động thái ban đầu: người ở lại dõi theo, người ra đi ngoảnh lại để kéo dài thêm cảm giác còn được gần nhau, để in sâu thêm hình ảnh của nhau trong tâm khảm… Nhưng giờ đây, sự xa cách chẳng thể lấy Cây Hàm Dương, Bến Tiêu Tương… để mà ước tính được nữa, cho nên mọi cố gắng đều vô vọng.

Bóng người đi đã mất hút vào ngàn dâu xanh ngắt. Trớ trêu thay, cái màu xanh vốn tượng trưng cho sức sống và hi vọng trong tình cảnh này chỉ gợi nên một không gian thăm thẳm mênh mông, thấm đẫm môi sầu li biệt.

Câu thơ cuối cùng: Lòng chàng ý thiếp ai sầu hơn ai ? không có ý so sánh mà chỉ nhấn mạnh nỗi sầu thương tột độ trong lòng chinh phụ. Đành gửi vào gió, vào mây nỗi nhớ niềm thương khó giãi bày cho hết cửa mình.

Phát biểu cảm nghĩ về đoạn trích Sau phút chia li – Bài số 3

Chinh phụ ngâm khúc hay còn gọi là chinh phụ ngâm có nghĩa là khúc ngâm về nỗi lòng sầu thương,nhớ nhung của người vợ trẻ có chồng ra trận được Đặng Trần Côn là người làng Nhân-Mục nay thuộc Thanh Xuân hà Nội sáng tác vào (1741-1742) lúc này thời kì phong kiến đang trong giai đoạn rối ren suy thoái,trong khi đó các cuộc khởi nghĩa của nông dân nổi dậy ở khắp nơi.Triều đình ra sức đàn áp,đất nước loạn lạc kinh thành rối loạn.

Đứng trước hoàn cảnh đó Đặng Trần Côn đã dùng ngòi bút của mình để bày tỏ sự cảm thông và xót thương chân thành làm rung động lòng người.chinh phụ ngâm khúc nguyên bản được viết bằng chữ hán sau đó được nhiều người dịch lại thành chữ nôm.Bản diễn Nôm này là của Đoàn Thị Điểm (1705-1748) một phụ nữ có tài có sắc.

Xuyên suốt đoạn ngâm khúc là tiếng nói ai oán đối với chiến tranh của người chinh phụ,chung quy chỉ có nhớ hết nhớ lại sầu.Tác giả thể hiện nghệ thuật độc đáo đi suốt khúc ngâm là miêu tả rất tinh tế diễn biến phức tạp tâm trạng của nhân vật mà không hề lặp đi lặp lại một cách đơn điệu nhàm chán.

Bốn câu thơ đầu:tả tâm trạng của người vợ trẻ sau phút chia ly với tâm trạng chơi vơi,buồn bã qua nghệ thuật đối rất chỉnh:

Chàng thì đi cõi xa mưa gió

Thiếp thì về buồng cũ chiếu chăn

Đoái trông theo đã cách ngăn

Tuôn màu mây biếc,trải ngàn núi xanh.

Người còn lại thì về mỗi lúc mỗi xa.Cuộc chia ly diễn ra chàng thì đi vào cõi xa mưa gió còn thiếp thì về với cảnh nhà không chiếc bóng,vò võ năm canh.Bao nhiêu gian truân vất vả thậm chí là hiểm nguy đối với người ra đi chứa đựng trong  mấy cõi từ xa mưa gió rất giàu khả năng gợi tả khiến cho người đọc cảm thấy cái gì đó trông trênh khó lường.Chàng ra đi nguy hiểm luôn rình rập không biết khi nào mới trở về những điều dễ nhận biết là công danh thì hão huyền còn chết chóc lại là hiện thực,một hiện thực nghiệt ngã phũ phàng khó bề tránh khỏi.

Người đi thì khổ người ở lại nào có sung sướng gì,khi thiếp trở về buồng cũ chiếu chăn vẫn vương vấn hơi ấm nồng nàn của tình vợ chồng thì tình cảnh lại trớ trêu như xoáy vào nỗi đau người chinh phụ người ra đi kẻ ở lại.Kể từ đây nàng sẽ phải sống trong nỗi nhớ,nỗi buồn tủi nhục và cô đơn suốt những tháng năm xa cách đầy lo lắng đợi chờ và hy vọng.

Nỗi sầu tràn ngập người ở lại và dường như nó thấm cả sang đất trời,cỏ cây “người buồn cảnh có vui đâu bao giờ”(truyện kiều –Nguyễn Du).Bóng dáng người đi đã nhạt nhòa khuất lấp cố dõi mắt nhìn theo những thứ nhìn thấy cũng chỉ là màu mây biếc,núi xanh trải dài vô tận nỗi buồn không thể nguôi ngoai.Hình ảnh mây xanh núi biếc có tính ước lệ thường thấy trong thơ cổ đã được tác giả vẽ lên cảm xúc chân thành của người trong cuộc thêm sống động, tự nhiên.

Bốn câu thơ tiếp:

Chốn Hàm Dương chàng còn ngoảnh lại

Bến Tiêu Tương thiếp hãy trông sang

Bến Tiêu Tương cách Hàm Dương

Cây Hàm Dương cách Tiêu Tương mấy trùng.

Nỗi nhớ nhung dường như không hề tiêu tan mà nó còn ở mức độ cao hơn sâu đậm hơn đó là nỗi nhớ dằng dặc nỗi đau hai đầu xa cách.Tác giả đã sử dụng nghệ thuật đối trong những câu thơ bảy chữ kết hợp với cách sử dụng điệp từ và đảo ngữ uyển chuyển ở cặp câu lục bát:Bến Tiêu Dương cách Hàm Dương mấy trùng,gợi tình cảm tha thiết mặn nồng quyến luyến không rời.

Tác giả đã khéo léo mượn cảnh vật để nói đến sự xa xôi thể hiện tâm trạng nhớ nhung đang chất chứa đong đầy trong lòng nhân vật.Đồng thời cũng gửi vào đó thái độ bất bình đối với chiến tranh lúc bấy giờ đáng lẽ ra những đôi lứa trẻ trung phải được hạnh phúc sum vầy bên nhau nhưng chỉ vì chiến tranh mà phải chia ly kẻ ra đi người ở lại,biết không chừng lại là sự chia ly mãi mãi.Nỗi bất bình ấy chính là tiếng nói lên án chiến tranh phi nghĩa của riêng tác giả và của chung nhân dân lúc bấy giờ.

Nếu ở hai khổ thơ trên là nỗi nhớ và sự ngăn cách thì ở khổ thơ cuối đó là sự ngăn cách mấy trùng thăm thẳm:

Cùng trông lại mà cùng mà chẳng thấy

Thấy xanh xanh những mấy ngàn dâu

Ngàn dâu xanh ngắt một màu

Lòng chàng ý thiếp ai sầu hơn ai?

Sự chia  ly đã diễn ra trong khi tình cảm vẫn còn tha thiết mặn nồng đôi vợ chồng trẻ muốn gắn bó mà không được gắn bó,muốn không phải chia ly mà vẫn phải xa cách.Ở khổ thơ này tác giả vẫn sử dụng biện pháp nghệ thuật đối,điệp ngữ để gợi tả nỗi sầu thương tột độ trong lòng người chinh phụ.Lối ngắt nhịp linh hoạt trong từng câu thơ:Cùng chồng lại/mà cùng chẳng thấy…lòng chàng ý thiếp ai sầu hơn ai? Đã góp phần bộc lộ rõ hơn nỗi xót xa của người ra đi kẻ ở lại.

Bóng người ra đi đã hòa vào trong ngàn dâu xanh ngắt.Ngàn dâu xanh ngắt khiến cho người đọc liên tưởng đến một sức sống tràn trề nhưng giờ đây trong tình cảnh này chỉ gợi lên một không gian thăm thẳm,thấm đượm nỗi sầu ly biệt.Câu thơ cuối “Lời chàng ý thiếp ai sầu hơn ai” nhấn mạnh nỗi sầu thương tột độ của người chinh phụ đành gửi vào gió vào mây nỗi nhớ niềm thương khó tả giãi bày tâm tư của mình.

Bằng một nghệ thuật ngôn từ vô cùng điêu luyện đặc biệt là nghệ thuật dùng điệp từ rất mực tài tình,đoạn ngâm khúc cho thấy nỗi sầu chia ly của người chinh phụ lúc tiễn chồng ra trận.Nỗi sầu này vừa có ý nghĩa tố cáo chiến tranh phi nghĩa,vừa thể hiện niềm khát khao hạnh phúc lứa đôi của người phụ nữ.

Phát biểu cảm nghĩ về đoạn trích Sau phút chia li – Bài số 4

Trong cuộc đời con người, khi phải chia tay tiễn biệt – người thân, hoặc bạn bè – ai mà chẳng buồn rầu. Trong các cuộc chia tay, đưa tiễn, có lẽ cuộc tiễn đưa người thân ra trận để lại trong lòng người nhiều nỗi buồn lo nhất. Tác phẩm Chinh phụ ngâm khúc đã ghi lại cuộc chia tay như thế và hơn thế là : người chồng ấy ra đi không phải vì dân vì nước mà vì quyền lợi của giai cấp thống trị, ra đi để đàn áp những cuộc khởi nghĩa của nông dân ở nửa đầu thế kỉ XVIII trong xã hội phong kiến Việt Nam. Do đó, khi tiễn chồng ra đi, người vợ đã vô cùng buồn lo, sầu muộn.

Đoạn trích Chinh phụ ngâm khúc mà chúng ta được dọc trong sách Ngữ văn 7, tập một chính là một cuộc chia li ngập tràn nỗi buồn lo sầu muộn đó:

                                  Chàng thì đi cõi xa mưa gió

                                  Thiếp thì về buồng cũ chiếu chăn

                                  ….

                                  Ngàn dâu xanh ngắt một màu

                                  Lòng chàng ý thiếp ai sầu hơn ai ?

Điều đầu tiên ta cần lưu ý là : Tác phẩm Chinh phụ ngâm khúc do ông Đặng Trần Côn sáng tác (khoảng năm 1741 – 1742) bằng chữ Hán, theo thể thơ tự do cổ điển. Sau đó, tác phẩm được một nữ sĩ cùng thời là bà Đoàn Thị Điểm dịch sang tiếng Việt (viết bằng chữ Nôm), theo thể thơ song thất lục bát. Song thất lục bát là thể thơ do chính người Việt Nam chúng ta sáng tạo ra. So với thể thơ thất ngôn tứ tuyệt, thất ngôn bát cú và lục bát, thơ song thất lục bát có nhạc tính phong phú hơn. GS. Phan Ngọc từng nhận xét : "Cần phải có hình thức ấy, tình cảm mới có thể mang hình thức một đợt sóng đi lên với hai câu thất, dừng lại ở câu lục ngắn gọn để toả ra trong câu bát dài nhất rồi lại vươn lên trong một khổ mới, cứ thế, đợt sóng tình cảm lên xuống ãn khớp với hình thức của ngôn ngữ". Tác phẩm Chinh phụ nqâm khúc là một bài thơ song thất lục bát, dài tới 408 câu đã thể hiện muôn vàn đợt sóng tình cảm của người chinh phụ – người vợ có chồng ra trận. Đoạn thơ trích nói trên tập trung thể hiện tình cảm hai vợ chồng trong những ngày đầu chia li. Đoạn thơ gồm ba khổ song thất lục bát, mười hai câu thơ, mổi khổ ghi lại một cung bậc tình cảm.

Khổ thơ thứ nhất :

                                  Chàng thì đi cõi xa mưa gió

                                  Thiếp thì về buồng cũ chiếu chăn 

                                  Đoái trông theo đã cách ngăn 

                                  Tuôn màu mây biếc, trải ngàn núi xanh.

ghi cảm xúc phút đầu chia li. Tác giả dùng nghệ thuật đối lập : Chàng thì đi… thiếp thì về, miêu tả thật chính xác cảnh hai vợ chồng, hai phương trời đối nghịch mỗi lúc một cách xa nhau. Chồng đi vào cõi xa mưa gió biết bao gian khổ. Còn vợ thì buồng cũ chiếu chăn, sống cảnh đơn độc, vò võ, mòn mỏi với những đồ vật cũ kĩ, tàn tạ. Sự ngăn cách đã là sự thật khấc nghiệt. Nỗi sầu chia li nặng nề tưởng như phủ lên màu biếc của trời mây, trải vào màu xanh của núi ngàn. Các động từ "tuôn", "trải" kết hợp hình ảnh mây biếc, núi xanh gợi lên cái mênh mang, nét vần vũ, quằn quại của thiên nhiên vũ trụ khiến nỗi buồn chia li thêm da diết, rộng lớn tưởng đến không cùng.

Nỗi buồn chia li tăng dần, trở thành nỗi sầu muộn dâng lên tràn ngập cả cõi lòng kẻ ở người đi.

                                  Chốn Hàm Dương chàng còn ngoảng lại 

                                  Bến Tiêu Tương thiếp hãy trông sang

                                  Bến Tiêu Tương cách Hàm Dương 

                                  Cây Hàm Dương cách Tiêu Tương mấy trùng.

Những địa danh Hàm Dương, Tiêu Tương không phải dùng để tả thực mà chỉ mang ý nghĩa tượng trưng cho hai vị trí xa cách của đôi vợ chồng. Ở khổ thơ thứ hai này, cũng vẫn bằng cách nói tương phản "Chàng còn ngảnh lại… Thiếp hãy trông sang" phối hợp cách điệp từ và đảo vị trí của hai địa danh "Chốn Hàm Dương – Bến Tiêu Tương, Bên Tiêu Tương – Cây Hàm Dương", tác giả muốn chia đều cảm xúc của hai người, nhấn mạnh nỗi sầu xa cách. Tinh cảm buồn thương, nhung nhớ cứ tăng dần, tăng dần. Điều đó cho thấy sự chia li ở đây là chia li về cuộc sống và thể xác, còn trong tình cảm, tâm hồn hai vợ chồng ấy vẫn gắn bó thiết tha. Họ vẫn hướng về nhau, dõi theo, để tìm nhau, nhìn thấy nhau. Nhưng càng hướng vé nhau thì không gian, thời gian càng đẩy họ xa nhau. Ở đoạn trên chỉ là "cách ngăn" đến đây sự cách ngăn thành "cách mấy trùng". Do dó, lời thơ không chí biểu hiện nỗi sầu chia li mà còn nhấn mạnh sự oái oăm, nghịch chướng : gắn bó mà phải chia xa, càng dõi nhìn nhau, càng không thấy nhau…

Đến khổ thơ thứ ba thì nỗi sầu chia li, cảnh nghịch chướng càng tăng thêm nữa :

                                  Càng trông lại mà càng chẳng thấy 

                                  Thấy xanh xanh những mấy ngàn dâu 

                                  Ngàn dâu xanh ngắt một màu

                                  Lòng chàng ý thiếp ai sầu hơn ai ?

Ở đoạn này, nghệ thuật đối nghịch được bổ sung bằng những điệp từ, điệp ngữ rất ấn tượng : cùng, thấy, xanh xanh, xanh ngắt, ngàn dâu,… Ở trên, ít ra còn có tên hai địa danh Hàm Dương và Tiêu Tương gợi một ý niệm về địa điểm cụ thể, về vị trí hai người để có thể hướng tới nhau. Đến đây, mọi địa điểm, vị trí bị xoá mờ, hai hình hài chàng và thiếp cũng bị xoá mờ. Chỉ còn lại ngàn dâu, rất nhiều ngàn dâu nối nhau "xanh xanh" rồi "xanh ngắt" mênh mông khắp trời. Choán tất cả vũ trụ là màu xanh, xanh đến rợn ngợp, xanh não né, nhức buốt tận đáy lòng. Từ ghép "xanh ngắt" với thanh "sắc" ở tiếng "ngắt" như mũi kim chích vào da thịt vậy. Tất cả, mười một câu thơ ở trên tập trung tả cảnh, tả cử chỉ của đôi vợ chồng, từ đó biểu hiên tâm tư, tình cảm. Đó là kiểu văn biểu cảm, mượn cảnh để biểu lộ tâm hổn. Qua cảnh vật và sự việc, người đọc thấm thìa cảm xúc của nhân vật và của tác giả. Nhân vật trong đoạn thơ này là hai vợ chồng người lính trận, chủ yếu là nhân vật chinh phụ, người chồng ra trận. Họ chia li về hình hài thể xác, nhưng tình thương và nỗi nhớ, sự gắn bó thì không chia li, rời cắt. Họ cố dõi theo nhau, tìm nhau để mãi mãi thấy nhau.

Vậy mà càng cố gắng, họ càng tuyệt vọng. Do đó, đến câu thơ cuối cùng, một tiếng kêu đã cất lên :

                                  Lòng chàng ý thiếp ai sầu hơn ai ?

Không dùng cách tả cảnh ngụ tình nữa, nhà thơ trực tiếp nói lên tiếng lòng của nhân vật và tiếng cảm thương của chính mình. Từ "sầu" trong câu thơ cuối này như đúc kết lại tất cả những cung bậc tình cảm ở mười một câu thơ trên. Nỗi buồn li biệt đã nhân lên, dâng trào, trở thành một khối sầu thương, trĩu nặng trong tâm hồn người chinh phụ.

Đoạn ngâm khúc về cuộc chia tay của đôi vợ chồng trong tác phẩm Chinh phụ ngâm cho ta thấy: nỗi sầu chia li của người chinh phụ lúc tiễn chồng ra trận đã như nhuốm cả vào mây, trời, núi non, cảnh vật, cây cối. Nỗi sầu này vừa có ý nghĩa tố cáo chiến tranh phi nghĩa, vừa thể hiện niềm khát khao hạnh phúc lứa đôi của người phụ nữ. Đoạn thơ có giá trị nhân đạo, nhân văn thấm thìa, về nghệ thuật, doạn thơ cho ta biết một thể thơ dân tộc với nhiều từ ngữ gần gũi, nhiều biện pháp tu từ (đối lập, diệp từ,…) kết hợp hài hoà với tính nhạc của những dòng thơ song thất lục bát rất linh hoạt, vừa biểu cảm vừa truyền cảm…

Vũ Hường tổng hợp

Từ khóa tìm kiếm

• cam nghi bai sau phut chia li